بیمه کارگران ساختمانی چقدر است؟ + پوشش‌ها و قوانین سال ۱۴۰۲

کارگران ساختمانی یکی از بالاترین تلفات جانی نقص عضو و حتی متاسفانه فوت را در ایران دارند. سقوط دو کارگر ارومیه‌ای که در حین وزش تندباد در ارتفاع مشغول به‌کار بودند یکی از دلخراش‌ترین صحنه‌های مربوط به حوادث ناشی از کار است که روزانه در کارگاه‌های ساختمانی اتفاق می‌افتد. قانون می‌گوید غیر از داشتن لوازم ایمنی ساختمان، کارگران ساختمانی باید حتما درمقابل تلفات جانی حوادث کار بیمه شوند. با این حال هنوز نیمی از جمعیت یک میلیون و پانصد هزار نفری کارگران ساختمانی در کشور بیمه نیستند و اطلاعی ندارند که بیمه کارگران ساختمانی چند سال است. یعنی 700 هزار کارگر ساختمانی هیچ‌گونه پوشش بیمه‌ای برای جبران خسارت‌های مربوط به حوادث کاری و … ندارند. اگر کارفرما یا کارگر ساختمانی هستید و می‌خواهید بدانید منظور از بیمه کارگران ساختمانی چیست و نداشتن آن چه عواقبی دارد، تا انتهای این مقاله را بخوانید.

بیمه کارگران ساختمانی چیست؟

کارگران ساختمانی بیش از سایر کارگران ممکن است در حین کار دچار حادثه شوند و آسیب ببینند. متاسفانه هر سال تعداد زیادی از کارگران مشاغل ساختمانی به‌دلیل سختی کار و رعایت نکردن نکات ایمنی با نقص عضو و از کارافتادگی مواجه می‌شوند یا حتی فوت می‌کنند. برای همین هم براساس قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی همه کسانی که به‌نوعی به‌طور مستقیم در بخش‌های عمرانی مثل توسعه ساختمان، تجدید بنا، تعمیرات اساسی و تخریب ساختمان اشتغال داشته باشد باید تحت پوشش بیمه مخصوص کارگران ساختمانی قرار بگیرند.

درواقع بیمه کارگران ساختمانی تامین اجتماعی برای تمام گروه‌های شغلی زیر که در کارگاه‌های ساختمانی و ساخت‌وساز انواع بناها فعالیت می‌کنند اجباری است:

• آرماتوربند؛
• اسکلت‌ساز؛
• لوله‌کش و نصاب وسایل بهداشتی؛
• نقشه‌بردار؛
• دروپنجره‌ساز پروفیل؛
• بتن‌ساز و بتن‌ریز؛
• بنای سفت‌کار؛
• عایق‌کار رطوبتی و آسفالت‌کار ابنیه؛
• گچ‌کار؛
• سنگ‌کار؛
• قالب‌بند و کفراژبند؛
• لوله‌کش گاز خانگی و تجاری؛
• نگهداری بتن؛
• کاشی‌کار؛
• برق‌کار ساختمان؛
• نقاش ساختمان.

البته این کارگران باید حتما کارت مهارت از سازمان فنی و حرفه‌ای داشته باشند. درضمن لازم است که در سازمان برای پرداخت حق بیمه ثبت‌نام شده باشند. بیمه اتباع خارجی به کارت قانونی اقامت هم نیاز دارد.

بیمه کارگران ساختمانی چند سال است؟

مشاغل ساختمانی یکی از کارهای سخت و خطرناک محسوب می‌شوند. پس شرایط بازنشستگی کارگران ساختمانی هم با دیگر کارگران تفاوت‌هایی دارد. در پاسخ به پرسش بیمه کارگران ساختمانی چند سال است باید بگوییم که طبق قانون زمان بازنشستگی برای شاغلین در کارگاه‌های ساختمانی به شکل زیر است:

کارگران ساختمانی می‌توانند با ۲۰ سال سابقه کار و ۶۰ سال سن بازنشسته شوند. همچنین اگر ۳۵ سال سابقه کار داشته باشند، بدون در نظر گرفتـن شرایط سنی، می‌توانند بازنشسته شوند. نکته مهم این است که میزان مستمری بازنشستگی بر اساس قوانین بیمه تامین اجتماعی مشخص می‌شود.

