سرعت مجاز رانندگی در معابر شهری و برون شهری (روز و شب)

نمی‌توان لذت رانندگی در سرعت زیاد را انکار کرد، اما این کار می‌تواند پیامد‌های جبران‌ناپذیری برای خودمان و سرنشینان ماشینمان داشته باشد. به همین دلیل برای معابر مختلف داخل و خارج شهر محدودیت سرعت قرار داده شده است. حداکثر سرعت مجاز معابر مختلف را متخصصان با در نظر گرفتن همه شرایط اعمال می‌کنند تا احتمال تصادف به کمترین حد ممکن برسد. پلیس برای اطمینان از رعایت سرعت مجاز توسط رانندگان، دوربین‌های کنترل سرعت را در بسیاری از خیابان‌ها، جاده‌ها و اتوبان‌های کشور نصب کرده است و رانندگان مختلف را جریمه می‌کند. برای اطلاع از سرعت مجاز در معابر داخل و خارج شهر با ازکی همراه شوید.

حداکثر سرعت مجاز در معابر مختلف چقدر است؟

در اکثر معابر چه برون شهری چه درون شهری، حداکثر سرعت مجاز با کمک تابلوهای راهنمایی و رانندگی مختلف به ما نشان داده می‌شود. بهتر است که هنگام رانندگی حتما به علائم در گوشه کنار معابر توجه کنید تا با سرعتی بیشتر از سرعت مجاز رانندگی نکنید.

جدول سرعت مجاز در آیین‌نامه رانندگی

اگر تابلویی در خیابان نبود، برای اطلاع پیدا کردن از حداکثر سرعت مجاز بهتر است که بر اساس آیین‌نامه رانندگی عمل کنید. در جدول‌هایی که در ادامه آمده است، می‌توانید حداکثر سرعت مجاز در هر نوع از معابر را مشاهده کنید:

حداکثر سرعت مجاز در شهر و مناطق مسکونی

همان طور که در جدول بالا مشاهده کردید، سرعت مجاز باتوجه‌به نوع خیابان‌ها و وسایل نقلیه‌ای که در آن تردد می‌کنند، مشخص می‌‌شود. معمولا کمترین سرعت پیشنهادی برای خیابان‌های واقع در مناطق مسکونی و درون شهری در نظر گرفته می‌شود. در ادامه حداکثر سرعتی را که در هر نوع از معابر درون شهری مجاز است، بررسی می‌کنیم.

 سرعت مجاز داخل شهر

معابر شریانی داخل شهر به ۲ دسته اصلی درجه یک و درجه دو تقسیم می‌شود. دسته اول شامل آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها می‌شود و دسته دوم خیابان‌ها و معابر را در بر می‌گیرد. حداقل و حداکثر سرعت مجاز در این معابر به شرح زیر است:

حداکثر سرعت در بزرگ‌راه‌های درون شهری

بزرگ‌راه‌ها معابری دو طرفه و دارای تقاطع‌های هم سطح، میدان و چراغ قرمز هستند و عملکرد آنها برای برقراری ارتباط سریع بین مناطق عمده شهری است و به منظور کاهش ترافیک ساخته می‌شوند. بیشترین سرعتی که می‌توانید با آن در بزرگراه‌ها رانندگی کنید ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت است.

سرعت مجاز در آزادراه درون شهری

آزادراه‌ها هم حداقل دارای دو خط عبور است و یک شانه خطر با عرض حداقل ۳ متر دارد. آزادراه‌ها هم از سمت راست و هم چپ توسط گاردریل‌ها محصور می‌شود و در طول مسیر به هیچ عنوان قطع نمی‌شود. آزادراه‌ها تقاطع هم سطح ندارد و ورود و خروج به آنها محدود است. به همین دلیل بدیهی است که حداکثر سرعت مجاز در این معابر بیشتر از دیگر معابر شهری باشد. حداکثر سرعت مجاز در آزادراه‌های درون شهری ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت است. بر خلاف دیگر معابر درون شهری برای آزادراه‌ها حداقل سرعت هم تعریف شده است؛ به این معنی که برای رانندگی در آزادراه‌ها نباید سرعتی کمتر ۷۰ کیلومتر بر ساعت داشته باشید.

