جریمه بیمه نکردن ماشین چیست؟ | بررسی جریمه نداشتن بیمه شخص ثالث
اگر فکر می‌کنید نداشتن بیمه شخص ثالث فقط یک نقص کوچک در مدارک خودرو است، باید بدانید که این غفلت می‌تواند جریمه‌های سنگین، توقیف خودرو، پرداخت دیه‌های میلیونی و حتی پیگرد قانونی را برایتان به‌دنبال داشته باشد. بیمه شخص ثالث پشتوانه‌ای مالی و حقوقی برای راننده و زیان‌دیدگان حوادث رانندگی است. در این مطلب، به‌طورکامل بررسی می‌کنیم که جریمه نداشتن بیمه شخص ثالث چقدر است، این جریمه‌ها چگونه محاسبه می‌شوند و در تصادفات چه پیامدهایی در انتظار شما خواهد بود. اگر می‌خواهید از هزینه‌ها و دردسرهای احتمالی پیشگیری کنید، این راهنمای جامع را از دست ندهید.
جریمه‌ها و تبعات نداشتن بیمه شخص ثالث
نداشتن بیمه شخص ثالث فقط یک نقص ساده در مدارک خودرو نیست، بلکه می‌تواند برای مالک وسیله نقلیه هزینه‌های سنگین و دردسرهای جدی ایجاد کند. قانون‌گذار برای این تخلف، جریمه‌ها و محدودیت‌هایی در نظر گرفته که هم مالی است و هم حقوقی:
- جریمه راهنمایی و رانندگی: تخلف نداشتن بیمه شخص ثالث معتبر همانند یک خلاف رانندگی در نظر گرفته می‌شود.
- توقیف وسیله نقلیه: علاوه‌بر جریمه نقدی، وسیله نقلیه توسط پلیس توقیف می‌شود. نیروی راهور مجاز است وسیله را تا ارائه بیمه معتبر به پارکینگ منتقل کند. برای ترخیص نیاز به پرداخت جرایم، خلافی و عوارض شهرداری است.
- جریمه دیرکرد یا تاخیر تمدید بیمه: در صورت نداشتن بیمه شخص ثالث، بیمه مرکزی بابت هر روز دیرکرد، مبلغی (حق بیمه پایه ÷ ۳۶۵) به بیمه اصلی اضافه می‌کند.
- مسئولیت کامل خسارات مالی و جانی در تصادف: اگر در تصادفی مقصر شناخته شوید و بیمه نداشته باشید، باید همه هزینه‌های دیه، درمان و خسارات مالی را شخصا پرداخت کنید.
- عدم امکان نقل‌و‌انتقال رسمی: تا زمانی که بیمه شخص ثالث معتبر نداشته باشید، خودرو یا موتور قابل فروش یا انتقال به شخص دیگر نیست و سندها صادر نخواهند شد.
1. جریمه راهنمایی و رانندگی نداشتن بیمه شخص ثالث؛ نحوه اعمال و مبلغ جریمه
در صورت نداشتن بیمه شخص ثالث معتبر هنگام رانندگی، پلیس راهنمایی و رانندگی یک تخلف قانونی برایتان ثبت کرده و در همان لحظه جریمه ماشین بدون بیمه را اعمال می‌کند.
این تخلف تحت عنوان «نداشتن بیمه شخص ثالث معتبر» در فهرست جرایم راهور ثبت می‌شود و مبلغ آن ۱۵۰٬۰۰۰ تومان است. برای جلوگیری از اعمال این جریمه، با استعلام بیمه شخص ثالث در زمان مناسب نسبت‌به تمدید بیمه‌نامه اقدام کنید.
2. قانون توقیف وسیله نقلیه در صورتی که خودرو فاقد بیمه نامه باشد
با استناد به ماده ۴۲ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به اشخاص ثالث (مصوب ۱۳۹۵)، رانندگی با وسیله موتوری بدون داشتن بیمه‌نامه معتبر قانونی ممنوع است. پلیس راهور و پلیس‌راه موظف هستند در صورت مشاهده وسیله بدون بیمه معتبر، آن را تا زمان ارائه بیمه‌نامه متوقف کنند.
