شرایط، مدارک و هزینه دریافت گواهینامه پایه دو
گواهینامه پایه دو یکی از مجوزهای مهم رانندگی در ایران است که به رانندگان اجازه می‌دهد خودروهای نیمه‌سنگین مانند مینیبوس، وانت‌های سنگین و کامیونت را بهصورت قانونی هدایت کنند. دریافت این گواهینامه نیازمند طی کردن مراحل مشخصی شامل ثبتنام در آموزشگاه‌های مجاز، گذراندن دوره‌های تئوری و عملی و قبولی در آزمون‌های پلیس راهور است. آگاهی از شرایط دریافت گواهینامه پایه دو، مدارک و هزینه‌های لازم برای اخذ گواهینامه پایه 2، به شما کمک می‌کند روند دریافت آن را سریع‌تر و بدون خطا طی کنید. در این مطلب همه جزئیات موردنیاز از شرایط سنی تا هزینهها و قوانین جدید سال ۱۴۰۴ را بهصورت کامل بررسی کرده‌ایم.
شرایط گواهینامه پایه دو چیست؟
در ایران، برای دریافت گواهینامه پایه دو شرایطی قانونی و الزامات مشخصی وجود دارد. با‌توجه‌به منابع مختلف، شرایط گرفتن گواهینامه پایه دو معمول به شرح زیر است:
- داشتن گواهینامه پایه سه: پیش‌نیاز دریافت پایه ۲، داشتن گواهینامه پایه ۳ است.
- سن حداقل ۲۳ سال تمام: متقاضی باید ۲۳ سال سن داشته باشد (یعنی کامل شدن ۲۳ سال) تا بتواند برای پایه دو اقدام کند.
- گذشت حداقل ۲ سال از اخذ گواهینامه پایه سه: یعنی باید حداقل دو سال از صدور گواهینامه پایه سه شما گذشته باشد.
- باقی ماندن حداقل ۶ ماه از اعتبار گواهینامه پایه سه: به عبارت دیگر گواهینامه پایه سه شما نباید به پایان رسیده باشد؛ باید حداقل شش ماه اعتبار باقی مانده باشد.
- معاینات پزشکی و تأیید سلامت جسمی و روحی: متقاضی باید مورد معاینه پزشک معتمد قرار گیرد (بینایی، شنوایی، سلامت عمومی) و تأیید شود که مشکلی جسمی ندارد که مانع رانندگی شود.
- عدم اعتیاد: متقاضی باید گواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر ارائه دهد.
- گذران آموزش‌های نظری و عملی و قبولی در آزمون‌ها: شرکت در کلاس‌های آییننامه (نظری) و دوره‌های عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط به پایه دو و کسب نمره قبولی در آزمون نظری و عملی الزامی است.
قانون جدید گواهینامه پایه دو در سال ۱۴۰۴
طبق قوانین جدید گواهینامه پایه دو:
- افراد بالای ۶۵ سال باید هر پنج سال معاینه پزشکی انجام دهند؛
- براساس دسته‌بندی جدید، گواهینامه‌های معادل‌سازی‌شده از پایه ب-۱ به پایه ۳ و از ب-۲ به پایه ۲ تبدیل شده‌اند؛
- محدودیت‌هایی برای تعداد سرنشینان و ظرفیت بار گواهینامه پایه ۲ تعیین شده است.
همچنین طبق دستورالعمل‌های تازه پلیس راهور، برای رانندگان تازه‌گواهی‌نامه‌دار محدودیت رانندگی در سال اول گواهینامه در نظر گرفته شده است؛ به‌این معنا که افراد در سال نخست اجازه رانندگی در جاده‌های برون‌شهری و در ساعات نیمه‌شب (۱۲ تا ۵ صبح) را ندارند و باید برچسب «راننده مبتدی» روی وسیله نقلیه خود نصب کنند.
