دیه شکستگی بینی در سال ۱۴۰۴ + بررسی شرایط مختلف
شکستگی بینی گاه آثار جدی و جبران‌ناپذیری، از اختلالات تنفسی گرفته تا تغییرات ظاهری و آسیب به حس بویایی، بر سلامتی و کیفیت زندگی فرد می‌گذارد. به همین دلیل قانون‌گذار در قانون مجازات اسلامی برای آسیب‌ها و شکستگی‌های وارد شده به بینی، دیه و جریمه‌هایی مشخص کرده تا حقوق آسیب‌دیدگان به‌درستی احقاق شود.
در این مقاله به‌صورت‌کامل به موضوع دیه شکستگی بینی می‌پردازیم. اگر برایتان سوال است که مجازات شکستن بینی در دعوا یا دیه شکستگی بینی در تصادف چقدر خواهد بود و قانون در این زمینه چه گفته است، مطالعه این مقاله را از دست ندهید.
نحوه تعیین دیه شکستگی بینی در سال ۱۴۰۴
در قانون مجازات اسلامی، برای آسیب‌هایی مانند شکستگی بینی، مبالغی برای دیه شکستگی بینی به‌طور‌مشخص و دقیق تعیین شده‌اند. این عضو نقش مهمی در تنفس، حس بویایی و صحبت کردن ایفا میکند و در ظاهر چهره نیز تاثیر چشمگیری دارد. به همین دلیل قانون‌گذار در مواردی که استخوان بینی دچار شکستگی یا آسیب جدی شود، برای آن دیه شکستن بینی در نظر گرفته است. دیه دماغ شکسته بسته‌به میزان آسیب، شکستگی با یا بدون انحراف و باقی ماندن یا نماندن اثر آن متفاوت است.
مبلغ دیه شکستگی بینی براساس نرخ دیه در همان سال و مبلغ اعلام شده توسط قوه قضاییه محاسبه میشود. باتوجهبه اینکه نرخ دیه کامل انسان در سال ۱۴۰۴ برابر با ۱٬۶۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان است، قیمت دیه شکستگی بینی ۱۴۰۴ به نسبت آسیب به دیه کامل محاسبه میشود.
مبنای قانونی دیه شکستگی بینی در ماده ۵۶۹ قانون مجازات اسلامی
ماده ۵۶۹ کلیات دیه شکستگی‌ها اعم از دیه بینی شکسته و دیه ترک بینی را بررسی میکند. هرچند ماده ۵۶۹ عمومی است، اما به‌طور ضمنی دربرگیرنده شکستگی بینی هم میشود. در متن ماده ۵۶۹ قانون مجازات اسلامی دیه شکستن، ترک برداشتن و خرد شدن استخوان هر عضو بدن مانند بینی دیه مقدر دارد که به شرح زیر است:
- دیه شکستن استخوان هر عضو یک پنجم دیه آن عضو و اگر بدون عیب درمان شود چهارپنجم دیه شکستن آن است.
- دیه خرد شدن استخوان هر عضو یک سوم دیه آن عضو و اگر بدون عیب درمان شود چهارپنجم دیه خرد شدن آن استخوان است.
- دیه ترک برداشتن استخوان هر عضو چهار پنجم دیه شکستن آن عضو است.
- دیه جراحتی که به استخوان نفوذ کند بدون آنکه موجب شکستگی آن گردد و نیز دیه موضحه آن، یک چهارم دیه شکستگی آن عضو است.
باتوجهبه جزییات قانونی ذکر شده، قیمت دیه شکستگی بینی در سال ۱۴۰۴ را براساس شدت آسیب در جدول زیر بررسی کرده‌ایم:
| نوع شکستگی بینی | نرخ دیه | مبلغ دیه (۱۴۰۴) |
| شکستن استخوان بینی (در صورت باقی ماندن عیب یا نقص) | ۱/۵ دیه کامل | ۳۲۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان |
| شکستن استخوان بینی و درمان بدون عیب | چهار پنجم دیه شکستگی | ۲۵۶٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان |
| خرد شدن استخوان بینی | ۱/۳ دیه کامل بینی | ۵۳۳٬۳۳۳٬۳۳۳ تومان |
| خرد شدن استخوان بینی و درمان بدون عیب | چهار پنجم دیه خردشدگی | ۴۲۶٬۶۶۶٬۶۶۶ تومان |
| ترک برداشتن استخوان بینی | چهار پنجم دیه شکستگی | ۲۵۶٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان |
اگر آسیب باعث از دست رفتن حس بویایی یا ایجاد ناهنجاری تنفسی شود، دیه‌های جداگانه‌ای هم مانند دیه بویایی برای آن‌ها در نظر گرفته میشود.