پوشش های بیمه کارگران ساختمان

بعد از پاسخ به این پرسش که بیمه کارگران ساختمانی چیست؟ موضوع مهم بعدی پوشش های بیمه کارگران ساختمان است. بیمه کارگران ساختمانی درواقع خسارت‌های مختلف وارد شده به کارگران در حین عملیات ساخت‌وساز را پوشش می‌دهد.

تعهدات اصلی این بیمه، شامل موارد زیر می‌شود:

• هزینه‌های مربوط به حوادث کار و بیماری‌ها؛
• غرامت دستمزد ایام بیماری (در صورت استراحت و عدم اشتغال به کار برای حوادث ناشی از کار مشمولین طبق مقررات تامین‌اجتماعی)؛
• ازکارافتادگی (شامل پرداخت مستمری ازکارافتادگی کلی و جزئی ناشی از کار)؛
• پرداخت مستمری بازنشستگی؛
• فوت.

تمامی پوشش‌ها از جمله استفاده از خدمات درمانی‌، مدت و شرایط و میزان غرامت دستمزد، تعیین درصد ازکارافتادگی‌، چگونگی تشخیص حوادث ناشی و غیرناشی از کار، شرایط پرداخت غرامت نقص مقطوع و برقراری مستمری جزئی و کلی‌ یا چگونگی برقراری مستمری بازماندگان و سهم مستمری هر یک از آن‌ها بر اساس قوانین تامین اجتماعی محاسبه می‌شود.

حواستان باشد که کارگران ساختمانی مشمول بیمه بیکاری نمی‌شوند. بااینکه از سال 86، قانون بیمه کارگران ساختمانی را اجباری کرده است ولی سازوکار اجرایی آن تا حدودی به شبیه بیمه مشاغل آزاد و خویش‌فرما است. درواقع چون شغل کارگری ساختمان یک شغل تقریبا موقتی است و پرداخت مستقیم حق‌بیمه سهم بیمه‌شده توسط خود کارگر انجام می‌شود. برای همین هم بیمه بیکاری به این دسته از کارگران تعلق نمی‌گیرد و 3 درصد حق‌بیمه مربوط به بیمه بیکاری هم از آن‌ها گرفته نمی‌شود.

بیمه کارگران ساختمانی چند درصد است؟

اکنون که متوجه شدید بیمه کارگران ساختمانی چیست باید بدانیم حق بیمه آن به چه صورت است. حق ‌بیمه کارگران ساختمانی با دریافت درصدی از عوارض صدور پروانه ساخت (حق‌بیمه سهم کارفرما) توسط شهرداری‌ها تامین می‌شود. سهم پرداختی کارگران هرکدام از شاخه‌های مشاغل ساختمانی هم 7 درصد است که باید ماهانه توسط خود کارگر پرداخت شود. درواقع نرخ مبنای کسر حق بیمه برای این کارگران شامل ۷ درصد دستمزد ماهانه است که بر اساس ماده ۳۵ قانون تامین اجتماعی، محاسبه می‌شود. دولت هم باید ۳% دریافتی کسر حق بیمه را به‌عنوان سهم مشارکت خود به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کند.

اگر کارفرمایی پروانه ساخت و بیمه کارگران ساختمانی نداشته باشد و یکی از کارگران کارگاه او در حین کار خسارتی از جنس مصدومیت، فوت یا ازکارافتادگی به او وارد شود، هم باید حق‌بیمه را به سازمان تامین‌اجتماعی پرداخت کند و هم جریمه‌ای معادل 25 درصد اصل حق‌بیمه برای مالک ساختمان محاسبه می‌شود. در مجموع شامل پرداخت ۲۱ درصد حق بیمه خواهند بود. دسته دوم، کارگرانی که ۲ درصد بیمه تامین اجتماعی را پرداخت می‌کنند و ۲۰ درصد حق بیمه را دولت پرداخت می‌کند. در این دسته به طور کل ۲۲ درصد حق بیمه پرداخت می‌شود.

