اطلاعات بیمه ای

ماده ۱۰ قانون بیمه چیست؟ قاعده نسبی بیمه در چه رشته‌هایی کاربرد دارد؟

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که بیمه‌ای را خریداری نموده باشید، اما در هنگام پرداخت خسارت با مبلغ خیلی کمتری نسبت به آنچه که انتظار دارید مواجه شوید؛ یکی از مهم‌ترین دلایل این امر اجرای ماده 10 قانون بیمه یا همان قاعده نسبی سرمایه است که در تمام رشته‌های بیمه‌ای بجز بیمه شخص ثالث اعمال می‌شود.

همانطور که می‌دانید بیمه دارای قواعد و قوانین بسیاری است که اطلاع داشتن از هریک از آنها می‌تواند در انتخاب و خرید بهترین بیمه به ما کمک بسیاری نماید. در این بخش قصد داریم درمورد اصل قاعده نسبی یا همان ماده 10 قانون بیمه توضیحاتی را ارائه دهیم.

ماده 10 قانون بیمه (قاعده نسبی) چیست؟

ماده 10 قانون بیمه می‌گوید: درصورتی که مالی کمتر از قیمت واقعی بیمه شده باشد، بیمه‌گر فقط به تناسب مبلغ بیمه‌شده نسبت به قیمت واقعی مال، مسئول و متعهد به پرداخت خسارت خواهد بود.

یک مثال ساده از ماده 10 قانون بیمه در مورد کم‌بیمه‌گی

فرض کنید شخصی خودروی خود را که ۱۰۰ میلیون تومان ارزش دارد، به مبلغ ۵۰ میلیون تومان بیمه می‌نماید؛ یعنی دچار کم‌بیمه‌گی شده است.

حال اگر در حادثه‌ای خسارتی به مبلغ ۱۰ میلیون تومان رخ دهد تکلیف چیست؟

از آنجایی که خودرو با مبلغی به اندازه نصف ارزش واقعی بیمه شده و به همان میزان حق بیمه‌ای که باید از فرد دریافت می‌شد کمتر از مبلغ واقعی‌ست، بنابراین بیمه‌گر متعهد به پرداخت تمام خسارت نیست و زیان را بر اساس فرمول مشخصی محاسبه و پرداخت می‌نماید.

با توجه به ماده 10 قانون بیمه خسارت بر اساس فرمول زیر محاسبه می‌شود:

خسارت پرداختی = مبلغ خسارت واقع شده ضربدر سرمایه بیمه شده تقسیم بر سرمایه واقعی

۵ میلیون تومان = ۱۰۰ میلیون سرمایه واقعی / ۵۰ میلیون سرمایه بیمه‌شده * ۱۰ میلیون تومان خسارت

قاعده نسبی و ماده 10 قانون بیمه
قاعده نسبی و ماده 10 قانون بیمه

یک مثال ساده از ماده 10 قانون بیمه در مورد نوسانات بازار

لازم است به این مسئله اشاره کنیم که ماده 10 قانون بیمه علاوه بر کم‌بیمه‌گی در مورد تغییرات قیمت اموال و نوسانات بازار نیز صادق است.

یعنی اگر کسی اموال خود را در زمان صدور بیمه‌نامه کاملا به قیمت روز و قیمت واقعی بیمه کرده باشد، اما در زمان حادثه ارزش آن اموال بالاتر برود، مثلا در مورد بیمه بدنه اگر قیمت خودرو در اثر نوسانات بازار گران شود، باز هم ماده 10 قانون بیمه اعمال می‌شود؛ و بیمه‌گر فقط موظف به پرداخت خسارت به نسبت سرمایه بیمه‌شده است.

بنابراین در صورت افزایش قیمت اموال، بیمه‌گذار باید شرکت بیمه را مطلع نموده و با پرداخت حق بیمه و دریافت الحاقیه بیمه‌نامه خود را به‌روز نماید.

اجرای قاعده نسبی در رشته‌های بیمه اموال

قاعده نسبی به عنوان شرطی در بیمه‌نامه درج می‌شود و متقاضی بیمه یا همان بیمه‌گذار را از کم‌بیمه‌گی باز می‌دارد.