دیه بینی ۱۴۰۴ برای خراشیدگی در ماده ۷۰۹ قانون مجازات اسلامی
ماده ۷۰۹ قانون مجازات اسلامی، جراحات سر و صورت و دیه مربوط به آن‌ها را تعیین میکند. در قانون مجازات اسلامی، برای صدمات وارد شده به اعضای مختلف بدن، از جمله بینی، براساس شدت آسیب وارد شده، دیه‌هایی با عناوین مختلف مانند دامیه، حارصه، متلاحمه و موضحه در نظر گرفته شده است.
این اصطلاحات مربوط به انواع زخم‌ها و جراحت‌هایی هستند که هرکدام معیار مشخصی دارند و در صورت وارد آمدن آن‌ها به بینی، مشمول دیه‌ای خاص خواهند بود. در جدول زیر میزان دیه جراحت حارصه بینی، دامیه، متلاحمه و موضحه را باتوجهبه به نرخ دیه دماغ ۱۴۰۴ بررسی کرده‌ایم:
|
انواع جراحات بینی و دیه آن‌ها |
|||
| نوع آسیب | تعریف و توضیحات | نرخ دیه | مبلغ دیه در سال ۱۴۰۴ |
| حارصه | خراشی که سطح پوست را بکند، اما خونریزی نداشته باشد. | یک صدم دیه کامل | ۱۶٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان |
| دامیه | جراحتی که اندکی وارد گوشت شود و خون جاری کند. | دو صدم دیه کامل | ۳۲٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان |
| متلاحمه | جراحتی که وارد گوشت شود ولی به استخوان نرسد. | سه صدم دیه کامل | ۴۸٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان |
| موضحه | زخمی که باعث کنار رفتن پوست نازک و آشکار شدن استخوان شود. | پنج صدم دیه کامل | ۸۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان |
| هاشمه | زخمی که باعث شکستگی استخوان بدون جراحت ظاهری شود | یک دهم دیه کامل | ۱۶۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان |
| منقله | شکستگی استخوان که برای درمان نیاز به جابه‌جایی داشته باشد. | یک پانزدهم دیه کامل | ۱۰۶٬۶۶۶٬۶۶۷ تومان |
نکاتی درباره دیه جراحت و خراشیدگی بینی
برای هر نوع آسیبی به بینی، از خراش‌های سطحی گرفته تا زخم‌های عمیق و شکستگی، دیه مشخصی در قانون مجازات اسلامی تعیین شده است؛ اما گاهی شرایط پیچیده‌تر میشود. مثلا زمانی‌که چند نوع زخم به‌طور هم‌زمان ایجاد شود یا جراحت باعث تغییر دائمی در ظاهر بینی گردد. نکات مهمی که درباره نحوه محاسبه دیه در صورت بروز جراحت‌های مختلف به بینی باید به آن‌ها توجه داشته باشید به شرح زیر است:
- در صورتی‌که چند زخم از انواع جراحت بینی به‌طور هم‌زمان به این عضو بدن وارد شود، دیه آن‌ها جمع میشود.
- اگر آسیب وارد شده به بینی بیشتر از موضحه باشد، مانند شکستگی استخوان بینی یا له‌شدگی شدید، دیه آن با استناد به مواد دیگری از قانون مانند دیه شکستگی بینی یا براساس ارش و با نظر کارشناسی (پزشکی قانونی) تعیین میشود.
- اگر هریک از این زخم‌ها اثر دائمی به‌جا بگذارد یا باعث از دست رفتن عملکردی از بینی (مثل بویایی) شود، ممکن است دیه بینی جداگانه یا ارش (دیه غیرمقدر) در نظر گرفته شود.
- این دیه‌ها صرفا برای آسیب فیزیکی به پوست و گوشت بینی هستند و به عملکرد بویایی یا تنفسی مربوط نمی‌شوند.