حداکثر سرعت در اتوبان درون شهری

اتوبان واژه‌ای بیگانه است که در گذشته از آن استفاده می‌شد. خوب است بدانید در حال حاضر استفاده از واژه آزادراه جایگزین اتوبان شده است و تمام قوانینی که در بالا درباره آزادراه گفته شد، برای اتوبان هم صادق است.

سرعت مجاز در کوچه

کوچه به معبری گفته می‌شود که فقط توسط مناطق مسکونی احاطه شده و عرض آن کمتر از ۶ متر باشد. در چنین معبری نباید با سرعتی بیشتر از ۳۰ کیلومتر رانندگی کنید.

سرعت مجاز در تقاطع

بسیاری از تصادفاتی که در تقاطع‌ها رخ می‌دهد، به دلیل سرعت زیاد رانندگان خودروها است. در هنگام گذر از تقاطع‌ها علاوه بر رعایت حق تقدم‌ها و قوانین راهنمایی و رانندگی، بایستی که سرعت مناسبی هم داشته باشید. بیشترین سرعت که باید در هنگام گذر از تقاطع‌ها رعایت کنید ۳۰ کیلومتر بر ساعت است.

سرعت مجاز در دور برگردان

۲ نوع دور برگردان وجود دارد. نوع اول دور برگردان‌های موجود در اتوبان‌هایی است که از مناطق مسکونی می‌گذرند و به شکل همان جریان همگرا طراحی شده‌ است. نوع دیگر دور برگردان‌هایی است که در خیابان‌های اصلی شهر قرار دارد. در دور برگردان‌ها باید سرعت را به‌صورت حرکت لاک‌پشتی کم کنید. سرعت مجاز در دوربرگردان حداکثر ۳۰ کیلومتر بر ساعت است.

 سرعت مجاز در میدان

سرعت مجاز در میدان‌ها تابع شرایط رانندگی در معابر محلی است؛ به این معنی که در میدان‌ها مجاز به رانندگی با سرعتی بیشتر از ۳۰ کیلومتر بر ساعت نیستید.

سرعت مجاز در تونل

برای تردد در تونل‌های شهری در تهران قوانین و مقرارات خاصی تعیین شده است. به صورت کلی تردد موتور سیکلت‌ها و کامیون‌ها در تونل‌های شهر تهران ممنوع است. حداکثر سرعت‌های مجاز برای هر یک از تونل‌های پایتخت در جدول زیر آمده است:

حداقل و حداکثر سرعت مجاز در معابر برون شهری

معمولا رانندگان در معابر برون شهری با سرعت بیشتری رانندگی می‌کنند. این کار در صورت رعایت قوانین و مقررات از سوی پلیس راهنمایی و رانندگی هم مشکلی ندارد. حداقل و حداکثر سرعت در معابر و جاده‌های برون شهری و غیر مسکونی به شرح زیر است:

سرعت مجاز در آزادراه

رانندگی در آزادراه‌های برون شهری می‌تواند یکی از لذت‌بخش‌ترین تفریح‌ها باشد، اما فقط درصورتی‌که سرعت های مجاز در آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی را رعایت کنید. اگر راننده خودرو سواری و وانت هستید، باید بدانید که حداقل سرعت برای خودرو شما در آزادراه‌ها ۷۰ و حداکثر آن ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت است. حداقل سرعت مجاز برای خودروهای سنگین در آزادراه‌های خارج از شهر هم همان ۷۰ کیلومتر بر ساعت است، اما رانندگان این خودروها نمی‌توانند با سرعتی بیشتر از ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت در این معابر رانندگی کنند.