بیمه‌گر معمولا نرخ حق بیمه را بر اساس مبلغ پیشنهاد شده‌ی بیمه‌گذار تعیین می‌نماید و فرض را بر این می‌گذارد که مبلغ پیشنهاد شده قیمت واقعی موضوع بیمه (یعنی اموال مورد بیمه) است؛ در هنگام بروز خطرات و برای جبران تعهدات خود موظف به پرداخت خسارت بر اساس سرمایه بیمه‌شده است.

اما در برخی موارد بیمه‌گذاران، به دلیل آنکه احتمال وقوع خسارت را بسیار اندک می‌دانند، معمولا مبلغ سرمایه بیمه را کمتر از ارزش واقعی اموال بیمه‌شده اعلام می‌نمایند. در چنین مواردی و در صورت نپرداختن حق‌بیمه متناسب با ارزش اموال، قواعد و سازوکار بیمه درست اعمال نخواهد شد.

ازکی مرکز مشاوره و انتخاب بیمه

وب‌سایت ازکی به عنوان مرکز مشاوره و انتخاب بیمه سعی در آن دارد تا اطلاعات کامل و مفیدی در زمینه انواع بیمه‌ها در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد. وب‌سایت ازکی سامانه‌ای برای مقایسه و انتخاب بیمه شخص ثالث ، بیمه بدنه ، بیمه آتش سوزی ، بیمه عمر و سرمایه گذاری ، بیمه مسئولیت و … است.

نمایش بیشتر

49 دیدگاه

  1. من خودروم رو 42 میلیون بیمه بدنه کرده ام و زمان سرقت هم ارزش روز خودرو42 میلیون بوده است و بعد از 3,5 که بیمه به من خسارت سرقت کلی واریز کرده است 33.6 هستش آیا نباید قیمت روز پرداخت کند چون روز حادثه قیمت خودرو من و ارزش بیمه نامه من یکی بودن

    1. سلام و وقت بخیر.
      در پوشش سرقت بیمه بدنه، خسارت بر اساس قیمت خودرو در زمان خرید بیمه نامه پرداخت میشه. البته معمولا با کسر 20 درصد فرانشیز

    2. سلام دوست عزیز، پوشش سرقت در بیمه بدنه ۲۰ درصد فرانشیز داره که با کسر فرانشیز ۳۳۶۰۰۰۰۰ پرداخت میشه

    3. سلام فقط خسارات دیه به قیمت روز است . اما می توانید از شرکت بیمه شکایت کنید

    4. با سلام
      مبلغ 33.6 کاملا درسته چون باید 20% فرانشیز بپردازید که 20% 42 میلیون میشه 8400
      42000000-8400000=33600000

    5. بیمه ها فقط قوانینی برای خالی کردن جیب مردم دارند وخدماتی ندارند من ۳۶ میلیون نومان فاکتور خسارت داده ام ۱۳ میلیون تومان پرداخت نموده ،برای ۷۰ میلیون تومان بیمه بدنه کرده بودم قیمت ۱۲۰ شده بود (زمان حادثه)

    6. سلام درست پرداخت شده است
      خسارتهای کلی با اعمال ۲۰ ٪فرانشیز پرداخت می گردد

    7. با سلام
      پرداخت خسارت سرقت کلی دارای 20 درصد فرانشیز است که با احتساب فرانشیز و مبلغ 42 میلیون تومان ارزش خودرو شرکت بیمه خسارت را به شما درست پرداخت کرده است.

  2. باسلام روش محاسبه قاعده نسبی درپرداخت دیه بیمه مسئولیت به شکلی است ؟ یعنی برای تفاوت لیست بیمه تامین اجتماعی ولیست بیمه مسیولیت دونفر، ویک قسط عقب افتاده اردیه 137 میلیونی 36 میلیون کسرمی کنندبیمه ایران واقعااین قانونی است یاعرفی که خودشون درست کردن لطفاراهنمایی بفرمایید

    1. با سلام وقت بخیر.
      منظورتون این هست که تعداد نفراتی که برای بیمه مسئولیت اعلام کردید و براشون حق بیمه پرداخت کردید، با نفراتی که در لیست تامین اجتماعی هستن متفاوته؟

    2. با سلام
      برای شما دو نوع قاعده نسبی اعمال می گردد.
      1- قاعده نسبی تعداد نفرات که نسبت نفرات بیمه شده به تعداد کل پرسنل تقسیم می شود.
      2- قاعده نسبی حق بیمه که به نسبت حق بیمه پرداخت شده تا آن زمان به حق بیمه ای که باید پرداخت می شده است محاسبه می گردد.
      این دو ضریب ضرب در میزان خسارت کل، خسارت پرداختی به شما را نشان می دهد.

