همه چیز درباره نمره منفی گواهینامه، نحوه استعلام و پاک کردن آن
شاید فکر کنید حتی اگر رانندگی پرخطر داشته باشید، فقط با پرداخت خلافی خودرو می‌توانید همه سوابق منفی و خلافی‌های خود را پاک کنید؛ اما این تصور کاملا اشتباه است. زیرا پلیس راهنمایی رانندگی برای کاهش رانندگی پرخطر و پیشگیری از خطر آفرینی این رانندگان، قوانینی مانند نمره منفی گواهینامه را در نظر گرفته است.
نمره منفی گواهینامه نوعی جریمه غیرنقدی است که در صورت ارتکاب تخلفات حادثه‌ساز برای راننده ثبت میشود و در صورت تکرار نیز، منجر‌به توقیف یا ابطال گواهینامه خواهد شد. نمرات منفی براساس شدت تخلف، نوع وسیله نقلیه و تکرار آن تعیین می‌شوند.
اگر برایتان سوال است که «نمره منفی گواهینامه چگونه پاک میشود» یا «چند نمره منفی گواهینامه را باطل میکند» این مقاله برای شماست. در اینجا انواع قانون نمره منفی گواهینامه را بررسی می‌کنیم.
نمره منفی گواهینامه چیست؟
نمرات منفی گواهینامه نوعی جریمه غیر نقدی است که برای رانندگان متخلف در نظر گرفته میشود. این جریمه برای تخلفات حادثه ساز به‌صورت امتیاز منفی برای رانندگانی که قوانین رانندگی را زیر پا می‌گذارند و جریمه‌های نقدی هم برای آن‌ها اهمیت چندانی ندارد، در سیستم راهنمایی و رانندگی ثبت میشود. این جریمه به‌عنوان یک اهرم فشار برای این رانندگان عمل میکند تا آن‌ها را به رانندگی ایمن‌تر و رعایت قوانین و مقررات دعوت کند. امتیاز منفی گواهینامه سطح‌های مختلفی دارد و هر سطح آن پیامدهای مختلفی را در بر میگیرد.
نمره منفی گواهی نامه چگونه ثبت میشود؟
ثبت نمره منفی گواهینامه به دو روش اصلی انجام میشود:
- ثبت توسط پلیس راهور در محل تخلف: در‌صورتی‌که پلیس راهور تخلف راننده را به‌صورت حضوری مشاهده کرده و راننده را متوقف کند، نمره منفی مستقیما روی گواهینامه راننده متخلف ثبت میشود. در این حالت، اطلاعات مربوط به تخلف شامل نوع تخلف، زمان و مکان آن و مشخصات راننده در سیستم پلیس راهور ثبت خواهد شد.
- ثبت از طریق دوربین‌های نظارتی: در مواردی که تخلف رانندگی توسط دوربین‌های ثبت تخلف در سطح شهرها و جاده‌ها شناسایی شود و پلیس امکان توقف راننده را نداشته باشد، نمره منفی به گواهینامه مالک خودرو تعلق میگیرد. در این حالت، اطلاعات تخلف شامل پلاک خودرو، نوع تخلف، زمان و مکان آن به پلیس راهور ارسال شده و نمره منفی مربوطه ثبت میشود.
عوامل موثر بر میزان نمره منفی گواهینامه
شرایط نمره منفی گواهینامه باتوجه‌به عوامل زیر تعیین میشود و متفاوت است:
- نوع تخلف و شدت آن: به تخلفاتی که خطر جانی بیشتری دارند، نمره منفی بالاتری تعلق میگیرد. برای مثال رانندگی در حالت مستی یا مصرف روان‌گردان‌ها ۱۰ نمره منفی برای وسایل نقلیه شخصی و ۲۰ نمره منفی برای وسایل نقلیه عمومی و سنگین دارد. در صورت تجاوز از سرعت مجاز (بیش از ۵۰ کیلومتر در ساعت) ۱۰ نمره منفی برای وسایل نقلیه شخصی و ۱۵ نمره منفی برای وسایل نقلیه عمومی و سنگین ثبت میشود.
- نوع وسیله نقلیه: تخلفاتی که با وسایل نقلیه عمومی و سنگین (مانند اتوبوس‌ها و کامیون‌ها) انجام می‌شوند، نمره منفی بیشتری نسبت‌به وسایل نقلیه شخصی دارند. این به دلیل خطرات بالقوه بالاتر این وسایل در صورت وقوع حادثه است.