حداکثر سرعت در بزرگ‌راه بیرون شهر

برای رانندگی در بزرگ‌راه‌های بیرون شهر، اگر خودرو سواری یا وانت دارید حداکثر با ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت می‌توانید رانندگی کنید. اما اگر راننده خودرو سنگین هستید، سرعت مجاز برای شما ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت است.

سرعت مجاز در جاده

جاده‌های برون شهری به دو دسته کلی جاده‌های اصلی و فرعی تقسیم می‌شود و به تبع آن سرعت های مجاز در رانندگی برای هر یک از این جاده‌ها متفاوت است. حداکثر سرعت در جاده‌های اصلی ۹۵ کیلومتر بر ساعت و کمترین آنها ۷۵ کیلومتر بر ساعت است که هر کدام از آنها شرایط خاص خودشان را دارند که در ادامه به آن پرداخت شده است.

• سرعت مجاز رانندگی در شب

اگر در جاده‌های اصلی برون شهری رانندگی می‌کنید، بهتر است بدانید که در شب حداکثر با ۸۵ کیلومتر بر ساعت می‌توانید رانندگی کنید. حداکثر سرعت مجاز در شب برای رانندگی در خیابان‌های فرعی هم برای کلیه وسایل نقلیه ۷۵ کیلومتر بر ساعت است.

•  سرعت مجاز رانندگی در روز

در طول روز می‌توانید در خیابان‌های اصلی برون شهری با سرعت ۹۵ کیلومتر بر ساعت و در جاده‌های فرعی ۸۵ کیلومتر بر ساعت رانندگی کنید.

سرعت مجاز در جاده های روستایی

حداکثر سرعتی که در مناطق روستایی می‌توانید با آن رانندگی کنید، ۸۰ تا ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت است. بااین‌حال به دلیل مشکلاتی مانند نبود علائم هشداردهنده در این جاده‌ها، آگاه نبودن مردم و ناتوانی در اجرای این قوانین، رعایت این سرعت با مشکلاتی مواجه است.

 حداکثر سرعت مجاز در باران

احتمال تصادف کردن در هوای بارانی به دلیل لغزنده بودن معابر بسیار زیاد است. در حالت تر بودن معابر، سرعت خودروها حداقل ۳۰ درصد باید کاهش پیدا کند؛ به عنوان مثال، سرعت مجاز اتوبان تهران کرج به عنوان یک آزادراه بیرون شهری حداقل ۵۰ و حداکثر ۸۵ کیلومتر بر ساعت است.

حداکثر سرعت مجاز رانندگی در سایر کشورها

احتمالا برایتان جالب باشد که حداکثر سرعت مجاز رانندگی در ایران را با سایر کشورهای جهان مقایسه کنید:

حداکثر سرعت مجاز در فرانسه: در این کشور حداکثر سرعت مجاز در آب و هوای ۱۱۵ کیلومتر در ساعت است. از سال ۲۰۰۲ کنترل سرعت شدیدی بر روی ماشین‌های این کشور انجام می‌شود و آمار تصادفات را تا ۵۰ درصد کاهش داده است.

حداکثر سرعت مجاز در آلمان: آلمان به نداشتن حداکثر سرعت در آزاد‌راه‌ها معروف است، اما جالب است بدانید نداشتن محدودیت فقط برای سواری است. از طرفی ۳۰٪ معابر این کشور محدودیت سرعت دارند.

حداکثر سرعت مجاز در نروژ: در استانداردترین معابر نروژ حداکثر سرعت مجاز تنها ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت است و البته نروژی‌ها در حال بررسی برای افزایش سرعت مجاز به ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت هستند.

حداکثر سرعت مجاز در انگلستان: انگلستان از سال ۱۹۶۷ برای کاهش آمار تصادف در این کشور حداکثر سرعت مجاز را به ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت کاهش داده است.