  3. سلام
    من بیمه بدنه اقساط کردم و دچار حادثه شدم و اعلام خسارت کردم
    قسط همون ماه که توش تصادف کرده بودم رو با دو روز تاخییر پرداخت کرده بودم
    و بیمه ۵۰ درصد خسارت رو از مبلغ کارشناسی شده کم کرد و گفت شامل قاعده نسبی شدین برای تاخییر در قسط
    با اینکه من هنگام اعلام خسارت قسط عقب مانده نداشتم و بدهی تسویه شده بود فقط یکی از اقساط با دو روز تاخییر پرداخت شده بود
    آیا این هم جز قانون ماده ۱۰ میشه؟ و کارشون مطابق قانون بوده؟

    1. سلام و وقت بخیر.
      بله طبق قانون، خسارت بیمه های اقساطی به همین صورت محاسبه میشه. شما میتونید مابقی اقساط رو یکجا به بیمه پرداخت کنید تا مبلغ خسارت هم به صورت کامل بهتون پرداخت بشه

  4. سلام
    من در اواسط سال ۹۸ تصادف کردم. تا کنون خودرو در پارکینگ انتظامی بوده و در برج ۳ سال ۹۹ مقصر حادثه قبول تقصیر رو انحام داده. می خواهم بدانم الان ماشین بنده قیمتش بیش از دو برابر شده. در زمان حادثه قیمت روز خودرو مطابق قیمت بیمه نامه بوده. ایا شرکت بیمه می تواند خسارت را به نسبت پرداخت کند یا باید با خذف فرانشیز خسارت کامل را پرداخت نماید.
    بسیار ممنون.

    1. سلام و وقت بخیر.
      طبق قانون و طبق توضیحی که در بیمه نامتون هم نوشته شده، مبلغ خسارت بر اساس روز حادثه پرداخت میشه و گرون شدن ماشین تأثیری روی مبلغ خسارت نداره.
      ضمنا برای خسارت مالی بیمه شخص ثالث، فرانشیز وجود نداره

    2. سلام وقت بخیر اگه خودرو بیشتر از ارزش روز خودرو بیمه بشه توسط اعلام خود بیمه و کارشناسی خود بیمه خسارت ببینیم این ماجراش ب چ منواله ?

      1. حامد عزیز سلام
        اگر پوشش نوسان قیمت داشته باشید که مشکلی پیش نمیاد و می‌توانید خسارت رو بگیرید ولی اگر چنین پوششی رو ندارید باید الحاقیه بگیرید و قیمت خودرو رو افزایش بدید.

        1. متشکرم بابت پاسخ ولی خودرو بنده سرقت شده و مبلغ بیمه بدنه ۵۶۰ میلیون بیمه شده طبق نظر کارشناس و بمد نوسان قیمت هم هزینش پرداخت شده بود پارسال ولی بیمه الان میگه خودرو شما ۳۰۰ ارزش داره و نسبت ب ۳۰۰ خسارت پرداخت میشه آیا این موضوع درست یا خیر

  5. سلام.بنده تصادف کردم در زمان حادثه ارزش بیمه شده با ارزش واقعیه خودرو مطابقت داشت و حتی از ارزش واقعی 20میلیون تومان هم بیشتر بیمه کرده بودم.تشکیل پرونده دادم کارشناس هم بازدید کرد و ارزش بیمه شده با قیمت ماشین رو مناسب اعلام کرد.در این حین اداره بیمه بنده رو حدود یک ماه معطل کرد و الان که رفتم خسارت رو بگیرم به من میگن که ماشین گرون شده و 100 میلیون تومان قیمت ماشین من رو از قیمت بیمه شده بالاتر زندند.آیا این کار رو میتونن انجام بدن و قانونی هست؟چون توی برگه کارشناسی خود بیمه هم در اون قسمت که باید قیمت کارشناسی ماشین رو بنویسن چاپ شده قیمت خودرو بلافاصله قبل از تصادف.اما میخوان قیمت رو به قیمت امروز درج کنن.