مدارک لازم برای ثبت نام گواهینامه پایه 2
برای ثبت نام گواهینامه پایه دو، معمولاً باید مدارک زیر را همراه داشته باشید:
| نوع مدرک | توضیحات |
| ۱. اصل و کپی کارت ملی | ارائه اصل کارت ملی به همراه یک برگ کپی پشت و رو الزامی است. در صورت نداشتن کارت ملی، ارائه رسید ثبتنام سامانه ثبت احوال قابل قبول است. |
| ۲. اصل و کپی شناسنامه | کپی از تمام صفحات شناسنامه (به‌ویژه صفحه توضیحات در صورت وجود تغییر مشخصات). |
| ۳. گواهینامه پایه سه معتبر | باید حداقل ۲ سال از تاریخ صدور آن گذشته باشد و دست‌کم ۶ ماه اعتبار باقی‌مانده داشته باشد. |
| ۴. ۸ قطعه عکس ۳×۴ جدید | تمام‌رخ، زمینه روشن، بدون عینک، با لباس تیره و رعایت ضوابط رسمی عکس برای مدارک. |
| ۵. گواهی سلامت پزشکی | برگه تأییدیه از پزشک معتمد ناجا مبنی بر سلامت جسمی، بینایی، شنوایی و روانی فرد. |
| ۶. گواهی عدم اعتیاد | از مراکز مجاز (معمولاً از طریق معرفی‌نامه آموزشگاه به مرکز ترک اعتیاد منطقه انجام میشود). |
| ۷. فیش واریزی بانکی | پرداخت هزینه صدور گواهینامه، کلاس‌های تئوری و عملی و آزمون‌ها. معمولاً شامل چند فیش مجزا است که آموزشگاه راهنمایی می‌کند در کدام بانک پرداخت شود. |
| ۸. فرم ثبتنام آموزشگاه | این فرم شامل اطلاعات هویتی، نشانی، مشخصات گواهینامه قبلی و امضای متقاضی است (در آموزشگاه تکمیل میشود). |
| ۹. پرونده فنی از آموزشگاه رانندگی | پس از تکمیل مدارک، آموزشگاه برای متقاضی پرونده فنی تشکیل می‌دهد که شامل سوابق آموزشی و نتایج آزمون‌ها است. |
مراحل دریافت گواهینامه رانندگی پایه دوم
بیشتر افراد می‌پرسند که گواهینامه پایه دو برای چه ماشین هایی است؟ در پاسخ باید گفت گواهینامه پایه ۲ به رانندگانی داده میشود که قصد رانندگی با خودروهای نیمه‌سنگین مانند مینیبوس، وانت دو تن، کامیونت و خودروهای خدمات شهری سبک (آتش‌نشانی، آمبولانس و…) را دارند. مراحل دریافت گواهینامه پایه ۲ در سال ۱۴۰۴ در صورت داشتن شرایط لازم به شرح زیر است:
مرحله ۱: مراجعه به آموزشگاه مجاز رانندگی
برای دریافت گواهی نامه پایه دو باید به یکی از آموزشگاه‌های دارای مجوز پلیس راهور مراجعه کنید. در آنجا مدارک هویتی، گواهینامه پایه سه، عکس و فرم‌های ثبتنام تحویل داده میشود و پرونده شما در سامانه راهور تشکیل می‌گردد. پس از بررسی شرایط اولیه، آموزشگاه فیشهای پرداخت و معرفی‌نامه پزشک و آزمایش اعتیاد را در اختیارتان قرار می‌دهد.
مرحله ۲: معاینه پزشکی و آزمایش اعتیاد برای ثبت نام گواهینامه پایه ۲
با معرفی‌نامه آموزشگاه، باید به پزشک معتمد ناجا مراجعه کنید تا وضعیت بینایی، شنوایی، فشار خون و سلامت عمومی شما بررسی شود. سپس با همان معرفی‌نامه، آزمایش عدم اعتیاد در مراکز مجاز انجام میشود. در صورت تأیید هر دو مورد، برگه سلامت و برگه عدم اعتیاد به پرونده شما اضافه میشود تا وارد مرحله آموزش شوید.
مرحله ۳: شرکت در کلاس‌های آموزش رانندگی پایه دو
برای گرفتن گواهینامه پایه ۲، آموزشگاه شما را در دو نوع کلاس ثبتنام می‌کند:
| نوع کلاس | محتوای آموزشی |
| کلاس‌های تئوری (آییننامه) | شامل قوانین راهنمایی و رانندگی، تابلوها، مقررات حملونقل، نکات فنی خودرو و نکات ایمنی رانندگی |
| کلاس‌های عملی (رانندگی با خودرو سنگین سبک) | تمرین رانندگی با خودروهای پایه ۲ مانند کامیونت و مینیبوس در محوطه و جاده |
مدت دوره معمولاً بین ۱۰ تا ۱۵ جلسه است.