بنابراین علاوه‌بر جریمه عدم بیمه شخص ثالث که به‌صورت نقدی و توسط پلیس راهنمایی و رانندگی اعمال می‌شود، نداشتن بیمه شخص ثالث معمولا با توقیف وسیله نقلیه و انتقال آن به پارکینگ همراه است.
طبق ماده ۴ آیین‌نامه اجرایی قانون بیمه اجباری، توقیف فقط زمانی رفع می‌شود که صاحب وسیله بیمه‌نامه معتبر را ارائه دهد.
3. جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث؛ جریمه‌ای که به‌صورت روزانه اعمال می‌شود
از روز بعد از پایان مدت اعتبار بیمه‌نامه قبلی، محاسبه جریمه نداشتن بیمه شخص ثالث شروع می‌شود؛ یعنی حتی یک روز تاخیر کافیست تا جریمه نداشتن بیمه شامل حالتان شود.
مبلغ محاسبه‌شده برای هر روز تاخیر به قیمت بیمه‌نامه اضافه خواهد شد. سقف محاسبه این جریمه یک سال (۳۶۵ روز) است؛ بنابراین حتی اگر چند سال بیمه‌نامه‌تان را تمدید نکرده باشید، بیشترین مبلغی که پرداخت خواهید کرد معادل جریمه یک‌سال است. جریمه هر روز بیمه نکردن ماشین براساس فرمول زیر محاسبه می‌شود:
- حق بیمه یک‌ساله بدون کسر تخفیف ÷ ۳۶۵ = جریمه روزانه
البته بیمه مرکزی هر‌سال در بازه‌های زمانی مختلف، طرح «بخشودگی بیمه شخص ثالث» را اجرا می‌کند. در این مدت کل جریمه حذف می‌شود و فقط نرخ بیمه اصلی دریافت خواهد شد.
جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث چقدر است؟
جریمه نداشتن بیمه ماشین به‌صورت روزانه و خودکار توسط بیمه مرکزی محاسبه می‌شود. میزان این جریمه بسته‌به نوع وسیله نقلیه متفاوت است. جریمه هر روز نداشتن بیمه شخص ثالث در سال ۱۴۰۴ باتوجه‌به نوع وسیله نقلیه براساس اطلاعات جدول زیر خواهد بود:
| نوع وسیله نقلیه | جریمه دیرکرد (به تومان) |
| سواری کمتر از ۴ سیلندر | 15,328 |
| سواری پیکان، پراید و سپند | 18,355 |
| سواری سایر چهار سیلندر | 21,495 |
| سواری بیش از چهار سیلندر | 24,075 |
| موتورسیکلت گازی | 3,833 |
| موتورسیکلت دنده ای یک سیلندر | 4,692 |
| موتورسیکلت دو سیلندر به بالا | 5,144 |
| موتورسیکلت سه چرخ | 5,531 |
| بارکش تا ۱ تن | 18,822 |
| بارکش بیش از ۱ تن تا ۳ تن | 22,758 |
| بارکش بیش از ۳ تن تا ۵ تن | 28,749 |
| بارکش بیش از ۵ تن تا ۱۰ تن | 36,933 |
| بارکش بیش از ۱۰ تا ۲۰ تن | 42,989 |
| بارکش بیش از ۲۰ تن | 45,553 |
4. عواقب و جریمه نداشتن بیمه شخص ثالث در هنگام تصادف
در صورت وقوع تصادف اگر ماشین بیمه نداشته باشد چه می‌شود؟ این موضوع پیامدهای جدی و پرهزینه‌ای برای شما و هم‌چنین سایر افراد درگیر در حادثه خواهد داشت. در صورت وقوع تصادف، اگر وسیله نقلیه بیمه شخص ثالث معتبر نداشته باشد، مسئولیت پرداخت خسارت‌های جانی و مالی به‌صورت کامل بر‌عهده راننده مقصر است. هم‌چنین راننده متخلف با «جرایم جدی و پرهزینه قانونی» مواجه خواهد شد. مهم‌ترین پیامدهای تصادف در صورت نداشتن بیمه شخص ثالث به شرح زیر است:
| عواقب و جریمه‌ها | توضیحات |
| مسئولیت کامل پرداخت خسارات | شرکت بیمه‌گر هیچ مبلغی نمی‌پردازد؛ در نتیجه راننده مقصر باید خسارت جانی یا مالی را از جیب خود بپردازد. |
| الزام به پرداخت دیه | در صورت خسارت جانی، راننده باید مبلغ دیه را به‌صورت کامل بپردازد. حتی ممکن است زندانی شود. |
| توقیف وسیله نقلیه | پلیس راهنماییورانندگی وسیله بدون بیمه را توقیف کرده و به پارکینگ منتقل می‌کند. |
| جریمه نقدی + حکم کیفری | مبلغ ۱۵۰٬۰۰۰ تومان جریمه نقدی به راننده به‌عنوان خلاف تعلق می‌گیرد. هرگونه خدشه جانی منجر‌به مجازات‌های کیفری می‌شود. |
| تعمیر و پرداخت مستقیم خسارات طرف مقابل | اگر طرف دوم خسارتی دیده باشد، همه هزینه‌های آن بدون امکان استفاده از بیمه بر دوش مقصر خواهد بود. |
| تاخیر در تمدید بیمه — جریمه روزشمار | اگر بیمه‌نامه قبلی نداشته‌اید یا آن را تمدید نکرده‌اید، جریمه دیرکرد روزانه به‌طور خودکار محاسبه می‌شود. |
قانون پرداخت دیه در صورت نداشتن بیمه شخص ثالث
در صورت وقوع تصادف منجر‌به جرح یا فوت با خودرو یا موتورسیکلت، اگر وسیله نقلیه بیمه شخص ثالث معتبر نداشته باشد، قانون به‌صراحت تکالیف مالی و کیفری راننده مقصر را تعیین می‌کند:
در صورت عدم وجود بیمه، هیچ تعهد قانونی برای شرکت‌های بیمه وجود ندارد. یعنی کل مبلغ دیه و هزینه‌های درمان و حقوق اولیای‌دم بر‌عهده راننده یا مالک متهم است. در ماده ۳۰ قانون بیمه تعریف شده است که اگر بیمه‌نامه ناقص یا فاقد اعتبار باشد، بیمه‌گر مسئولیتی ندارد؛ اما در عوض، «صندوق تامین خسارت‌های بدنی» موظف است خسارت جانی را تا سقف قانون (نرخ کامل دیه ماه‌های حرام یا عادی) پرداخت کند. زیرمجموعه‌هایی مانند فقدان بیمه‌نامه نیز شامل این قضیه می‌شوند.
طبق ماده ۱۶ قانون اصلاح‌شده بیمه اجباری، حتی اگر راننده بیمه‌نامه معتبر نداشته باشد، در تصادفات منجر به فوت، بیمه‌گر یا صندوق تامین خسارت‌های بدنی موظف است پس از دریافت گزارش مقدماتی (پلیس یا پزشکی قانونی)، حداقل ۵۰٪ از مبلغ تقریب دیه را بدون تاخیر به وراث متوفی پرداخت کند؛ مابقی پس از تعیین قطعی دیه طبق حکم دادگاه انجام می‌شود.
طبق ماده ۳۶ همان قانون، حتی در صورت عدم رضایت خانواده متوفی یا نبود حکم قضایی، بیمه‌گر یا صندوق می‌تواند بدون رای دادگاه و با درخواست اولیای‌دم، دیه و خسارت بدنی را بدون قید الزامی پرداخت کند؛ البته طی مراحل قانونی این مبلغ را پس از تقسیط یا مراجعه قضایی از راننده مقصر پس می‌گیرد.