- تکرار تخلف: تکرار تخلفات منجر‌به افزایش نمره منفی میشود. برای مثال اگر راننده‌ای پس از دریافت ۳۰ نمره منفی (مرحله اول) مجددا ۲۵ نمره منفی دیگر دریافت کند، گواهینامه‌اش به مدت ۶ ماه توقیف خواهد شد. در صورت دریافت ۲۰ نمره منفی دیگر پس از مرحله دوم، گواهینامه به مدت یک سال باطل خواهد شد.
- زمان و مکان تخلف: برخی تخلفات در مکان‌ها یا زمان‌های خاص ممکن است تاثیر بیشتری بر نمره منفی داشته باشند. برای مثال با تخلفاتی که در نزدیکی مدارس یا در ساعات اوج ترافیک رخ می‌دهد ممکن است با شدت بیشتری برخورد شود.
کدام جرایم رانندگی مشمول امتیاز منفی گواهینامه میشود؟
شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که آیا با ارتکاب هر‌کدام از ۱۷۲ مورد تخلف رانندگی، باید منتظر دریافت پیامک نمره منفی گواهینامه باشیم؟ خیر. نمره منفی رانندگی برای گواهینامه به تخلفاتی تعلق می‌گیرند که احتمال بروز حوادث جدی را افزایش می‌دهند. این تخلافات ۲۰ مورد است. در ادامه لیست تخلفاتی که منجر‌به دریافت امتیاز منفی گواهینامه رانندگی می‌شوند را در جدول نمره منفی گواهینامه برایتان آورده‌ایم:
| ردیف | عنوان تخلف رانندگی | نمره منفی | |
| وسایل نقلیه شخصی | وسایل نقلیه عمومی و سنگین | ||
| ۱ | تجاوز از سرعت مجاز (بیش از ۵۰ کیلومتر) | ۱۰ | ۱۵ |
| ۲ | سبقت غیرمجاز در راه‌های دو طرفه | ۵ | ۱۰ |
| ۳ | حرکت مارپیچ | ۲ | ۵ |
| ۴ | حرکت با دنده عقب در آزادراه و بزرگراه | ۲ | ۵ |
| ۵ | تجاوز به چپ از محور راه | ۵ | ۷ |
| ۶ | عدم رعایت حق تقدم عبور | ۴ | ۶ |
| ۷ | استفاده از تلفن همراه یا وسایل ارتباطی مشابه در سرعت بیشتر از ۶۰ کیلومتر | ۳ | ۵ |
| ۸ | رعایت نکردن مقررات ایمنی حمل‌و‌نقل جاده‌ای مواد خطرناک | ۸ | ۸ |
| ۹ | توجه نکردن به فرمان ایست یا پرچم مراقبان، محصلان یا پلیس مدرسه | ۳ | ۸ |
| ۱۰ | رعایت نکردن شرایط مندرج در گواهینامه (سمعک، عینک و تجهیزات خاص) | ۳ | ۷ |
| ۱۱ | عدم رعایت مقررات حمل بار | ۵ | ۸ |
| ۱۲ | رانندگی با وسایل عمومی پیش از زمان مجاز | ۷ | ۷ |
| ۱۳ | نقص فنی موثر یا نقص در سیستم روشنایی شب | ۳ | ۶ |
| ۱۴ | دور زدن در محل ممنوع | ۳ | ۵ |
| ۱۵ | عبور وسایل نقلیه از پیاده‌رو | ۵ | ۷ |
| ۱۶ | عبور از محل ممنوع | ۴ | ۶ |
| ۱۷ | رانندگی در حالت مستی و مصرف روانگردان | ۱۰ | ۲۰ |
| ۱۸ | عبور از چراغ قرمز راهنمایی | ۵ | ۱۰ |
| ۱۹ | انجام حرکات نمایشی/ دور زدن‌های درجا و تک‌چرخ زدن موتور سیکلت‌ها | ۸ | ۱۰ |
| ۲۰ | تجاوز از سرعت مجاز (بین ۳۰ تا ۵۰ کیلومتر) | ۸ | ۱۰ |
نمره منفی به چه کسی تعلق دارد؛ گواهینامه راننده یا مالک خودرو؟
نمره منفی گواهینامه به‌طورکلی به شخص راننده تعلق دارد؛ اما نحوه ثبت آن بستگی به شرایط وقوع تخلف خواهد داشت.
اگر پلیس راهور تخلف رانندگی را مشاهده کرده و راننده را متوقف کند، نمره منفی مستقیما روی گواهینامه راننده متخلف ثبت میشود.