حق بیمه کارگران ساختمانی 1402 چقدر است؟

طبق قوانین و مقررات تامین اجتماعی حق بیمه به صورت نسبتی از حقوق و مزایای ماهانه مشمول بیمه تامین اجتماعی است. حق بیمه به صورت اشتراکی توسط کارفرما و کارگر تامین و توسط کارفرما به صندوق تامین اجتماعی پرداخت می‌شود. حق بیمه سهم کارگر ۷% و حق بیمه سهم کارفرما ۲۳% حقوق و مزایای اداره کار در سال ۱۴۰۲ خواهد بود.

با توجه به فرمول بالا، حداقل حقوق وزارت کار در سال ۱۴۰۲ حق بیمه سهم کارفرما و کارگر به صورت زیر خواهد بود:

جمع حقوق و مزایای ماهانه مشمول بیمه (در ماه ۳۰ روزه):

ریال ۷۳,۰۸۲,۸۴۰ = ۹.۰۰۰.۰۰۰ + ۱۱.۰۰۰.۰۰۰ + ۵۳.۰۸۲.۸۴۰

حق بیمه سهم کارگر = ۵,۱۱۵,۷۹۸ = ۰.۰۷ * ۷۳.۰۸۲.۸۴۰

حق بیمه سهم کارفرما = ۱۶.۸۰۹.۰۵۳ = ۰.۲۳ * ۷۳.۰۸۲.۸۴۰

بنابراین حقوق وزارت کار ۱۴۰۲ با کسر بیمه تامین اجتماعی ماهانه مبلغ ۶۷.۹۶۷.۰۴۱ ریال خواهد بود. حقوق و مزایای ۱۴۰۲ بدون بیمه تامین اجتماعی ۷۳.۰۸۲.۸۴۰ ریال به علاوه حق اولاد به ازای هر فرزند ۵.۳۰۸.۲۸۴ خواهد بود.

بیمه کارگران ساختمانی تامین اجتماعی

قانون بیمه اجباری کارگران ساختمانی مصوب سال 1352 فقط حوادث ناشی از کار را تحت پوشش حمایت‌های درمانی و بیمه‌ای قرار می‌داد. براساس این قانون مستمری ازکارافتادگی و فوت ناشی از کار و هزینه‌های درمانی ناشی از حوادث کاری به این دسته از کارگران پراخت می‌شد. یکی از مشکلات قانون مذکور این بود که فقط در زمان حادثه و آسیب‌دیدگی قابل استفاده بود و مستمری بازنشستگی هم شامل کارگران نمی‌شد. برای همین از سال 1386 اصلاحیه‌های جدید و اساسی روی این قانون اعمال شده است.

در قانون جدید قرار شده تا مبلغ پرداختی که در ازای صدور هر پروانه ساخت‌وساز برای بیمه کارگران به سازمان تامین‌اجتماعی پرداخت می‌شد از 15 درصد به 20 درصد افزایش پیدا کند. همچنین کارگران هم باید ۸ درصد از دستمزد خود به ازای ساخت هر متر مربع با ضریب بین نیم تا ۱۴ درصد را به عنوان سهم خود پرداخت کنند. البته این ضریب به قیمت زمین و شرایط محیطی تعیین می‌شود و برای مناطق مختلف فرق می‌کند.

البته قانون جدید بیمه کارگران ساختمانی (قانون سال 86) هنوز هم چالش‌ها و مشکلاتی زیادی دارد و برای همین نمایندگان مجلس همچنان در حال بررسی و به‌روزرسانی این قانون هستند. درنهایت تا زمان اجرای نهایی و دقیق قانون سال 86 و انطباق وضعیت کارگران شاغل با این قانون، قانون مصوب سال 1352همچنان قابل ‌اجرا است.

