در تصادف زنجیرهای مقصر کیست؟
یکی از پیچیده‌ترین مواقع برای تشخیص مقصر حادثه، وقتی است که چند ماشین به هم برخورد می‌کنند و به‌اصلاح تصادف زنجیرهای اتفاق می‌افتد. اما در تصادف زنجیره ای مقصر کیست؟ اصلا بیمه‌نامه فرد مقصر از پس پرداخت هزینه‌های سنگین خسارت‌های واردشده در تصادف‌های زنجیرهای برمی‌آید؟ معمولاً در این تصادف‌ها خسارت مالی که در کل به تمام ماشین‌ها وارد می‌شود، آنقدر زیاد است که اگر فقط یک نفر مسئول پرداخت تمام خسارت‌ها باشد، پوشش بیمه‌ای کافی برای پرداخت خسارت را نخواهد داشت. پس تکلیف چیست؟ در ادامه به شما می‌گوییم که تصادف زنجیره ای چگونه اتفاق می‌افتد و چطور باید خسارت بگیریم؟
تصادف زنجیرهای چیست؟
تصادف‌های زنجیرهای بیشتر در مسیرهای شلوغ و پرترافیک مثل بزرگراه‌ها و آزادراه ها اتفاق می‌افتند و می‌توانند تعداد ۳، ۱۰، ۲۰ و حتی بیشتر ماشین را در عرض چند ثانیه درگیر کنند؛ یعنی تصادف‌هایی که باعث خسارت‌دیدن همزمان ۳ ماشین یا بیشتر شوند، تصادف زنجیرهای هستند. اکثر این تصادف‌ها هم به‌دلیل رانندگی سهل‌انگارانه در مه، باران شدید، یخبندان یا برف اتفاق می‌افتند.
تصادف زنجیرهای در چه حالت و شرایطی رخ می‌دهد؟
تصادف زنجیرهای معمولا در ۲ حالت رخ می‌دهد:
- زمانی که تمام ماشین‌ها ایستاده‌اند، مثلا پشت چراغ قرمز؛
- زمانی که تمامی ماشین‌ها در حال حرکت هستند.
نکته: راننده مقصر برای هرکدام از این دو حالت فرق می‌کند؛ یعنی بسته به اینکه تصادف زنجیرهای در چه حالتی اتفاق افتاده می‌توان مقصر حادثه را مشخص کرد.
قانون خسارت تصادف زنجیره ای و نحوه تشخیص مقصر
در بیشتر تصادفات زنجیرهای اولین نفری که مسبب رخ دادن حادثه شود، به عنوان مقصر تصادف شناخته می‌شود؛ به این معنی که اگر فردی با ترمز کردن ناگهانی و متوقف‌شدن باعث برخورد خودروهای پشت سرش به هم و یا با برخورد به پشت یک وسیله نقلیه باعث برخورد خودروهای جلوی خود با هم شود، مسئول تصادف شناخته می‌شود. به همین دلیل طبق قانون معمولا برای شناخت مقصر تصادف زنجیره ای، ابتدا چگونگی حادثه بازسازی می‌شود.
مقصر تصادف زنجیره ای چه کسی است؟
همان طور که گفته شد، تصادف‌های زنجیرهای دو حالت دارند و نحوه تشخیص مقصر بستگی به این دارد که ماشین‌ها در زمان حادثه متوقف ایستاده بودند یا حرکت می‌کردند.
مقصر تصادف زنجیرهای در حالت ایست: وقتی که تمام ماشین‌ها ایستاده‌اند و تصادف اتفاق می‌افتد، معمولا اولین راننده‌ای که با ماشین جلویی خود تصادف کرده است، مقصر شناخته می‌شود. به عنوان مثال، ماشین‌ها پشت چراغ قرمز یا در ترافیک سنگین کاملا ایستاده‌اند، اما ماشینی با سرعت می‌آید و با ماشین آخر برخورد می‌کند و باعث می‌شود آن ماشین و دیگر ماشین‌ها مثل دومینو به همدیگر برخورد کنند! در این حالت باید راننده مقصر خسارت تمام ماشین‌های دیگر را از بیمه شخص ثالث خودش پرداخت کند.
