در ادامه مبحث دیات در قانون مجازات‌های اسلامی به مبحث دیه صوت و گویایی و نحوه محاسبه می‌پردازیم. تاثیر هر یک از آسیب‌ها (از بین بردن گویایی، لکنت، عدم آشکاری صدا و …) در میزان دیه صوت و گویایی با توجه به نسبت آن به کل دیه محاسبه می‌شود.
در شرایطی که حدود و اندازه دیه صوت و گویایی در قوانین مشخص نشده باشد، به آن نوع آسیب ارش تعلق می‌گیرد.
دیه فک مستقل از دیه دندان محاسبه می‌گردد.
ماده 697 دیه صوت و گویایی
از بین بردن صوت به طور کامل به گونه‌ای که شخص نتواند صدایش را آشکار کند، دیه کامل دارد گرچه بتواند با اخفات (صدای آرام) و آهسته صدایش را برساند.
ماده 698 دیه صوت و گویایی
از بین بردن گویایی به طور کامل و بدون قطع زبان، دیه کامل و از بین بردن قدرت ادای برخی از حروف به همان نسبت دیه دارد.
تبصره- شخصی که دارای لکنت زبان است و یا به کندی یا تندی سخن می‌گوید یا برخی از حروف را نمی‌تواند تلفظ کند، گویا محسوب می‌شود و دیه از بین بردن ادای هر حرف با توجه به تعداد حروف زبان تکلم فرد تعیین می‌شود. مانند اینکه از بین بردن قدرت ادای یک حرف شخص فارسی زبان، یک‌سی‌ودوم دیه کامل است.
ماده 699 دیه صوت و گویایی
حادثه‌ای که موجب پیدایش عیبی در گفتار یا ادای حروف گردد و یا عیب موجود در آن را تشدید کند، موجب ارش است.
دیه صوت و گویایی
ماده 700 دیه صوت و گویایی
حادثه‌ای که باعث شود فرد، حرفی را به جای حرف دیگر ادا نماید
- مانند آنکه به جای حرف «ل»، حرف «ر» تلفظ نماید
- مانند آنکه به جای حرف «ر»، حرف «ی» تلفظ نماید
اگر عرفا عیب تلقی شود، موجب ارش است.
ماده 701 دیه صوت و گویایی
حادثه که موجب عیبی در صوت مانند:
- کاهش طنین صدا
- گرفتگی صدا
- و یا صحبت کردن از طریق بینی شود، ارش دارد.
ماده 702 دیه صوت‌و گویایی
از بین رفتن صوت بعضی از حروف، موجب ارش است.
ماده 703 دیه صوت‌و گویایی
درصورتی که حادثه، علاوه بر زوال صوت، موجب زوال نطق نیز گردد، دو دیه ثابت می‌شود.