در مواردی که تخلف توسط دوربین‌های نظارتی ثبت میشود یا پلیس امکان توقف راننده را ندارد، نمره منفی به گواهینامه مالک خودرو تعلق میگیرد.
تاثیر نمره منفی در گواهینامه؛ محرومیت‌های قانونی و افزایش هزینه
مهم‌ترین اثرات نمره منفی گواهینامه شامل محرومیت‌های قانونی و افزایش هزینه بیمه است. در ادامه به‌طوردقیق‌تر این عواقب دریافت نمرات منفی در رانندگی را بررسی می‌کنیم.
آشنایی با 3 سطح محرومیت‌های قانونی ناشی از داشتن نمره منفی در گواهینامه
نمره منفی گواهینامه ۳ سطح دارد و هر سطح از آن پیامدهای مختلفی را در بر میگیرد. در ادامه توضیح می‌دهیم که منظور از این سطوح چیست و چطور کار می‌کنند:
- سطح یک یا مرحله اول: سطح یک مختص افرادی است ک جمع نمره‌های منفی گواهینامه آن‌ها به ۳۰ برسد. در این سطح با رسیدن به سقف جریمه برای توقیف خودرو، گواهینامه رانندگی فرد خاطی به مدت ۳ ماه توقیف میشود. راننده در این مدت امکان نشستن پشت فرمان هیچ ماشینی را ندارد. پس از گذشت این مدت، راننده می‌تواند با پرداخت جریمه مشخص شده گواهینامه خود را آزاد کند.
- سطح دو یا مرحله دوم: اگر پس از طی کردن مرحله اول و مسترد شدن گواهینامه مجموع نمرات منفی راننده‌ای به ۲۵ برسد، گواهینامه دوباره توقیف میشود. مدت زمان توقیف در این مرحله بیشتر است. رانندگان خاطی در این مرحله به مدت ۶ ماه اجازه رانندگی ندارند. پس از گذشت این مدت، آن‌ها می‌توانند با پرداخت جریمه معین دوباره گواهینامه خود را دریافت کنند.
- سطح سه یا مرحله سوم: مرحله سوم آخرین مرحله محدودیت‌های نمره منفی گواهینامه است. اگر راننده‌ای بعد از طی کردن دو مرحله قبل باز هم به رانندگی پرخطر ادامه دهد و نمره‌های منفی گواهینامه او به ۲۰ برسد، گواهینامه او باطل میشود و برای مدت یک سال اجازه رانندگی ندارد. راننده خاطی بعد از یک سال می‌تواند پس از شرکت کردن در کلاس‌های رانندگی اقدام به دریافت گواهینامه جدید کند. همچنین او باید برای گرفتن گواهینامه جدید مجددا مبلغ مصوب در همان سال برای صدور گواهینامه را پرداخت کند.
تاثیر نمره منفی در گواهینامه بر هزینه بیمه
تعداد نمرات منفی گواهینامه بر هزینه بیمه شخص ثالث تاثیرگذار هستند. آثاری که این نمرات منفی در رانندگی روی هزینه بیمه شخص ثالث می‌گذارند به شرح زیر است:
- افزایش حق بیمه: برای هر نمره منفی، یک درصد به مبلغ پایه بیمه شخص ثالث اضافه میشود. این افزایش تا سقف ۳۰ درصد اعمال می‌گردد.
- تخلفات حادثه‌ساز: در صورت بروز تصادف به دلیل تخلفات حادثه‌ساز، شرکت بیمه‌گر درصدی از خسارت‌های پرداختی را از راننده مقصر بازپس میگیرد که برای بار اول ۲.۵٪، بار دوم ۵٪ و بار سوم ۱۰٪ است.
چند نمره منفی گواهینامه را باطل میکند؟
براساس قوانین نمره منفی گواهینامه، گواهینامه رانندگان پرخطر فقط در مرحله سوم اعمال محدودیت‌ها باطل میشود؛ یعنی راننده باید در مرحله اول ۳۰ نمره منفی، در مرحله دوم ۲۵ نمره منفی و در مرحله آخر ۲۰ نمره منفی بگیرد تا گواهینامه او ضبط و باطل شود. این یعنی سقف نمره منفی گواهینامه ۷۵ است.
نمره منفی گواهینامه چگونه پاک میشود؟
ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که آیا راهی برای پاک کردن نمره‌های منفی گواهینامه وجود دارد؟ جواب این سوال مثبت است. البته به شما و نحوه رانندگی شما بستگی دارد.