مقصر تصادف‌های زنجیرهای در حال حرکت: اگر در حال حرکت ماشینی از پشت با سرعت بیاید و باعث به‌هم‌خوردن چندین ماشین جلویی شود، معمولاً هر ماشین، مقصر برخورد با ماشین جلویی خودش می‌شود. البته این حالت همیشه به همین منوال پیش نمی‌رود، بلکه باید فاصله ایمنی (نه بیشتر و نه کمتر) از ماشین جلویی رعایت شده باشد و سرعت هر ماشین در نظر گرفته شود. به همین خاطر بهتر است تشخیص مقصر تصادف‌های زنجیرهای ماشین‌های در حال حرکت را بر عهده پلیس بگذارید. اگر هر ماشین مقصر ماشین جلویی خودش شناخته شود، هر راننده خسارت ماشین جلویی خودش را از بیمه شخص ثالش پرداخت کند.
تعریف خطای مشترک در تصادفات زنجیرهای
همیشه هم این طور نیست که آخرین ماشین مقصر باشد. بعضی وقت‌ها ماشین جلویی به طور غیرمنتظره و بدون زدن چراغ و … ترمز می‌کند و باعث می‌شود ماشین‌های پشت سرش به هم برخورد کنند. به‌طور کلی وقتی رانندگان حاضر در حادثه فاصله ایمنی با ماشین جلویی را رعایت نکرده باشند و در تصادف زنجیرهای به آن آسیب برسانند، خودشان مقصر هستند. پس همیشه فاصله ایمنی و سرعت قانونی را رعایت کنید تا امنیت خود و دیگران را به خطر نیندازید.
در تصادف سه ماشین مقصر کیست؟
تصادف سه ماشین هم تابع شرایط و قوانین خسارت تصادفات است؛ به عنوان مثال اگر مشخص شود که در یک تصادف سه خودرویی، دلیل رخ دادن تصادف زنجیرهای فاصله کم دو خودرو جلویی باشد (خودرو وسط فاصله قانونی را با خودرو جلویی رعایت نکرده باشد)، خودرو وسط و خودرو‌ی عقب هر دو به طور مشترک مقصر تصادف شناخته می‌شوند.
در تصادف‌های زنجیرهای چه کسی مسئول جبران خسارت است؟
اگر ماشین آخر تنها مقصر حادثه باشد، باید خسارت تمام ماشین‌های دیگر را پرداخت کند. مقصر تصادفات زنجیرهای درحالتی که ماشین‌ها در حال حرکت بوده‌اند هم بسته به تشخیص پلیس و همان طور که گفته شد، با بررسی میزان فاصله و سرعت هر خودرو تعیین می‌شود. اگر نتیجه بررسی‌های پلیس بگوید که هر ماشین مقصر ماشین جلویی خودش است، هر راننده باید خسارت ماشین جلویی خودش را از بیمه شخص ثالثش پرداخت کند.
اگر مقصر تصادف زنجیرهای نتواند خسارات را پرداخت کند، تکلیف چیست؟
خسارت‌های واردشده به ماشین‌ها گاهی چنان مبلغ زیادی می‌شود که از سقف پوشش بیمه‌نامه شخص ثالث راننده مقصر بیشتر می‌شود. اما اگر خسارت تصادف زنجیره ای زیاد باشد و بیمه شخص ثالث قادر به پرداخت آن نباشد، تکلیف چیست؟ اینجاست که اهمیت داشتن بیمه بدنه در تصادف زنجیرهای مشخص می‌شود.