جزییات و نحوه تعیین دیه کبودی و ورم بینی
کبودی و ورم بینی از جمله آسیب‌هایی هستند که ممکن است به‌صورت سطحی به نظر برسند؛ اما در قانون مجازات اسلامی مبلغ مشخصی برای دیه کبودی بینی تعیین شده است. آسیب‌هایی از قبیل کبودی بینی در دسته کبودی صورت قرار می‌گیرد. به‌این‌ترتیب مبلغ دیه کبودی دینی با دیه کبودی صورت یکسان و برابر با سه هزارم دیه کامل انسان است. باتوجهبه در سال ۱۴۰۴ مبلغ دیه کامل ۱٬۶۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان تعیین شده،مبلغ دیه کبودی بینی به شرح زیر است:
| نوع آسیب | نرخ دیه | مبلغ دیه در سال ۱۴۰۴ |
| دیه کبودی بینی | سه هزارم دیه کامل انسان | ۴٬۸۰۰٬۰۰۰ تومان |
ورم بینی اگر با جراحت همراه نباشد، تحت عنوان آسیب بدون جراحت شناخته میشود و ارش به آن تعلق می‌گیرد. در ماده ۵۶۰ قانون مجازات اسلامی اشاره شده است: «هرگاه کسی بدون ایجاد جراحت موجب تورم، سرخی یا کبودی در بدن دیگری شود، حسب مورد، به پرداخت ارش محکوم میشود»؛ اما اگر ورم منجربه محدودیت تنفس یا اختلال در عملکرد طبیعی بینی شود، ممکن است دیه بیشتری تعیین گردد. عوامل موثر در تعیین ارش ورم بینی به شرح زیر هستند:
- شدت ورم
- ماندگاری اثر تورم
- تاثیر آسیب بر تنفس یا عملکرد طبیعی بینی
- ناحیه آسیب‌دیده و زیبایی ظاهری
- نظر کارشناسی پزشکی قانونی
دیه آسیب‌های جزیی داخلی بینی براساس ماده ۵۹۳ قانون مجازات اسلامی
ماده ۵۹۳ یکی از دقیق‌ترین مواد قانون در رابطه با دیه آسیب‌های جزیی اما مهم داخلی بینی مانند دیه شکستگی غضروف بینی است. باتوجهبه بینی در فرآیند تنفس و بویایی نقش حیاتی دارد، هر نوع اختلال در عملکرد آن ممکن است مشمول دیه شود. در متن ماده ۵۹۳ قانون مجازات اسلامی آمده است: «شکستن استخوان بینی در صورتی که موجب فساد بینی و از بین رفتن آن شود، دیه کامل دارد و چنانچه بدون عیب و نقص اصلاح شود موجب یک دهم دیه کامل و اگر با عیب و نقص بهبود پیدا کند، موجب ارش است. در کج شدن بینی یا شکستن استخوان بینی که منجربه فساد آن نشود، ارش ثابت میشود».
براساس ماده ۵۹۳ مبلغ دیه بینی در سال ۱۴۰۴ باتوجهبه نوع آسیب به شرح زیر خواهد بود:
| نوع آسیب | نرخ دیه | مبلغ دیه |
| شکستگی منجربه فساد و از بین رفتن بینی | دیه کامل | ۱٬۶۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان |
| شکستگی که بدون نقص و عیب اصلاح شده باشد | یک‌دهم دیه کامل | ۱۶۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان |
| شکستگی با باقی ماندن نقص یا عیب | ارش (غیرمقدر) | متغیر براساس نظر دادگاه |
| کجی یا شکستگی بدون فساد | ارش (غیرمقدر) | متغیر براساس نظر دادگاه |
میزان دیه پاره‌گی بینی در قانون مجازات اسلامی
اگر پارگی بینی به گونه‌ای باشد که به ازدست‌رفتن کل بینی یا نوک آن منجر نشود، یکسوم دیه کامل، به فرد آسیب‌دیده تعلق می‌گیرد. هم‌چنین اگر پارگی بینی بهتر شود، ممکن است مبلغ دیه به یک‌دهم دیه کامل کاهش یابد.
| نوع آسیب | نرخ دیه | مبلغ دیه |
| پارگی بینی بدون از دست رفتن کل یا نوک بینی | یکسوم دیه کامل | ۵۳۳٬۳۳۳٬۳۳۳ تومان |
| پاره‌گی بینی که بهبود یافته و بدون عیب باقی بماند | یک‌دهم دیه کامل | ۱۶۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان |
دیه از بین رفتن پرده میانی یا پرههای بینی در ماده ۵۹۴
در متن ماده ۵۹۴ قانون مجازات اسلامی اشاره شده است: «از بین بردن هریک از پرههای بینی یا پرده میان دو سوراخ، موجب یک سوم دیه کامل است».
| نوع آسیب | نرخ دیه | مبلغ دیه |
| از بین رفتن یکی از پرههای بینی | یکسوم دیه کامل | ۵۳۳٬۳۳۳٬۳۳۳ تومان |
| از بین رفتن هر دو پره بینی (با احتساب جداگانه هر پره) | دو سوم دیه کامل | ۱٬۰۶۶٬۶۶۶٬۰۰۰ تومان |
| از بین رفتن پرده میانی بین دو سوراخ بینی | یکسوم دیه کامل | ۵۳۳٬۳۳۳٬۳۳۳ تومان |
دیه فلج‌کردن بینی براساس ماده ۵۹۵ قانون مجازات اسلامی
در متن ماده ۵۹۵ قانون مجازات اسلامی آمده است: «فلج کردن بینی، موجب دو سوم دیه کامل و از بین بردن بینی فلج، موجب یک سوم دیه کامل است».
| نوع آسیب | نرخ دیه | مبلغ دیه |
| فلج کردن بینی سالم | دو سوم دیه کامل | ۱٬۰۶۶٬۶۶۶٬۰۰۰ تومان |
| از بین بردن بینی فلج (قبلا فلج شده) | یکسوم دیه کامل | ۵۳۳٬۳۳۳٬۳۳۳ تومان |
دیه از بین رفتن نوک بینی براساس ماده ۵۹۹ قانون مجازات اسلامی
براساس متن ماده ۵۹۹ قانون مجازات اسلامی: «دیه از بین بردن نوک بینی که محل چکیدن خون است، نصف دیه کامل می‌باشد».
| نوع آسیب | نرخ دیه | مبلغ دیه |
| از بین رفتن نوک بینی (محل چکیدن خون) | نصف دیه کامل | ۸۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان |
دیه قطع کردن و دیه از بین رفتن نرمه بینی در ماده ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی
در متن ماده ۵۹۲ قانون مجازات اسلامی به‌طور دقیق اشاره شده است: «قطع کردن یا از بین بردن تمام بینی یا نرمه‌‌ای که پایین استخوان بینی است دیه کامل دارد. از بین بردن تمام نرمه با تمام یا مقداری از استخوان بینی در صورتی‌که در یک دفعه باشد، موجب دیه کامل است؛ اما اگر نرمه بینی در یک دفعه و تمام یا مقداری از استخوان بینی در دفعه دیگر از بین برود، برای نرمه دیه کامل و برای استخوان، ارش تعیین میشود». تفسیر این ماده برای تعیین دیه بینی به شرح زیر است:
- دیه قطع یا از بین رفتن تمام بینی یا نرمه بینی: اگر آسیب به گونه‌ای باشد که تمام بینی یا نرمه بینی از بین برود، چه به صورت یک‌باره و چه در مراحل مختلف، دیه کامل برای آن در نظر گرفته میشود. این یعنی در صورتی‌که بینی یا نرمه بینی به‌طور کامل از بین برود، حتی اگر این آسیب در دو مرحله یا با شدت‌های متفاوت اتفاق بیفتد، دیه‌ای که باید پرداخت شود برابر با دیه کامل است.
- دیه از بین رفتن نرمه بینی و استخوان بینی در دو مرحله جداگانه: در صورتی‌که آسیب به نرمه بینی و استخوان بینی به‌طور جداگانه و در دو مرحله مختلف وارد شود، دیه به شکل متفاوتی محاسبه خواهد شد. در این حالت دیه کامل برای نرمه بینی که در یک مرحله آسیب می‌بیند، تعلق می‌گیرد. برای استخوان بینی که در مرحله بعدی آسیب می‌بیند، دیه به‌صورت ارش تعیین میشود.