اگر به مدت ۶ ماه بعد از ثبت آخرین تخلف منتهی به سقف امتیاز منفی (در مرحله اول ۲۹ امتیاز و در مرحله دوم ۲۴ امتیاز منفی) رانندگی ایمن و مطابق قوانین راهنمایی و رانندگی داشته باشید و تخلفی که نمره منفی دارد انجام ندهید، همه نمرات منفی گذشته گواهینامه شما به‌صورت خودکار پاک میشود.
البته شرایط برای رانندگانی که مرحله اول و دوم را پشت سر گذاشته و در مرحله سوم باشند، کمی متفاوت است. آن‌ها باید به مدت ۱ سال نمره‌های منفی خود را زیر ۲۰ نگه دارند و هیچ خطایی نداشته باشند تا نمره‌های منفی آن‌ها به صفر برسد.
آیا امکان اعتراض به نمره منفی گواهینامه وجود دارد؟
بله؛ امکان اعتراض به نمره منفی گواهینامه وجود دارد. در صورتی‌که احساس می‌کنید نمره منفی به اشتباه برایتان ثبت شده یا راننده متخلف شخص دیگری بوده است، با مراجعه حضوری به یکی از واحدهای اجراییات تخلفات رانندگی در سراسر کشور می‌توانید اعتراض خود را ثبت کنید. مدارک لازم برای ثبت اعتراض به نمره منفی گواهینامه عبارت‌اند از:
- اصل گواهینامه رانندگی
- کارت ملی مالک خودرو
- سند مالکیت خودرو یا وکالت‌نامه معتبر
- فرم تکمیل‌شده درخواست اعتراض
پس از ثبت اعتراض و ارائه مدارک، کارشناسان مربوطه مدارک شما را بررسی می‌کنند و در صورت تایید، نمره منفی از سوابق گواهینامه شما حذف خواهد شد. توجه داشته باشید که در حال حاضر، هیچ‌یک از سامانه‌ها و اپلیکیشن‌های موجود امکان ثبت اعتراض به نمره منفی گواهینامه را به‌صورت آنلاین فراهم نکرده‌اند؛ بنابراین مراجعه حضوری به واحدهای اجراییات ضروری است.
آیا می‌توان نمره منفی را از پلاک خودرو به راننده منتقل کرد؟
ممکن است که شما هم مالک چند خودرو باشید، در چنین شرایطی ثبت خلافی هر‌یک از خودروها حتی در شرایطی که راننده متخلف شما نباشید، برای گواهی‌نامه‌تان ثبت میشود. شما می‌توانید به مرکز پلیس یا واحدهای رسیدگی به تخلفات مراجعه کنید و درخواست انتقال جریمه نمره منفی گواهینامه خود را به راننده متخلف واقعی بدهید.
نحوه انتقال نمره منفی به راننده واقعی
اگر مالک خودرو در زمان تخلف راننده نبوده باشد، با مراجعه به مراکز اجراییات پلیس راهور و ارائه مدارک لازم می‌تواند درخواست انتقال نمره منفی به راننده واقعی را ثبت کند. این فرآیند مستلزم حضور هر دو نفر و ارائه مدارک شناسایی معتبر است.
نحوه استعلام نمره منفی گواهینامه چگونه است؟
اگر از تعداد نمره منفی‌های گواهینامه خود اطلاع ندارید، راه‌های متعددی برای استعلام آن وجود دارد:
- استعلام جریمه نمره منفی به‌صورت آنلاین
- استعلام نمره منفی گواهینامه با پیامک
استعلام جریمه نمره منفی به‌صورت آنلاین
یکی از راحت‌ترین راه‌ها استعلام نمره منفی گواهینامه به‌صورت آنلاین است. برای این کار کافی است که به سایت پلیس راهنمایی و رانندگی یا همان سایت راهور مراجعه کنید. در این سایت می‌توانید شماره گواهینامه خود را وارد کنید تا تعداد نمره‌های منفی و دفعات ارتکاب هر‌یک از تخلفات به شما نشان داده شود.
استعلام نمره منفی گواهینامه از طریق کد ملی با پیامک
یکی دیگر از راه‌هایی که برای استعلام نمره منفی گواهینامه وجود دارد، ارسال کد ملی به شماره ۱۱۰۱۲۰۲۰۲۰ است. استعلام نمره منفی گواهینامه از طریق کد ملی برای افرادی که به اینترنت دسترسی ندارند و یا کار با سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها برای‌شان کمی دشوار است روش مناسبی خواهد بود.