مرحله ۴: آزمون آییننامه (تئوری) برای گرفتن گواهینامه پایه 2
پس از پایان کلاس‌های تئوری، باید در آزمون آییننامه پایه دو شرکت کنید. این آزمون شامل ۳۰ سؤال تستی است و حداقل ۲۶ پاسخ صحیح (۸۶٪) برای قبولی لازم است. در صورت عدم قبولی، می‌توانید پس از چند روز مجدداً امتحان دهید.
مرحله ۵: آزمون عملی رانندگی برای اخذ گواهی نامه پایه دوم
بعد از قبولی در امتحان آییننامه گواهینامه رانندگی پایه دو، نوبت آزمون عملی است. در این آزمون باید مهارت رانندگی با خودرو نیمه‌سنگین را در حضور افسر راهور نشان دهید.
موارد آزمون شامل:
- کنترل فنی اولیه خودرو
- حرکت در مسیر مستقیم و دنده‌عقب
- رعایت علائم و قوانین
- پارک، دور زدن و توقف اضطراری
- در صورت قبولی، افسر نتیجه را در سیستم ناجا ثبت می‌کند.
مرحله ۶: صدور گواهینامه پایه دوم
پس از قبولی در هر دو آزمون، پرونده شما به راهور ارسال و گواهینامه جدید صادر میشود. معمولاً طی ۱۵ تا ۲۰ روز کاری گواهینامه پایه ۲ شما از طریق پست به آدرس مورد‌نظر ارسال میشود.
هزینه گواهینامه پایه دو در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
به‌طورکلی، هزینه ثبت نام گواهینامه پایه دو حدود ۹ الی ۱۰ میلیون تومان است و بهصورت مجزا، شامل موارد زیر میشود:
| مورد | توضیح | میانگین هزینه گواهینامه پایه ۲ (تومان) |
| ۱. کلاس‌های عملی رانندگی (با خودرو نیمه‌سنگین) | شامل ۱۰ تا ۱۵ جلسه رانندگی با کامیونت یا مینیبوس، همراه مربی رسمی | ۶٬۵۰۰٬۰۰۰ تا ۷٬۵۰۰٬۰۰۰ |
| ۲. آموزش تئوری (آییننامه و مقررات) | شامل جلسات آییننامه، نکات ایمنی و قوانین راهنمایی و رانندگی | ۱٬۵۰۰٬۰۰۰ تا ۲٬۰۰۰٬۰۰۰ |
| ۳. خرید کتاب آییننامه پایه دو | نسخه چاپی یا الکترونیکی (در آموزشگاه یا سایت‌های مجاز) | ۷۰٬۰۰۰ تا ۱۰۰٬۰۰۰ |
| ۴. دریافت گواهی عدم اعتیاد | آزمایش ادرار در مراکز مجاز معرفی‌شده از سوی آموزشگاه | ۷۰٬۰۰۰ تا ۱۰۰٬۰۰۰ |
| ۵. معاینه پزشکی (چشم، شنوایی، فشار خون و سلامت عمومی) | توسط پزشک معتمد ناجا انجام میشود | ۱۲۰٬۰۰۰ تا ۱۸۰٬۰۰۰ |
| ۶. فیشهای واریزی (هزینه‌های دولتی) | شامل هزینه تشکیل پرونده، آزمون‌ها، صدور کارت هوشمند و پست | ۳۰۰٬۰۰۰ تا ۴۵۰٬۰۰۰ |
| ۷. عکس پرسنلی (۸ قطعه) | لازم برای پرونده آموزشگاه و راهور | ۵۰٬۰۰۰ تا ۷۰٬۰۰۰ |
آیا هزینه ثبت نام گواهینامه پایه دو در همه آموزشگاه‌ها ثابت است؟
مبلغ ثبتنام گواهینامه پایه دو در آموزشگاه‌های مختلف متفاوت است و بسته به کیفیت خدمات ارائه‌شده، کم و زیاد میشود. خوب است که قبل از ثبتنام در یک آموزشگاه، شرایط آموزشگاه‌های مختلف را بپرسید و درباره هزینه آنها تحقیق کنید.