مجازات فوت شخص در تصادف در صورت نداشتن بیمه
طبق قانون مجازات اسلامی، اگر تصادف رانندگی منجر‌به فوت شود، حتی اگر غیرعمد باشد، مقصر به پرداخت دیه کامل و حبس تعزیری از ۶ ماه تا ۳ سال محکوم خواهد شد.
توجه داشته باشید که پرداخت دیه تاثیری در کاهش مجازات حبس ندارد؛ اگر اولیای‌دم از حق خود بگذرند، فقط ممکن است حبس تخفیف بگیرد.
عواقب نداشتن بیمه در تصادف برای زیان دیده
وقتی در تصادف رانندگی، طرف مقصر فاقد بیمه شخص ثالث معتبر باشد، طبیعتا زیان دیده تصادف بدون بیمه نمی‌تواند خسارتش را از طریق بیمه شخص ثالث او دریافت کنید؛ چون بیمه‌نامه‌ای برای جبران خسارت وجود ندارد. این مسئله به شکل جدی هزینه و مشکلاتی برای زیان‌دیده ایجاد می‌کند.
در این شرایط زیان‌دیده باید با طرح پرونده در شورای حل اختلاف یا دادگاه، خسارت مالی (مثلا تعمیر خودرو) یا جانی (قیمت دیه یا هزینه درمان) را از راننده مقصر مطالبه کند. این فرآیند نیازمند مدارک (گزارش تصادف، کروکی، شهادت شهود) و زمان است.
قانون در ماده ۱۰ و ۲۱ مقرر می‌کند که اگر مقصر فاقد بیمه‌نامه، ناشناس، فرار کرده یا بیمه‌نامه‌اش دارای مشکل باشد، صندوق تامین خسارت‌های بدنی موظف است تا سقف دیه کامل انسان در ماه حرام، خسارت جانی زیان‌دیده را پوشش دهد؛ اما برای خسارت مالی (تعمیر خودرو، لوازم) مسئولیتی ندارد.
نحوه استعلام جریمه عدم بیمه شخص ثالث
برای استعلام جریمه عدم بیمه شخص ثالث، مالکان خودرو می‌توانند به وب‌سایت‌های معتبر بیمه مراجعه کنند یا استعلام بیمه شخص ثالث را به‌صورت کاملا آنلاین و با چند کلیک از سایت ازکی انجام دهند.
در ازکی با وارد کردن اطلاعات مربوط به وسیله نقلیه مانند شماره پلاک و کد ملی، به‌راحتی می‌توانید زمان دقیق سررسید بیمه‌نامه، تخفیف‌ها و جریمه‌های مربوط به عدم تمدید بیمه را مشاهده کنید.
برخی از شرکت‌های بیمه اطلاعات مربوط به جریمه‌ها را به‌صورت روزانه به‌روزرسانی می‌کنند. این امر به رانندگان کمک می‌کند تا از میزان جریمه نداشتن بیمه شخص ثالث مطلع شوند و اقدامات لازم را برای تمدید بیمه انجام دهند.
راه‌های جلوگیری از جریمه نداشتن بیمه شخص ثالث
برای جلوگیری از جریمه عدم بیمه شخص ثالث، نخستین اقدام مهم، تمدید به‌موقع بیمه‌نامه است. مالکان خودرو باید تاریخ انقضای بیمه‌نامه خود را به دقت زیر نظر داشته باشند و حداقل یک ماه قبل از تاریخ انقضا، اقدام به تمدید کنند.
استفاده از یادآورهای دیجیتال یا اپلیکیشن‌های موبایل در این زمینه بسیار موثر است. هم‌چنین برخی از شرکت‌های بیمه خدمات اطلاع‌رسانی و یادآوری به مشتریان برای تمدید سرویس بیمه را ارائه می‌دهند؛ بنابراین خرید بیمه شخص ثالث از یک شرکت بیمه معتبر به کاهش ریسک جریمه کمک خواهد کرد.