    1. سلام و وقت بخیر.
      در بیمه بدنه باید ارزش ماشین به ارزش روز خودرو در بازار باشه. در غیر این صورت خودتون دچار مشکل میشید و نمیتونین خسارتتون رو کامل از بیمه بگیرید. در واقع نماینده بیمه کار اشتباهی نکرده و این موضوع به نفع شماست.

      1. سلام.
        چطور میگید که به نفعشون هست در حالی که اگر قیمت روز ماشین رو بالاتر بزنند نسبت به قیمت روز حادثه طبق همین ماده 10 حساب کنند به مقدار همین نسبت از پرداخت خسارت فرار میکنند. به فرض قیمت روز حادثه 200 میلیون تومان بوده باشد و 50 میلیون تومان خسارت دیده باشد اگر به قیمت روز یا به عبارتی قیمت دلخواه خود بیمه گر ارزش خودرو را 400 میلیون اعلام کنند در حالی که ارزش واقعی نباشد براحتی 25 میلیون تومان کمتر خسارت به بیمه گذار پرداخت میکنند.ایم به نفع بیمه گذار نیست و به نظر من کاملا غیر قانونیست

        1. دوست عزیز منظور بنده این بود که اگه نماینده بیمه ارزش خودرو رو به ارزش روز تبدیل کنه به نفع بیمه گذاره.
          توی بیمه بدنه چه ارزش خودرو بیشتر از قیمت واقعی اعلام بشه و چه کمتر از اون، در هر صورت به ضرر بیمه گذار میشه

    2. با سلام
      برای تعیین قیمت خودرو لحظه وقوع تصادف ملاک می باشد نه لحظه پرداخت خسارت.لذا باید دید که در لحظه وقوع خسارت قیمت خودرو چقدر بوده است.اگر قیمت خودرو نسبت به گذشته افزایش یافته ، شما موظف بودید که الحاقیه افزایش قیمت بزنید و اگر اینکار را نکرده اید شرکت بیمه برای پرداخت خسارت قاعده نسبی اعمال می کند.

  6. باسلام من چندروز پیش با خودرو زدم به خودرو دیگ مقصر صد درصد خودم بودم متاسفانه بیمه ماشینم تمام شده بود الان هم وضع مالی خوبی ندارم که خسارت بدم کسی هم پیشنهادی بده چیکار کنم باتشکر

    1. سلام دوست عزیز
      متاسفانه در صورتی که اعتبار بیمه تموم شده باشه، شرکت به هیچ عنوان هزینه رو تقبل نمیکنه و مثل این هست که بیمه نداشته باشین. البته در صورتی که خسارت جانی داشته باشه، صندوق خسارات جانی هزینه رو پرداخت میکنه و شما باید با شرایط خسارت رو به صندوق پرداخت کنین ولی در مورد خسارات مالی متاسفانه راهی وجود نداره

      1. سلام. اگر قیمت خودرو در روزی که بیمه شده 200م و در روز حادثه 350م و بیمه شامل پوشش نوسان قیمت به اندازه ۵۰٪ باشه، آیا پرداخت هزینه با قیمت 300م انجام میشه(200*1.5) یا اینکه چون پوشش نوسان به اندازه کافی نیست و کمتر از قیمت روز خودرو هست، همون ۲۰۰م مبنای پرداخت هزینه قرار میگیره؟

        1. با سلام.پرداخت خسارت با احتساب پوشش نوسان قیمت انجام می گیرد و مقاله تفاوت آن قاعده نسبی می گردد.یعنی خسارت به نسبت ۳۰۰ به ۳۵۰به شما پرداخت می شود.

