دیه اندام تناسلی و بیضه در قانون مجازات اسلامی
دیه اندام تناسلی مرد و زن یکی از موضوعات حساس و مهم در قانون مجازات اسلامی است که در صورت بروز آسیب، قوانین مشخصی برای آن در نظر گرفته شده است. این بخش از دیه به دلیل ارتباط مستقیم با کرامت انسانی، مسائل پزشکی و گاه آثار روانی و جسمی بر فرد آسیب‌دیده، اهمیت ویژه‌ای دارد. در این مقاله به بررسی دقیق احکام و مواد قانونی مرتبط با دیه آلت تناسلی در زنان و مردان می‌پردازیم تا ضمن روشن شدن ابعاد فقهی و قانونی این موضوع، آگاهی لازم برای مراجعه‌کنندگان و مشمولان این نوع پرونده‌ها فراهم شود.
تعیین دیه قطع اندام تناسلی مردان در ماده ۶۶۱ قانون مجازات اسلامی
ماده ۶۶۱ قانون مجازات اسلامی به تعیین میزان دیه در صورت آسیب به اندام تناسلی مردان می‌پردازد. این ماده بهطورخاص به مواردی اشاره دارد که در آن اندام تناسلی تا ختنه‌گاه یا بیشتر از آن آسیب دیده یا قطع شده باشد. در متن کامل ماده ۶۶۱ قانون مجازات اسلامی آمده است: «قطع و از بین بردن اندام تناسلی مرد تا ختنه‌گاه و یا بیشتر از آن، موجب دیه کامل است و در کمتر از ختنه‌گاه به نسبت ختنه‌گاه محاسبه و به همان نسبت دیه پرداخت میشود». تبصره‌های این ماده به شرح زیر است:
- تبصره ۱: در این حکم تفاوتی بین اندام کودک، جوان، پیر، عقیم و شخصی که دارای بیضه سالم یا معیوب یا فاقد بیضه است، وجود ندارد.
- تبصره ۲: هرگاه با یک ضربه تا ختنه‌گاه از بین برود و سپس مرتکب یا شخص دیگری باقی‌مانده یا قسمتی دیگر از اندام تناسلی را از بین ببرد، نسبت به ختنه‌گاه، دیه کامل و در مقدار بیشتر، ارش ثابت است.
- تبصره ۳: هرگاه قسمتی از ختنه‌گاه را شخصی و قسمت دیگر از ختنه‌گاه را شخص دیگری قطع کند، هریک به نسبت مساحتی که از ختنه‌گاه قطع کرده‌اند، ضامن می‌باشند و چنانچه شخصی قسمتی از ختنه‌گاه را قطع کند و دیگری باقی‌مانده ختنه‌گاه را به انضمام تمام یا قسمتی از اندام تناسلی قطع کند، نسبت به جنایت اول، دیه به مقدار مساحت قطع شده از ختنه‌گاه و نسبت‌به جنایت دوم، ارش مقدار قطع شده از اندام تناسلی ثابت است.
محاسبه دیه اندام تناسلی مردان در سال ۱۴۰۴
باتوجهبه اینکه دیه کامل انسان در سال ۱۴۰۴ معادل ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان است؛ میزان دیه الت تناسلی برای آسیب‌های مختلف به شرح زیر خواهد بود:
| نوع آسیب | نرخ دیه | میزان دیه |
| قطع کامل اندام تناسلی تا ختنه‌گاه یا بیشتر | دیه کامل انسان | ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
| قطع بخشی از اندام تناسلی کمتر از ختنه‌گاه | به نسبت مساحت | متناسب با نسبت آسیب (توسط قاضی تعیین میشود) |
میزان دقیق دیه براساس نظر پزشکی قانونی و رای دادگاه مشخص میشود. هم‌چنین افزایش دیه در ماه‌های حرام (تغلیظ دیه) فقط در موارد فوت اعمال خواهد شد و شامل دیه اندام تناسلی نمی‌شود. در مواردی که میزان دقیق دیه در قانون مشخص نشده باشد، قاضی با مشورت پزشکی قانونی مبلغی را به‌عنوان ارش تعیین می‌کند.
تعیین دیه اندام تناسلی در ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی
قطع اندام تناسلی فلج، موجب یک سوم دیه کامل و فلج کردن اندام سالم موجب دوسوم دیه کامل است؛ اما در قطع اندام عنّین (سست شدن کمر) ثلث دیه کامل ثابت تعلق می‌گیرد. نرخ دیه ضربه به بیضه فلج یا فلج شدن آن به شرح زیر است:
| نوع آسیب | نرخ دیه | میزان دیه |
| قطع اندام تناسلی فلج | ۳۳٪ دیه کامل | ۵۲۸,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
| فلج کردن اندام تناسلی سالم | ۶۶٪ دیه کامل | ۱,۰۵۶,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
| قطع اندام تناسلی عنین (ناتوان جنسی) | ۳۳٪ دیه کامل | ۵۲۸,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
در تبصره این ماده آمده است که قطع قسمتی از اندام فلج به نسبت تمام اندام تناسلی، خواه قسمت مقطوع ختنه‌گاه باشد خواه غیر آن دیه دارد.