حداکثر سرعت مجاز در آمریکا: در ایالت‌های مختلف حداکثر سرعتی که می‌شود با آن رانندگی کرد، متفاوت است. بیشترین سرعت مجاز برای رانندگی در ایالت‌های غربی است که می‌توانید سرعت ماشین‌تان را تا ۱۳۰ کیلومتر بر ساعت افزایش دهید.

آیا بیمه شخص ثالث خسارت‌ تصادفاتی را که بر اثر سرعت غیر مجاز باشد پرداخت می‌کند؟

بر اساس قانون بیمه شخص ثالث، اگر تصادفات منجر به جرح و فوت به علت یکی از تخلفات حادثه‌ساز رانندگی باشد، شرکت بیمه باز هم موظف است که خسارت را بدون هیچ‌گونه پیش شرطی پرداخت کند. اما در این شرایط شرکت بیمه درصدی از خسارت پرداخت‌شده را به صورت جریمه از راننده مقصر دریافت می‌کند. پس اگر به دلیل سرعت غیر مجاز که یکی از تخلفات حادثه‌ساز است تصادف کردید، بیمه شخص ثالث خودرویتان باید خسارت را پرداخت کند. اما پس از آن شما باید جریمه‌ای را به شرکت بیمه پرداخت کنید.

سوالات متداول

۱. حداکثر سرعت مجاز در آزادراه‌های درون شهری چقدر است؟
در آزادراه‌های درون شهری، حداکثر سرعت مجاز ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت است. این معابر معمولاً دارای حداقل دو خط عبور هستند و تقاطع‌های هم‌سطح ندارند، به همین دلیل امکان رانندگی با سرعت بالاتر وجود دارد.

۲. آیا بیمه شخص ثالث خسارت‌ تصادفاتی را که بر اثر سرعت غیر مجاز باشد پرداخت می‌کند؟
بله، بر اساس قانون بیمه شخص ثالث، حتی اگر تصادف بر اثر سرعت غیر مجاز رخ دهد، بیمه موظف است خسارت را پرداخت کند. با این حال، شرکت بیمه می‌تواند درصدی از خسارت پرداخت‌شده را به عنوان جریمه از راننده مقصر دریافت کند.

۳. در صورت عدم وجود تابلوی سرعت، چگونه می‌توان حداکثر سرعت مجاز را تشخیص داد؟
در صورت عدم وجود تابلوهای سرعت، بهترین راه برای تعیین حداکثر سرعت مجاز، استناد به آیین‌نامه رانندگی است. در آیین‌نامه، حداکثر سرعت مجاز برای انواع مختلف معابر مشخص شده است. بنابراین، رانندگان باید از مقررات عمومی مطلع باشند تا در صورت عدم وجود تابلو، بتوانند سرعت مناسبی را حفظ کنند.

۴. آیا سرعت مجاز در معابر شهری و مسکونی با هم متفاوت است؟
بله، سرعت مجاز در معابر شهری و مسکونی متفاوت است. به طور معمول، در خیابان‌های اصلی شهری حداکثر سرعت مجاز ۶۰ کیلومتر بر ساعت و در خیابان‌های فرعی ۵۰ کیلومتر بر ساعت است. در معابر محلی و میدان‌ها این سرعت کاهش یافته و حداکثر به ۳۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد.

۵. چگونه سرعت مجاز در شرایط جوی مختلف تغییر می‌کند؟
در شرایط جوی مختلف، مانند بارندگی یا مه، سرعت مجاز معمولاً کاهش می‌یابد تا ایمنی بیشتری فراهم شود. به عنوان مثال، در هوای بارانی، سرعت خودروها باید حداقل ۳۰ درصد کاهش پیدا کند تا خطر تصادف به دلیل لغزندگی جاده‌ها کمتر شود. مثلاً، در یک آزادراه بیرون شهری که حداکثر سرعت مجاز آن در شرایط عادی ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت است، ممکن است در هوای بارانی این سرعت به ۸۵ کیلومتر بر ساعت کاهش یابد.