  7. سلام اگر بیمه نامه اشتباها بجای اینکه باقی مانده بیمه فسخ شود شعبه اشتباه کل بیمه نامه را فسخ نموده آیا بیمه قابل برگشت به حالت جاری است یا خیر؟

    1. سلام دوست عزیز
      بستگی به شرایط بیمه‌نامه شما داره. بعضی از شرکت‌ها این امکان رو دارن.

  8. حالا اگر سرمایه بیمه شده بیشتر از سرمایه واقعی باشه ایا باز هم بیمه از این فرمول استفاده خواهد کرد ؟ اگر خیر در این حالت چطور محاسبه خواهد کرد

    1. سلام دوست عزیز
      اگر سرمایه بیمه شده بیشتر از سرمایه واقعی باشه باز هم مبلغ واقعی سرمایه در تاریخ روز مبنا قرار میگیره. این شرایط ربطی به ماده 10 نداره و چون سرمایه بیشتره مبلغ خسارت کاملا طبق مبلغ روز اموال حساب میشه.

  9. با سلام
    تصادف کردم ماشینم رو دارن اسقاطی میزنن
    ۴۴۰ تومن بیمه بدنه دارم که ارزش ماشینمم حدودا ۴۸۰ تومن هست.
    حالا خواستم ببینم بیمه چقدر پول بهم میده؟؟
    کلا شرایط چجوریه
    لاشه ماشین چی میشه؟؟

    1. سلام دوست عزیز
      اگه منظورتون این هست که ارزش خودرو در بیمه بدنه 440 میلیون وارد شده بستگی داره که پوشش نوسان قیمت داشته باشید یا خیر. اگه این پوشش رو داشته باشید احتمال زیاد ارزش روز خودرو مد نظر قرار گرفته میشه در غیر اینصورت بر مبنای 440 میلیون خسارت برآورد میشه. در مورد چنین شرایطی هم چون خسارت کلی هست 10 درصد فرانشیز داره و بعد از کسر فرانشیز مبلغ خسارت به شما پرداخت میشه. البته منوط به اینکه اعلام خسارت کرده باشین و بیمه خسارت رو تعیین کرده باشه و بعد خودرو اسقاط بشه. لاشه هم بعد از اینکه خسارت به شما پرداخت شد در اختیار شرکت بیمه هست در واقع شما خودرو رو به شرکت انتقال میدین.

    2. با سلام
      برای شما دو نوع قاعده نسبی همزمان اعمال گردیده است .یک قاعده نسبی تعداد نفرات و یکی قاعده نسبی حق بیمه .یعنی هم بابت 2 نفر پرسنل مازاد از میزان خسارت کسر گردیده است و هم بابت عدم پرداخت حق بیمه ( قسط عقب افتاده) که در مورد اول به نسبت تعداد پرسنل بیمه شده به تعداد کل نفرات و در مورد دوم به نسبت حق بیمه پرداخت شده به حق بیمه ای که باید تا آن زمان پرداخت می شد محاسبه می گردد. و به همان نسبت از خسارت کسر می گردد.

  10. با سلام
    بنده مغازه ام را به مبلغ ۱۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ تومان بیمه کردم.
    ۵۰ میلیون تومان پوشش سازه و ۵۰ میلیون تومان پوشش وسایل و از نظر بنده کاملا واقعی است.
    حالا بیمه اعلام کرده ارزش سازه بیشتر از ۵۰ میلیون تومان است و فاکتورهایی که بنده به بیمه تحویل دادم ۴۰ میلیون تومان است. آیا این صحبت بیمه درست است ؟

  11. با سلام من ماشینم دنا هست 1399 مبلغ 190 میلیون بیمه کرهد بودم امسال آتش گرفت کامل سوخت و ماشینم 230 تومن قیمتش بوده است بیمه بدنه دانا داشتم میخواهم بدونم چقدر بیمه به من پرداخت می کند شامل حذف ماده ده میشم؟

    1. سلام دوست عزیز
      در صورتی که بیمه بدنه شما پوشش نوسان قیمت داشته باسه بستگی به درصد این پوشش بیمه مبلغ خسارت رو بعد از کسر فرانشیز پرداخت میکنه. اگه درصد پوشش نوسان قیمت شما 25 درصد باشه بیمه تا زمانی که قیمت ماشین 237 میلیون بشه تمام خسارت رو پرداخت میکنه. یعنی در شرایط شما تمام مبلغ خسارت (بعد از کسر فرانشیز که در مورد خسارت کلی معمولا 10 درصد هست) پرداخت میشه.