ثبت نام بیمه کارگران ساختمانی

براساس بخشنامه جدید بیمه کارگران ساختمانی تمامی کارگران ساختمانی فعال در مراحل مختلف پروژه ساخت‌وساز باید حتما با ثبت‌نام و دریافت کد از سازمان تامین اجتماعی بیمه شوند. برای ثبت‌نام و گرفتن کد رهگیری بیمه نامه کارگران ساختمانی باید به سامانه خدمات حمایتی وزات کار مراجعه کنید. ثبت نام تمامی کارگران ساختمانی چه بیمه شده و چه بیمه نشده در این سامانه الزامی است.

البته متقاضی ثبت‌نام بیمه کارگران ساختمانی 1402 باید شرایط زیر را داشته باشد:

• به نحوی از انحاء در رابطه با ایجاد، توسعه، تجدید بنا، تعمیرات و تخریب مربوط به ساختمان به طور مستقیم اشتغال داشته باشد و در برابر آن دستمزد بگیرد؛
• کارت مهارت فنی معتبر از سازمان فنی و حرفه‌ای وابسته به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حرفه خود داشته باشد؛
• عضو هیچ یک از صنوف دیگر که دارای مجوز هستند، نباشد؛
• مالک وسایل نقلیه حمل‌و‌نقل عمومی و کار نباشد؛
• کارت بهداشت که معرف حضور در واحدهای صنفی تحت نظارت وزارت بهداشت است، نداشته باشد؛
• مشمول مقررات خاص از نظر بیمه و بازنشستگی نباشد؛
• در سایر حوزه های تجاری، بازرگانی، خدماتی و صنعتی . مشغول به فعالیت نباشد.

درضمن برای ثبت‌نام به مدارک زیر هم نیاز دارید:

• مدارک هویتی (کارت ملی و شناسنامه)؛
• کارت قانونی اقامت برای کارگران اتباع خارجی؛
• قبوض برق و تلفن ثابت؛
• کارت مهارت معتبر از سازمان فنی و حرفه‌ای.

اگر حائز شرایط اولیه باشید بعد از ثبت‌نام و مرحله بازرسی میدانی و تایید اشتغال شما در کار ساختمانی برای دریافت خدمت بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی به سازمان تأمین اجتماعی معرفی می‌شوید. اگر هم به نتیجه بازرسی و تایید زمینه فعالیت شغلی خود اعتراض داشتید، می‌توانید در همین سامانه با استفاده از ثبت اعتراض با ارائه مستندات لازم اعتراض خودتان را ثبت کنید.

مشاهده سوابق بیمه کارگران ساختمانی تامین اجتماعی

کارگران ساختمانی برای مشاهده سوابق بیمه خود می‌توانند به سایت بیمه تامین اجتماعی مراجعه کنند. البته برای استفاده از خدمات این سامانه و دیدن سابقه بیمه باید از قبل در سایت ثبت‌نام کرده باشید. با کد ملی و یک شماره موبایل که به‌نام خودتان است می‌توانید به‌راحتی در این سایت ثبت‌نام کنید. بعد از ثبت‌نام می‌توانید از سوابق حق بیمه‌های پرداخت شده از طرف کارفرما استعلام بگیرید.

فقط باید بعد از ورود به سایت با نام کاربری و رمز عبور خود از منوی خدمات بیمه‌شدگان گزینه خدمات سوابق را انتخاب کنید. سپس در بخش کلیه سوابق از زیرمنوی باز شده تمامی سوابق بیمه تامین اجتماعی شما بعد از سال 86 بر اساس سال و ماه در دسترس‌تان خواهد بود. روش‌های دیگری هم برای استعلام بیمه تامین اجتماعی وجود دارد که نیازی به اینترنت ندارد. مثل استعلام سوابق بیمه تامین اجتماعی با کد استعلام بیمه تامین اجتماعی و سرشماره #4*.