خرید بیمه از ازکی برای جلوگیری از جریمه نداشتن بیمه شخص ثالث
جریمه‌های مالی و محدودیت‌های قانونی تا پرداخت دیه و هزینه‌های درمان، از جمله تبعات و محدودیت‌های سنگین نداشتن بیمه شخص ثالث برای رانندگان و زیان‌دیدگان است. کلیه این عوامل اهمیت بیمه شخص ثالث در تامین امنیت مالی و قانونی افراد را نشان می‌دهند.
باتوجه‌به عواقب جدی ناشی از عدم بیمه، توصیه می‌شود که رانندگان به‌طورمنظم وضعیت بیمه خود را بررسی کرده و از تمدید به‌موقع آن غافل نشوند. این اقدام علاوه‌بر اینکه از بروز مشکلات جدی جلوگیری می‌کند، آرامش خاطر را برای رانندگان و دیگران فراهم می‌آورد. برای خرید بیمه شخص ثالث می‌توانید به‌صورت آنلاین از طریق سایت ازکی اقدام کنید تا بیمه‌نامه شما در کمترین زمان ممکن صادر شود.
سوالات متداول
- اگر بیمه شخص ثالث نداشته باشیم جریمه می‌شویم؟
بله؛ در صورت نداشتن بیمه شخص ثالث معتبر، پلیس راهنماییورانندگی در لحظه رانندگی تخلف «کد ۱۱۰» را ثبت کرده و مبلغ ثابت ۱۵۰ هزار تومان جریمه اعمال می‌کند. هم‌چنین خودرو یا موتورسیکلت تا زمان ارائه بیمه معتبر توقیف می‌شود.
- جریمه بیمه نکردن ماشین روزانه چقدر است؟
مبلغ جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث براساس نرخ پایه بیمه تقسیم بر ۳۶۵ روز محاسبه می‌شود. برای مثال جریمه روزانه برای خودروهای کمتر از چهار سیلندر حدود ۱۵,۳۲۸ تومان و برای موتورهای دو سیلندر حدود ۵,۱۴۴ تومان است.
- اگر ماشین را بیمه نکنیم چه می‌شود؟
در صورت نبود بیمه امکان تردد قانونی را نخواهید داشت. در نتیجه پلیس وسیله را توقیف می‌کند و با ثبت جریمه و انتقال به پارکینگ، مجاز به استفاده نخواهید بود. هم‌چین در تصادفی که مقصر هستید، همه خسارات مالی و جانی بر‌عهده شما خواهد بود.
- نداشتن بیمه شخص ثالث چه تاثیری در تصادف دارد؟
بدون بیمه، شرکت بیمه‌گر خسارتی پرداخت نمی‌کند و در صورت خسارت جانی یا مالی، همه مسئولیت به‌عهده راننده مقصر است.
- سقف جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث چقدر است؟
حداکثر جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث فقط تا یک سال (۳۶۵ روز) محاسبه می‌شود.
- چگونه می‌توانم از تاریخ انقضای بیمه‌نامه خود مطلع شوم؟
با مراجعه به وب‌سایت شرکت بیمه یا استعلام بیمه شخص ثالث از سایت ازکی می‌توانید تاریخ انقضای بیمه‌نامه‌تان را بررسی کنید.
- آیا می‌توانم بیمه شخص ثالث را آنلاین تمدید کنم؟
بله؛ بسیاری از شرکت‌های بیمه امکان تمدید آنلاین بیمه شخص ثالث را فراهم کرده‌اند. هم‌چنین در ازکی می‌توانید روند تمدید بیمه را به‌صورت کاملا آنلاین انجام دهید.
- چه مدارکی برای خرید بیمه شخص ثالث نیاز است؟
مدارک لازم شامل کارت خودرو، شناسنامه یا کارت ملی و در برخی موارد گواهینامه رانندگی است.