تعیین دیه اندام تناسلی زنان در ماده ۶۶۳ قانون مجازات اسلامی
ماده ۶۶۳ قانون مجازات اسلامی به تعیین میزان دیه در صورت آسیب به اندام تناسلی زنان می‌پردازد. این ماده به‌طور خاص به مواردی اشاره دارد که در آن اندام تناسلی تا ختنه‌گاه یا بیشتر از آن آسیب دیده یا قطع شده باشد. در متن کامل ماده ۶۶۳ قانون مجازات اسلامی آمده است: «قطع و از بین بردن هریک از دو طرف اندام تناسلی زن، موجب نصف دیه کامل زن است و قطع و از بین بردن بخشی از آن، به همان نسبت دیه دارد». در این حکم فرقی میان باکره و غیرباکره، خردسال و بزرگسال سالم و معیوب از قبیل رتقاء و قرناء نیست.
محاسبه دیه اندام تناسلی زنان در سال ۱۴۰۴
باتوجهبه اینکه دیه کامل در سال ۱۴۰۴ معادل ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان است، میزان دیه برای آسیب‌های مختلف به اندام تناسلی زنان به شرح زیر خواهد بود:
| نوع آسیب | نرخ دیه | میزان دیه |
| قطع و از بین بردن هریک از دو طرف اندام تناسلی زن | نصف دیه کامل | ۸۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
| قطع و از بین بردن بخشی از اندام تناسلی زن | نصف دیه کامل | ۸۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
در مواردی که میزان دقیق دیه در قانون مشخص نشده باشد، قاضی با مشورت پزشکی قانونی مبلغی را به‌عنوان ارش تعیین می‌کند.
جزییات دیه آسیب یا قطع بیضه‌ها در ماده 665 قانون مجازات اسلامی
ماده ۶۶۵ قانون مجازات اسلامی به تعیین میزان دیه در صورت آسیب یا قطع بیضه‌ها می‌پردازد. این ماده بهطورخاص به مواردی اشاره دارد که در آن یکی یا هر دو بیضه آسیب دیده یا قطع شده باشند. در متن کامل ماده ۶۶۵ قانون مجازات اسلامی آمده است: «قطع دو بیضه یکباره دیه کامل و قطع بیضه چپ، دو ثلث دیه و قطع بیضه راست، ثلث دیه دارد». در حکم مذکور فرقی بین جوان و پیر و کودک و بزرگ و عنین و سالم و مانند آن نیست.
محاسبه دیه بیضه راست و چپ براساس نرخ دیه کامل در سال ۱۴۰۴
دیه قطع بیضه‌ها در سال ۱۴۰۴ بر اساس اینکه کدام بیضه آسیب دیده باشد، متفاوت محاسبه میشود. بیضه چپ سهم بیشتری از دیه کامل دارد و در صورت قطع هر دو، دیه کامل انسان پرداخت میشود:
| نوع آسیب | نرخ دیه | میزان دیه |
| قطع هر دو بیضه | دیه کامل انسان | ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
| دیه بیضه چپ | ۶۶.۶۷٪ دیه کامل | ۱,۰۶۶,۶۶۶,۶۶۷ تومان |
| دیه بیضه راست | ۳۳.۳۳٪ دیه کامل | ۵۳۳,۳۳۳,۳۳۳ تومان |
افزایش دیه در ماه‌های حرام (تغلیظ دیه) فقط در موارد فوت اعمال میشود و شامل آسیب‌های بیضه نمی‌شود. در مواردی که میزان دقیق دیه در قانون مشخص نشده باشد، قاضی با مشورت پزشکی قانونی مبلغی را به‌عنوان ارش تعیین می‌کند.
جزییات ماده ۶۶۶ در خصوص دیه ورم بیضه در قانون مجازات اسلامی
ماده ۶۶۶ قانون مجازات اسلامی به تعیین میزان دیه در صورت ورم کردن بیضه‌ها می‌پردازد. این ماده به‌طور خاص به مواردی اشاره دارد که در آن یکی از بیضه‌ها ورم کرده و این ورم ممکن است مانع راه رفتن مفید شود. در متن کامل ماده ۶۶۶ قانون مجازات اسلامی آمده است: «دیه ورم کردن یک بیضه، دو دهم دیه کامل است و اگر تورم مانع راه رفتن مفید شود، دیه آن هشت دهم دیه کامل است.
محاسبه دیه تورم بیضه‌ها براساس نرخ دیه کامل در سال ۱۴۰۴
تورم یا آسیب به بیضه‌ها بسته به شدت آن، می‌تواند درصدی از دیه کامل انسان را شامل شود. در مواردی که این تورم باعث اختلال عملکردی مانند ناتوانی در راه رفتن شود، میزان دیه به‌مراتب افزایش خواهد یافت:
| نوع آسیب | نرخ دیه | میزان دیه |
| ورم کردن یک بیضه | ۲۰٪ دیه کامل | ۳۲۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
| ورم کردن یک بیضه با مانعیت از راه رفتن مفید | ۸۰٪ دیه کامل | ۱,۲۸۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
برای تعیین دقیق میزان دیه در هر مورد، مشاوره با کارشناسان پزشکی قانونی و وکلای متخصص توصیه میشود.
جزییات ماده ۶۶۷ دیه اندام تناسلی مردانه در افراد خنثی در قانون مجازات اسلامی
ماده ۶۶۷ قانون مجازات اسلامی به تعیین میزان دیه در صورت قطع بیضه‌ها یا اندام تناسلی مردانه در افراد خنثی می‌پردازد. این ماده بهطورخاص به مواردی اشاره دارد که در آن بیضه‌ها یا اندام تناسلی مردانه در افراد خنثی آسیب دیده یا قطع شده باشند.
در متن کامل ماده ۶۶۷ قانون مجازات اسلامی آمده است: «قطع بیضه‌ها یا اندام تناسلی مردانه خنثای ملحق به مرد، موجب دیه کامل است. قطع بیضه‌ها یا اندام تناسلی مردانه خنثای مشکل یا ملحق به زن، موجب ارش است».
محاسبه دیه زن و بیضه مرد در افراد خنثی در سال ۱۴۰۴
در مواردی که آسیب جسمی به افراد خنثی وارد شود، نوع تعیین دیه بسته به ویژگی‌های فیزیکی و تشخیص نوع جنسیت آن‌ها متفاوت است. در ادامه، نحوه محاسبه دیه در سال ۱۴۰۴ برای خنثای ملحق به مرد و خنثای مشکل را مشاهده می‌کنید:
| نوع آسیب | نرخ دیه | میزان دیه |
| قطع بیضه‌ها یا اندام تناسلی مردانه (خنثای ملحق به مرد) | دیه کامل انسان | ۱,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان |
| قطع بیضه‌ها یا اندام تناسلی مردانه (خنثای مشکل یا ملحق به زن) | ارش (تعیین توسط قاضی) | متغیر |
تفاوت بین خنثای ملحق به مرد و خنثای مشکل یا ملحق به زن به‌این‌ترتیب است که در صورتی‌که فرد خنثی از نظر ویژگی‌های جنسی به مردان نزدیک‌تر باشد (خنثای ملحق به مرد)، دیه کامل تعلق می‌گیرد؛ اما اگر ویژگی‌های جنسی او به گونه‌ای باشد که نتوان او را به‌طورقطعی به مرد یا زن نسبت داد (خنثای مشکل یا ملحق به زن)، میزان دیه به‌صورت ارش تعیین میشود.
جزییات ماده ۶۶۸ دیه در قانون مجازات اسلامی برای از بین بردن عانه
ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی به موضوع از بین بردن «عانه» در مرد یا زن می‌پردازد. در متون فقهی و حقوقی، «عانه» به ناحیه‌ای از بدن اطلاق میشود که در قسمت پایین شکم و بالای اندام تناسلی قرار دارد. در متن کامل ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی آمده است: «از بین بردن عانه مرد یا زن، موجب ارش است».
مبلغ ارش برای از بین بردن عانه براساس نظر قاضی و باتوجهبه شرایط خاص هر پرونده تعیین میشود. برخلاف دیه‌های مقدر که میزان آن‌ها در قانون مشخص است، ارش به‌صورت موردی و براساس شرایط خاص هر پرونده تعیین میشود.
دیه اندام تناسلی مرد و زن در قانون مجازات اسلامی
در قانون مجازات اسلامی دیه اندام تناسلی مرد و زن باتوجهبه نوع آسیب و جنسیت متفاوت است. برای مردان، دیه قطع کامل آلت تناسلی معادل دیه کامل انسان است. در مورد بیضه‌ها، دیه بیضه چپ مرد دو سوم و بیضه راست یک سوم دیه کامل تعیین شده است. برای زنان، قطع هریک از دو طرف اندام تناسلی موجب نصف دیه کامل زن میشود. در مواردی که میزان دقیق دیه مشخص نشده باشد، قاضی با مشورت پزشکی قانونی مبلغی را به‌عنوان ارش تعیین می‌کند.
سوالات متداول
- دیه کدام بیضه بیشتر است؟
براساس ماده ۶۶۵ قانون مجازات اسلامی، دیه بیضه چپ دو سوم و بیضه راست یک سوم دیه کامل انسان است؛ بنابراین دیه بیضه چپ بیشتر از بیضه راست خواهد بود.
- دلیل تفاوت دیه بیضه چپ و راست در قانون چیست؟
تفاوت دیه بین بیضه چپ و راست ریشه در فقه اسلامی دارد. برخی فقهای امامیه معتقدند که بیضه چپ نقش بیشتری در باروری دارد و به همین دلیل دیه آن بیشتر است.
- در صورت فلج شدن آلت تناسلی مرد، دیه چگونه محاسبه میشود؟
طبق ماده ۶۶۲ قانون مجازات اسلامی، فلج کردن آلت تناسلی سالم موجب دو سوم دیه کامل است. اگر آلت قبلا فلج بوده و سپس قطع شود، دیه آن یک سوم دیه کامل خواهد بود.
- دیه قطع اندام تناسلی زن چگونه محاسبه میشود؟
براساس ماده ۶۶۴ قانون مجازات اسلامی، قطع و از بین بردن هریک از دو طرف اندام تناسلی زن، موجب نصف دیه کامل زن است.
سلام
بیضه من در اثر بی احتیاطی پزشکم در هنگام عمل وازکتمی دچار خونریزی از داخل شد و تا تا حدی حجم بیضه ، آلت و اطراف آلتم بزرگ شد که به ناچار برلی تخلیه و ترمیم رگ آسیب دیده در بیمارستان توسط جراح اورولوژیست عمل شدم و امروز مرخص شدم
البته مخارج عملم که حدود 3.5 میلیون شد خود دکتر پرداخت کردند
اما به هر حال من تا مدتی توانایی کار کردن ندارم
لطفا در این مورد نظرتونو بفرمایید
سلام وقت شما بخیر
تا اونجایی که بنده اطلاعا دارم عمل وازکتومی (غیر از شرایط خیلی خاصی) غیر قانونی هست و نباید انجام بشه؛ و باز هم تا اونجا که من اطلاع دارم اعمال غیر قانونی تحت پوشش بیمه و دیه قرار نمیگیرند!!! اما تمام اینها به شرایط شما و رای دادگاه بستگی داره. بنده اطلاع کاملی از شرایط شما ندارم و نمیتونم نظر دقیق ارائه کنم.
سلام خسته نباشید
من حین خواب در پادگان محیط نظامی از رو تخت افتادم و از ناحیه پنیس دچار شکستگی گردیدم میشه راهنمای کنید که چند در صد دیه بهم تعلق میگیره
سلام وقت شما بخیر
مطابق ماده ۵۶۸ دیه اعضا در شکستگی عضوی که دارای دیه مقدر است، درصورتی که بعد از حادثه به‌گونه‌ای اصلاح شود که هیچ عیب و نقصی در آن باقی نماند، چهار بیست و پنجم دیه آن عضو ثابت است. یعنی اگر به صورت کامل بهبودی ایجاد بشه تقریبا مبلغ 36 میلیون دیه تعلق میگیره اما باید نظر پزشکی قانونی و رای دادگاه هم شکستگی آلت تناسلی رو تایید کنه. و اگر بهبودی کامل نباشه ارش تعلق میگیره.
سلام .بنده چند سال پیش در حین کار که رسمی در ارتش هستم دچار بیماری شدم که موجب آرکید بیضه چپ شد و بعد سونوگرافی گفتن کارای بیضه از بین رفته آیا غرامت به بنده پرداخت میشود
سلام وقت شما بخیر
اگر در اثر کار یا در حین کار دچار نقص شده باشین پرداخت دیه به عهده ارگانی هست که در اون مشغول به کار بودین
سلام وقتتون بخیر ببخشید بچه ی من 10 سالش هست و در مدرسه با دوستش بازی میکرده و به صورت کاملا غیرعمدی و درحین بازی به بیضه ی دوستش لگد میزنه با توجه به اینکه چندین دکتر گفتن بیضه ی دوستش هیچ مشکلی نداره آیا میتوانند شکایت کنند؟ و با توجه به اینکه بیضه مقدار کمی ملتهب شده دیه چقدر است؟ آیا مدرسه هیچ مسئولیتی ندارد؟
تشکر
سلام وقت شما بخیر
طبق قانون امکان شکایت در این زمینه وجود داره البته در صورت وجود شرایط قانونی دیه از بیمه دانش‌آموزی قابل پرداخت است و درغیر اینصورت مسئولیت بر عهده پدر و یا ولی قانونی کودک ضارب است. برای التهاب بیضه دیه مقدر وجود نداره و پزشکی قانونی باید ارش رو تعیین کنه.