تمدید گواهینامه پایه دو بهصورت آنلاین
درحال‌حاضر، امکان تمدید گواهینامه آنلاین وجود ندارد. متقاضیان برای انجام این‌کار باید به مراکز پلیس +۱۰ مراجعه کنند؛ زیرا باید انگشت‌نگاری و احراز هویت انجام شود. پس از ارائه مدارک موردنیاز، گواهینامه جدید تا ۱۰ روز بعد آماده میشود.
رانندگی بدون گواهینامه پایه ۲ چه عواقبی دارد؟
حکم رانندگی بدون گواهینامه پایه دو رسمی، برای بار اول حبس تعزیری (تا ۲ ماه)، جزای نقدی (تا یک میلیون تومان) یا هر دو مجازات خواهد بود. راننده بدون گواهینامه درصورت ارتکاب مجدد جرم، به ۲ الی ۶ ماه حبس محکوم میشود. همچنین، اگر فرد بدون گواهینامه مقصر تصادف شناخته شود، جبران همه خسارتها به‌عهده خودش خواهد بود و بیمه شخص ثالث، هیچ خسارتی در قبال او پرداخت نمی‌کند.
شروع رانندگی حرفه‌ای با دریافت گواهینامه پایه دو
دریافت گواهینامه پایه دو گامی ضروری برای رانندگانی است که قصد فعالیت حرفه‌ای با خودروهای نیمه‌سنگین را دارند. آشنایی با شرایط سنی، مدارک موردنیاز، مراحل آموزشی و قوانین جدید، باعث میشود مسیر دریافت این گواهینامه بدون اتلاف وقت و هزینه طی شود. با رعایت الزامات پزشکی و گذراندن دوره‌های تئوری و عملی، می‌توانید بهصورت قانونی رانندگی با انواع خودروهای خدماتی و باری سبک را آغاز کنید. در نهایت نیز انجام معاینات دوره‌ای برای حفظ اعتبار گواهینامه، مهم‌ترین نکاتی است که باید به آنها پایبند باشید.
سوالات متداول
- گواهینامه پایه دو برای چه ماشین هایی است؟
برای رانندگی با خودروهای نیمه‌سنگین مانند مینیبوس، کامیونت، وانت سنگین و خودروهای خدمات شهری سبک (آتش‌نشانی، آمبولانس و…) استفاده میشود.
- سن گواهینامه پایه دوم چقدر است؟
حداقل سن لازم برای دریافت گواهینامه پایه‌دوم ۲۳ سال است.
- آیا بدون گواهینامه پایه سه می‌توان مستقیم پایه دو گرفت؟
خیر، گواهینامه پایه سه پیش‌نیاز الزامی برای دریافت پایه دو است.
- مدت زمان صدور گواهینامه پایه دو چقدر طول می‌کشد؟
در صورت قبولی در آزمون‌ها، معمولاً ۱۵ تا ۲۰ روز کاری طول می‌کشد تا گواهینامه از طریق پست ارسال شود.
- هزینه گواهینامه پایه ۲ در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
به‌طورمیانگین بین ۹ تا ۱۰ میلیون تومان شامل کلاس‌های تئوری، عملی، معاینه پزشکی و هزینه‌های اداری است.
- گواهینامه پایه دو چند سال اعتبار دارد؟
برای افراد زیر ۶۰ سال ۱۰ سال اعتبار دارد و پس از آن باید هر ۵ سال یک‌بار تمدید شود.
- عکس گواهینامه باید چه شرایطی داشته باشد؟
عکس گواهینامه باید تمام‌رخ و با زمینه روشن باشد. نباید در عکس لباس تیره یا نظامی بپوشید، عینک بزنید یا کلاه بگذارید! لباس روحانیت و کراوات برای روحانیون و اتباع خارجی بلامانع است. همچنین، می‌توانید از کلاه گیس استفاده کنید؛ اما باید در بخش توضیحات پزشکی به تاس‌بودن سرتان اشاره کنید.
- تفاوت گواهینامه پایه ۲ با پایه ۳ چیست؟
گواهینامه پایه سوم برای رانندگی با خودروهای سواری و گواهینامه پایه دوم برای رانندگی با خودروهای نیمه‌سنگین است.
- آیا می‌توان گواهینامه پایه دوم را خرید؟
خرید گواهینامه غیرقانونی است و گواهینامه‌های جعلی در سیستم راهنمایی‌ورانندگی اعتباری ندارند و منجر به جریمه‌هاهی سنگین خواهند شد.