جدول میزان دیه بینی در موارد مربوط به ماده ۵۹۲ به شرح زیر است:
| نوع آسیب | نرخ دیه | مبلغ دیه |
| قطع تمام بینی | دیه کامل | ۱٬۶۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان |
| قطع تمام نرمه بینی | دیه کامل | ۱٬۶۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان |
| از بین رفتن نرمه بینی و استخوان بینی در دو مرحله | دیه کامل + ارش (غیرمقدر) | ۱٬۶۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان + متغیر براساس نظر دادگاه |
نحوه محاسبه دیه شکستگی بینی در ماه حرام
در نظام حقوقی ایران، دیه اعضای بدن، از جمله بینی، در ماههای حرام تغییر نمی‌کند و مبلغ آن ثابت است. فقط در صورت وقوع قتل در این ماه‌ها، دیه فوت به میزان دو برابر افزایش می‌یابد که به آن «تغلیظ دیه» گفته میشود. این افزایش فقط در مورد دیه فوت است و بر دیه جراحات اعضای بدن از جمله دیه دماغ شکسته در ماه حرام تاثیری ندارد؛ بنابراین اگر در ماههای حرام، بینی فردی آسیب ببیند یا قطع شود، مبلغ دیه آن همانند ماههای غیرحرام خواهد بود و تغییری نخواهد کرد.
آیا بیمه تکمیلی و بیمه شخص ثالث دیه بینی را پرداخت می‌کنند؟
اگر بینی شما آسیب دیده یا مشکل خاصی داشته باشد، با ارائه مدارک موردنیاز می‌توانید هزینه اقدامات درمانی را از بیمه‌گر دریافت کنید. توجه داشته باشید که شرکت بیمه تکمیلی، مسئولیتی در قبال قصور پزشکی ندارد؛ اما دکتر می‌تواند با استفاده از بیمه‌های مسئولیت پزشکی، دیه یا ارش شما را پرداخت کند.
هم‌چنین اگر بینی شما در یک تصادف رانندگی آسیب دیده باشد، مسئولیت جبران خسارت‌های آن به‌عهده بیمه شخص ثالث خواهد بود.
گرفتن دیه تصادف چقدر طول می‌کشد؟
به‌طورکلی مدت پرداخت دیه شکستگی بینی در تصادفات به عوامل مختلفی بستگی دارد. طبق قانون، بیمه‌گر یا صندوق مربوطه موظف است که خسارت متعلقه را حداکثر تا ۱۵ روز پس از دریافت مدارک موردنیاز بپردازد؛ با این حال ممکن است که فرایند دریافت حکم دادگاه، تا چهار ماه طول بکشد!
این بازه زمانی ممکن است براساس پیچیدگی پرونده، سرعت پردازش مدارک توسط بیمه‌گر و دادگاه یا مواردی مانند وجود یا عدم وجود اختلافات قانونی، کم و زیاد شود.
جبران آسیب بینی با کمک مواد قانونی مربوط به دیه شکستگی استخوان بینی
به‌طور کلی، دیه شکستگی بینی بسته‌به نوع و شدت آسیب واردشده، متفاوت خواهد بود. هم‌چنین نرخ ارش برخی از این آسیب‌ها به بررسی پزشکی قانونی و رای نهایی مراجع قضایی نیاز دارد. هم‌چنین توجه داشته باشید که دیه شکستن بینی در ماه حرام با ماههای غیرحرام تفاوتی ندارد و مبلغ یکسانی برای دیه شکستن بینی در دعوا یا دیه شکستن بینی در تصادف به فرد تعلق می‌گیرد. متقاضیان برای دریافت بیمه بینی باید مدارک موردنیاز بیمه‌گر را به‌طور کامل ارائه کنند و مراحل قانونی لازم را به‌درستی پیش ببرند.
سوالات متداول
- دیه شکستگی بینی چقدر است؟
میزان دیه شکستگی بینی براساس نوع شکستگی و شدت آن متفاوت است.
- آیا دیه بینی در ماههای حرام تغییر میکند؟
خیر؛ براساس قوانین مصرح در قانون مجازات اسلامی، فقط در مورد دیه نفس (فوت) است که وقوع جرم در ماههای حرام (یعنی محرم، رجب، ذی‌القعده و ذیالحجه) منجربه افزایش مبلغ دیه و به اصطلاح «تغلیظ دیه» میشود.
- در صورت اختلاف سر میزان دیه باید چه کار کنیم؟
از طریق دادگاه های حقوقی و با استفاده از خدمات یک وکیل متخصص می‌توانید اقدام به طرح دعوا کنید؛ سپس دادگاه با استفاده از نظر کارشناسان، میزان دیه را تعیین خواهد کرد.