  12. سلام رعایت ماده 10 اجباریست من با اطلاع از چند و چون کار میخوام ارزش ماشینم رو پایین تر ملاک قرار بدن و بیمه کنن ولی قبول نمیکنند ممنوم میشم ج بدید

    1. ناصر عزیز سلام
      در کل این کار انجام نمیشه، ممکنه بعضی از نمایندگی‌ها با تعهد گرفتن از خودتان انجامش بدهند.

    2. سلام.خیر این کار تخلف است.اعلام واقعی قیمت،ریسک و رعایت حسن نیت از اصول اولیه بیمه است.اگر هر شرکت بیمه ای این کار را انجام داد تخلف نموده است.

  13. سلام خسته نباشید من 12روز بعد از بیمه بدنه کردن تصادف کردم و دو ماه ماشین تعمیر گاه بود الان ماشین من از یک میلیارد تومان به یک میلیاردو دویست رسیده ایا مشمول ماده ده میشه

    1. حامد عزیز سلام
      شما ماشین را به ارزش روز بیمه کردید و متناسب با زمان خرید بیمه خسارتتون پرداخت می‌شود. البته اگر پوشش نوسانات قیمت داشته باشید خسارتت متناسب با قیمت فعلی ماشین محاسبه می‌شود.

  14. من بیمه بدنه دارم و تا حالا ازش استفاده نکردم. ماشین به خاطر واژگونی دچار آسیب شد.‌بیمه ۱۴۰ تومن خسارت تعیین کرد ولی میگه با کسورات و فرانشیز ۷۰ میلیون قابل پرداخت هست برام. خیلی غیر منطقی هست واقعا.‌ نمیدونم کسورات چوری محاسبه میشه برای کسی که تا حالا از بیمه ش استفاده نکرده.‌

  15. سلام و ادب
    لطفا وقتی این قوانین رو بررسی میکنید، اقتصاد بیمار و اشتباهات فاحش در قوانین رو هم بررسی کنید
    2*2 تا =4 تا
    شخصی که خودرو خود را به عنوان نمونه 200 میلیون بیمه بدنه میکند و یک میلیون پرداخت میکند، اگر خودرو با توجه به تورم 100% ی، دوبرابر شده باشد یعنی مبلغ 400 میلیون،
    چرا به این سمت مسئله نگاه نمی کنند که اون شخص یک میلیون تومان رو در زمان نرخ تورم همان زمان به حساب شرکت بیمه پرداخت کرده است. و پرداخت آن را به اینده و در زمان تورم 100درصدی موکول نکرده است
    ارزش اون یک میلیون که به حساب شرکت بیمه رفته است، در زمان پرداخت خسارت هم با توجه به نرخ تورم دو میلیون میباشد
    حداقل باید پول شخص هم با توجه به نرخ تورم واقعی محاسبه شود
    همه چیز رو با یک شاخص مانند دلار محاسبه کنید متوجه خواهید شد
    بیمه گذار مبلغ مثلا 5000 دلار بیمه کرده و 25 دلار پردخت نموده است و …
    اینها فکر میکنند که در جامعه تنها خودرو شخص بالا میرود. ارزش پول دریافتی تغییر نمیکند؟ البته اگه تنها خودرو… ، شاید توجیه داشت.

    نمیدوم چرا همه چیز به نفع خودشون ….

    1. آقا سبحان سلام
      فرمایش شما با توجه به زاویه دید شما فقط در یک صورت درسته که این پول تبدیل به کالا یا سرمایه گذاری شده باشد.
      حال اینکه شرکت های بیمه به جز با حق بیمه های بیمه عمر در هیچ یک از موارد دیگر از جمله حق بیمه خودرو مجاز به سرمایه گذاری انیستند.
      بنابراین پولی که از بیمه گذار اخذ شده و در بانک بوده هم با کاهش ارزش واقعی مواجه شده.
      این بعد داستان را چیکارش کنیم؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا