همه چیز درباره جرم آتش سوزی عمدی، نحوه شکایت و مجازات آن
آتش سوزی حادثه‌ای تلخ است و در هنگام وقوع ممکن است خسارت‌هایی جبران‌ناپذیری به بار بیاورد. اما در این میان افرادی هستند که ممکن است با اهداف مختلف مانند دریافت خسارت‌های کلان از شرکت‌های بیمه یا آسیب رساندن به دیگران اقدام به آتش زدن عمدی اموال خود یا دیگران کنند. متأسفانه آمار آتش سوزی عمدی در چند ساله گذشته به‌شدت افزایش پیدا کرده است؛ به همین دلیل در ادامه این مقاله تلاش کرده‌ایم که مجازات تحریق عمدی و مراحل شکایت کردن از فرد آتش‌زننده را توضیح دهیم تا اگر این اتفاق ناگوار برای شما رخ داد، در این زمینه اطلاعات کافی داشته باشید.
آتش سوزی عمدی چیست؟
آتش سوزی عمدی در قانون اینگونه تعریف شده است: «به سوزاندن اموال منقول یا غیرمنقول خود یا افراد دیگر به‌صورت آگاهانه، با انگیزه قبلی و قصد مجرمانه آتش سوزی عمدی گفته می‌شود. حریق عمدی یکی از مصادق‌های تخریب اموال است با این تفاوت که جرم سنگین‌تری است.»
دلایل ایجاد آتش سوزی عمدی
آتش سوزی ممکن است به دلایل مختلفی مانند خطاهای فردی یا بی‌احتیاطی، اشکالات فنی در برخی دستگاه‌ها و پدیده‌های طبیعی مانند رعد و برق رخ دهد. اما سوال اصلی اینجاست که چرا عده‌ای اقدام به آتش زدن اموال خود و دیگران می‌کنند؟ انگیزه‌ها و دلایل مختلفی وجود دارد که می‌‌توانیم برای پاسخ دادن به این سوال آنها را موارد زیر را بیان کنیم:
- دریافت خسارت از بیمه:
یکی از اصلی‌ترین علت آتش سوزی عمدی برای استفاده از بیمه آتش سوزی و دریافت خسارت از شرکت بیمه است. معمولا در این شرایط فرد با هدف گمراه کردن شرکت بیمه و دریافت خسارت، اقدام به آتش سوزی عمدی می‌کند. این کار نه‌تنها به دریافت خسارت بیمه آتش سوزی منجر نمی‌شود، بلکه آتش سوزی عمدی در قانون یک عمل مجرمانه تلقی می‌شود و مجازات مختلفی برای آن در نظر گرفته شده است. - دشمنی و انتقام:
یکی دیگر از دلایل آتش سوزی عمدی دشمنی بین افراد و به هدف وارد کردن خسارت مالی و جانی است. - پنهان کردن یک عمل مجرمانه دیگر یا انحراف مسیر تحقیقات پلیس:
گاهی اوقات مجرمان برای ازبین‌بردن مدارک جرم دیگری مانند قتل دست به آتش سوزی عمدی در صحنه وقوع جرم می‌زنند.
مجازات آتش سوزی عمدی در قانون
ماده ۶۷۶ قانون مجازات اسلامی در مورد مجازات تحریق عمدی چنین بیان کرده است:
«هر کس، سایر اشیای منقول متعلق به دیگری را آتش بزند، به حبس از ۳ ماه تا ۱ سال و ۶ ماه محکوم خواهد شد.» جرم آتش سوزی عمدی در قانون بین ۳ ماه تا یک‌سال و نیم حبس است اما این جرم می‌تواند در کنار موارد تخلف دیگر بیشتر هم باشد.
آتش سوزی عمدی ساختمان
باتوجهبه ماده ۶۷۶ قانون مجازات اسلامی که در آن جرم آتش سوزی عمدی ساختمان را شرح داده است، تفاوتی بین آتش سوزی عمدی ساختمان‌های مختلف وجود ندارد و هرگونه اقدام برای آتش سوزی عمدی ساختمان می‌تواند شامل مجازات مطرح شده در قانون باشد.
آتش سوزی عمدی مغازه
مجازات آتش سوزی عمدی مغازه هم از همان قانون آتش سوزی عمدی ساختمان پیروی می‌کند. اما در این مورد یک تفاوت عمده وجود دارد که آتش سوزی مغازه به عنوان محل کسب درآمد می‌تواند شامل مجازات‌های بیشتر و سنگین‌تری باشد. از طرف دیگر، از آنجایی که خسارت بیمه آتش سوزی مغازه و بیمه آتش سوزی ساختمان متفاوت است، آتش سوزی عمدی مغازه می‌تواند تبعات سنگین‌تری داشته باشد.
جرم آتش سوزی عمدی خانه
بر طبق قانون، آتش سوزی عمدی خانه با آتش زدن هر ساختمان دیگر یا محصول زراعی تفاوتی ندارد و هر دو جرم محسوب می‌شود. به صورت کلی قانون‌گذار هیچ‌گونه تفاوتی بین آتش سوزی عمدی خانه و مغازه و غیره قائل نیست و تمامی این موارد را مشمول مجازات می‌داند و تنها ممکن است در مواردی خاص این مجازات شدیدتر شود.
ویژگی‌های صحنه جرم و نحوه تشخیص علت آتش سوزی
تشخیص عمدی با غیرعمد بودن آتش سوزی معمولا توسط متخصصان آتش‌نشانی، پلیس و کارشناسان بیمه انجام می‌شود. کارشناسان در این فرآیند موارد متعددی را چک می‌کنند تا از عمدی یا غیرعمد بودن آتش سوزی مطمئن شوند. ویژگی‌های صحنه جرم آتش سوزی عمدی معمولا شامل موارد زیر است:
- معمولا آتش سوزی عمدی به وسیله یک ماده سوختنی مانند بنزین، گازوئیل، نفت و غیره انجام می‌شود. بنابراین پیدا کردن اثر یا بویی از یک ماده قابل اشتعال سریع و همچنین وسایلی مانند کبریت و فندک می‌تواند یکی از ویژگی‌های صحنه جرم حریق عمدی باشد.
- شعله‌های آتش بر اساس نوع ماده سوختنی رنگ متفاوتی به خود می‌گیرند. در این شرایط کارشناسان آتش‌نشانی با مشاهده رنگ شعله‌های آتش می‌تواند نوع ماده سوختنی را تشخیص دهند و به عمدی یا غیر عمدی بودن آتش‌سوزی پی ببرند.
- معمولا فرآیند آتش سوزی طبیعی دارای مراحل مشخصی است؛ در این حالت وقوع هرگونه حادثه غیرمترقبه که در چرخه طبیعی آتش سوزی جایی نداشته باشد، می‌تواند احتمال عمدی بودن آتش سوزی را افزایش دهد.
- در صورتی که افراد برای دریافت خسارت بیمه آتش سوزی اقدام به حریق عمدی کرده باشند، ممکن است در اظهارات افراد مختلف موارد متناقضی به چشم بخورد که پلیس می‌تواند به‌راحتی با تشخیص این موارد متناقض به عمدی بودن آتش سوزی پی ببرد.
نحوه شکایت از آتش زدن عمدی
برای شکایت از آتش سوزی عمدی مانند سایر جرایم با تنظیم یک شکایت‌نامه، باید مراحل قانونی آن را طی کنید. به صورت کلی مراحل شکایت از آتش زدن عمدی به شرح زیر است:
- تنظیم شکایت‌نامه برای جرم آتش سوزی عمدی:
بهتر است برای این کار از یک وکیل دادگستری یا مشاورین حقوقی کمک بگیرید. - ثبت شکایت‌نامه در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی:
در این مرحله و پس از دریافت کد ثنا، تاریخ دادگاه رسیدگی به شما اعلام خواهد شد. - رسیدگی در دادگاه:
در این مرحله شاکی به همراه وکیل یا مشاور حقوقی خود و با در دست داشتن مدارک و دلایل خود در جلسه دادگاه حضور پیدا می‌کند. - برگزاری جلسه دادگاه و طی شدن مراحل رسیدگی به جرم اتش سوزی عمدی:
در این مرحله دادگاه مدارک شاکی را بررسی می‌کند و در عین حال لایحه دفاعیه آتش سوزی را هم مطالعه می‌کند. در نهایت پس از بررسی تمام شواهد، حکم را صادر می‌کند.
نمونه شکایت آتش سوزی عمدی
در حال حاضر شما می‌توانید نمونه شکایت آتش سوزی عمدی را به صورت فایل PDF دانلود کنید. اما پیشنهاد ما به شما این است که باتوجهبه شرایط خاص آتش سوزی عمدی اتفاق افتاده برای شما، برای تنظیم شکایت نامه حتما از یک وکیل یا کارشناس حقوقی کمک بگیرید و متن نمونه شکایت آتش سوزی عمدی را با همراهی و مشورت یک فرد متخصص تنظیم کنید.
نحوه رسیدگی به جرم آتش زدن عمدی
رسیدگی به جرم آتش سوزی مانند دیگر جرائم مراحل مختلفی دارد که به ترتیب انجام می‌شود. معمولا پس از انجام تحقیقات اولیه و گزارش پلیس، دادسرا یکی از قرارهای جلب، منع تعقیب یا موقوفی تعقیب را برای متهم صادر می‌کند. در این شرایط اگر برای دادگاه دلایل کافی محرز باشد، قرار جلب را صادر می‌کند و در غیر این صورت قرار منع تعقیب توسط دادگاه صادر خواهد شد. پس از به‌دست‌آمدن مدارک کافی و در جلسه دادگاه، طرفین شاکی و متهم دلایل و اسناد و مدارک خود را عنوان می‌کنند. متهم لایحه دفاعیه آتش سوزی خود را تقدیم دادگاه می‌کند و در نهایت قاضی بر اساس مدارک موجود اقدام به صدور رای می‌کند.
شرایط بیمه آتش سوزی برای پرداخت خسارت ناشی از آن
پرداخت خسارت ناشی از آتش سوزی عمدی در شرکت‌های بیمه مختلف متفاوت است. اما به صورت کلی در ابتدا کارشناسان بیمه با دقت بسیار زیاد شرایط آتش سوزی را ارزیابی می‌کنند و پس از ارزیابی دقیق صحنه آتش سوزی، نحوه پرداخت خسارت آتش سوزی عمدی را مشخص می‌کنند. شما می‌توانید شرایط بیمه آتش سوزی شرکت‌های مختلف را در وب‌سایت ازکی با جزییات مشاهده کنید.