نحوه پرداخت بیمه کارگران ساختمانی

برای پرداخت حق بیمه کارگران ساختمانی می‌توانید به‌صورت حضوری به یکی از شعبه تامین اجتماعی بروید و فیش حق بیمه بگیرید. یک راه دیگر هم پرداخت حق بیمه از طریق اینترنت است. به‌طور کلی پرداخت غیرحضوری حق بیمه تامین اجتماعی از طریق اینترنت و موبایل و عابربانک ممکن است:

• پرداخت حق بیمه از طریق پرتال سازمانی تامین اجتماعی به آدرس https://samt.tamin.ir/ (برای گروه‌های بیمه‌ حرف و مشاغل آزاد، اختیاری، کارگران ساختمانی و رانندگان انفرادی)؛
• پرداخت و ارسال لیست ماهانه کارکنان از طریق نشانی tamin.ir و منوی کارفرمایان؛
• پرداخت حق بیمه از طریق اینترنت بانک ملت و اینترنت بانک رفاه کارگران؛
• پرداخت حق بیمه از طریق خودپرداز (دستگاه های ATM)؛
• پرداخت حق بیمه از طریق موبایل با کدهای USSD و شماره‌گیری # ۷۱۳*۷۲۴*؛
• پرداخت حق بیمه از طریق تلفن بانک؛
• پرداخت حق بیمه از طریق دستگاه‌های کارتخوان (O.S)؛
• پرداخت حق بیمه از طریق موبایل و با اپلیکیشن سازمان تامین اجتماعی.

در این مطلب احتمالا متوجه شدید که بیمه کارگران ساختمانی چیست و چه پوشش‌هایی دارد. اگر به‌هر نوعی در یک کارگاه ساختمانی مشغول به کار هستید و می‌خواهید خیالتان بابت آسیب‌های احتمالی محیط کاریتان راحت باشد می‌توانید علاوه بر بیمه تامین اجتماعی کارگران ساختمانی خودتان را بیمه حوادث اشخاص هم بکنید. در سایت ازکی می‌توانید شرایط و قیمت بیمه حوادث انفرادی در شرکت‌های بیمه مختلف را با هم مقایسه کنید و یک بیمه نامه با پوشش‌های بیشتر و قیمت کمتر بخرید.

سوالات متداول

۱. بیمه کارگران ساختمانی چند سال است؟

بر اساس قانون بیمه تامین اجتماعی، کارگران ساختمانی می‌توانند با ۲۰ سال سابقه کار و ۶۰ سال سن بازنشسته شوند. همچنین اگر  ۳۵ سال سابقه کار داشته باشند، بدون در نظر گرفتـن شرایط سنی، می‌توانند بازنشسته شوند.

۲. آیا بیمه کارگران ساختمانی بیمه بیکاری دارد؟

درواقع چون شغل کارگری ساختمان یک شغل تقریبا موقتی است، پرداخت مستقیم حق‌بیمه سهم بیمه‌شده توسط خود کارگر انجام می‌شود. برای همین هم بیمه بیکاری به این دسته از کارگران تعلق نمی‌گیرد و 3 درصد حق‌بیمه مربوط به بیمه بیکاری هم از آن‌ها گرفته نمی‌شود.

۳. آیا بیمه کارگران ساختمانی از کار افتادگی دارد؟

بله،‌یکی از پوشش‌های بیمه کارگران ساختمانی، پوشش ازکارافتادگی (شامل پرداخت مستمری ازکارافتادگی کلی و جزئی ناشی از کار) است.

۴. آیا در بیمه کارگران ساختمانی استراحت پزشکی تعلق می‌گیرد؟

بله، یکی از پوشش‌های بیمه کارگران ساختمانی غرامت دستمزد ایام بیماری (در صورت استراحت و عدم اشتغال به کار برای حوادث ناشی از کار) است.

۵. بیمه کارگران ساختمانی چه نوع بیمه‌ای است؟

بیمه کارگران ساختمانی، نوعی بیمه است که از طرف سازمان تامین اجتماعی برای حمایت از کارگران ساختمانی تعیین شده است. کارگران ساختمانی به دلیل نداشتن امنیت شغلی باید بیمه‌ای داشته باشند که وضعیت زندگی آن‌ها را بهبود داده و مستمری مناسبی برای دوران بازنشستگی آن‌ها داشته باشد.