استعلام نمره منفی گواهینامه رانندگی از طریق اپلیکیشن‌های مربوطه
اپلیکیشن «پلیس من» که توسط پلیس راهور ارائه شده، یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای استعلام نمره منفی گواهینامه است. با نصب این اپ روی گوشی اندروید و ثبت مشخصاتی مانند شماره گواهینامه، کد ملی و شماره موبایل، می‌توانید میزان نمره منفی و سوابق تخلف خود را مشاهده کنید. علاوه‌بر آن، اپ‌های جانبی مثل قبضینو، آیتول، پیشخوان۲۴ و تاپ نیز این خدمت را ارائه می‌دهند. البته برخی از این اپلیکیشن‌ها ممکن است برای نمایش جزئیات کامل، هزینه ناچیزی از کاربر دریافت کنند.
رانندگی ایمن، کلید حفظ گواهینامه و کاهش هزینه‌ها
نمره منفی گواهینامه یکی از ابزارهای پلیس برای کنترل رانندگی پرخطر است که در صورت تکرار تخلفات جدی، ممکن است منجر‌به توقیف یا حتی ابطال گواهینامه شود. این نمرات نه‌تنها محرومیت قانونی به‌همراه دارند، بلکه باعث افزایش هزینه بیمه نیز خواهند شد. خوشبختانه، اگر راننده‌ای مدتی تخلف نکند، نمره‌های منفی به‌طورخودکار پاک می‌شوند. همچنین امکان اعتراض یا انتقال نمره منفی به راننده واقعی وجود دارد. پیشنهاد میشود نمرات خود را به‌صورت دوره‌ای از طریق سایت راهور یا پیامک استعلام بگیرید تا از عواقب آن غافل نشوید.
فراموش نکنید با رعایت قوانین و پرهیز از تخلفات حادثه‌ساز، نه‌تنها از نمرات منفی و محرومیت‌های قانونی در امان می‌مانید، بلکه می‌توانید از ایجاد هزینه‌های جانبی مثل بیمه و جرایم نیز جلوگیری کنید.
سوالات متداول
- نمره منفی در گواهینامه چیست؟
نمره منفی در گواهینامه، امتیازی است که به‌دلیل ارتکاب تخلفات رانندگی پرخطر در سابقه راننده ثبت میشود. این نمرات در صورت تکرار تخلفات، می‌توانند منجر به توقیف یا ابطال گواهینامه شوند.
- کدام جرایم رانندگی مشمول نمره منفی گواهینامه میشود؟
فقط خطاهای پر خطری که جان و مال راننده یا افراد دیگر را تهدید کند، منجر‌به گرفتن نمره منفی گواهینامه میشود.
- نمره منفی گواهینامه چگونه ثبت میشود؟
اگر تخلف از طریق دوربین ثبت و پلاک خودرو وارد سامانه شود، نمره منفی برای گواهینامه مالک خودرو لحاظ خواهد شد؛ اما اگر پلیس راهور تخلف شما را ببیند و تخلف را ثبت کند، نمره منفی مستقیم به شخص خاطی تعلق میگیرد.
- تا چند نمره منفی گواهینامه باطل میشود؟
راننده باید در مرحله اول ۳۰ نمره منفی، در مرحله دوم ۲۵ نمره منفی و در مرحله آخر ۲۰ نمره منفی بگیرد تا گواهینامه او ضبط و باطل شود. این یعنی حداکثر نمره منفی گواهینامه برای ابطال ۷۵ است.
- آیا نمره منفی گواهینامه پاک میشود؟
بله؛ اگر به‌مدت ۶ ماه (یا ۱ سال در مرحله سوم) تخلفی نکنید، همه نمره‌های منفی به‌صورت خودکار از سوابق‌تان حذف میشود.
- نمره منفی به راننده تعلق میگیرد یا مالک خودرو؟
اگر تخلف توسط پلیس ثبت شود، نمره منفی برای راننده است؛ اما اگر تخلف با دوربین ثبت شود، نمره منفی به گواهینامه مالک خودرو تعلق میگیرد.
- استعلام نمره منفی گواهینامه به صورت آنلاین چگونه است؟
از طریق سایت راهور (rahvar120.ir) یا ارسال کد ملی به شماره ۱۱۰۱۲۰۲۰۲۰ می‌توانید نمره‌های منفی گواهینامه خود را استعلام بگیرید.