سقف پرداخت بیمه شخص ثالث خسارت در تصادفات زنجیره ای چقدر است؟
معمولا پرداخت خسارت در تصادفات زنجیره ای سقف مشخصی ندارد و مبلغ آن بر اساس میزان تعهدات درج شده در هر بیمه‌نامه شخص ثالث محاسبه می‌شود. در واقع سقف پرداختی که بیمه‌گذار برعهده دارد، دقیقا مطابق با مبلغی است که در قرارداد و به‌عنوان سقف پوشش بیمه شخص ثالث ثبت شده است. به‌طورکلی سقف تعهدات بیمه‌های شخص ثالث از سوی بانک مرکزی در سال ۱۴۰۲ معادل ۶۰۰ میلیون تومان اعلام شده است. هر بیمه‌شده در هنگام محاسبه بیمه شخص ثالث و خرید آن می‌تواند مشخص کند که می‌خواهد بیمه‌نامه او چه میزان سقف پرداخت تعهدات داشته باشد.
تخفیف بیمه شخص ثالث در تصادفات زنجیره ای
قانون جدید بیمه شخص ثالث می‌گوید در هر بار تصادف، تمام تخفیفات بیمه‌نامه راننده مقصر از بین نمی‌رود و فقط از میزان درصد تخفیفات بیمه شخص ثالث او کم می‌شود. در تصادف‌های زنجیرهای هم بسته به میزان استفاده راننده مقصر از بیمه‌نامه، درصدی از تخفیفاتش کم می‌شود.
نحوه پرداخت خسارت ثالث مالی در تصادفات زنجیره ای چگونه است؟
فرض کنید راننده مقصر تصادف زنجیرهای بیمه شخص ثالثی با سقف تعهدات ۵۰ میلیون دارد. در این تصادف زنجیرهای ۵ ماشین آسیبدیده است و راننده باید خسارت هر ۵ زیان‌دیده را جبران کند. در اینجا بیمه‌گذار مربوطه محاسبه می‌کند که آیا این ماشین‌های آسیبدیده متعارف هستند یا ماشین‌های گران‌قیمت. در نهایت باید میزان خسارت واردشده به هرکدام از ماشین‌ها براساس قوانین مربوط به ماشین‌های نامتعارف حساب شود. سپس کل خسارت وارد شده به ۵ خودرو جمع بسته و عدد به‌دست آمده در فرمول زیر جایگذاری می‌شود:
مجموع خسارت‌های قابل پرداخت برای هر ۵ ماشین نباید از میزان سقف تعهدات پرداخت بیمه‌نامه یعنی ۵۰ میلیون تومان بیشتر شود. در غیر این‌صورت، راننده مقصر باید بقیه خسارت‌ها را خودش پرداخت کند.
نقش بیمه بدنه در پرداخت خسارت تصادف زنجیرهای چیست؟
داشتن بیمه بدنه مهم است. اگر میزان خسارت بیشتر از سقف تعهدات بیمه شخص ثالث راننده مقصر شود، می‌توان از بیمه بدنه ماشین‌های آسیبدیده برای جبران هزینه‌های تعمیر و بازسازی آنها استفاده کرد؛ یعنی اگر ماشین‌هایی که دچار خسارت شده است، بیمه بدنه معتبر داشته باشند، می‌توانند بقیه خسارتشان را از شرکت بیمه بدنه خودشان بگیرند. این هزینه بعدا به‌صورت قسطی از راننده مقصر دریافت می‌شود.
یادتان باشد گرفتن خسارت بیمه بدنه با کروکی در این شرایط تخفیف‌های راننده را از بین نمی‌برد! چون به‌عنوان فرد زیان‌دیده از پوشش ریکاوری استفاده کرده است. البته باید همیشه تا جایی که بیمه شخص ثالث مقصر خسارت را پرداخت می‌کند، خسارت از محل بیمه‌نامه او پرداخت شود. برای استفاده همزمان از بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه، باید برای دریافت خسارت بیمه بدنه ماشین زیان‌دیده پرونده تشکیل شود و مدارک مرتبط با بیمه شخص ثالث ماشین مقصر هم به شرکت بیمه تحویل داده شود.
