تفاوت دیه زن و مرد در تصادف؛ آیا دیه زن و مرد برابر است؟

بر‌اساس قوانین ایران، دیه زن و مرد در تصادفات رانندگی برابر است، این موضوع یکی از تحولات مهم حقوقی سال‌های اخیر به‌شمار می‌رود. پیش‌تر در بسیاری از موارد حقوقی و کیفری، دیه زن نصف دیه مرد محاسبه می‌شد، ولی در تصادفات با تصویب قانون جدید دیه زن و مرد، این تفاوت برطرف شده است. در‌واقع، بیمه شخص ثالث و صندوق تامین خسارت‌های بدنی نقشی کلیدی در تحقق این برابری دارند.

در این مقاله توضیح می‌دهیم چه تفاوت‌هایی میان دیه زن و مرد وجود دارد، چه تغییرات قانونی اعمال می‌شود و نقش بیمه در جبران خسارت چگونه است. اگر به‌دنبال یک پاسخ روشن و کاربردی به پرسش‌های مربوط به دیه هستید، این مقاله بهترین راهنمای شما محسوب می‌شود.

مبنای قانونی دیه زن و مرد در ایران

در قانون مجازات اسلامی، دیه کامل زن و مرد برابر در نظر گرفته نشده است. بر‌اساس دیدگاه‌های فقهی که مبنای این قانون هستند، دیه کامل زن در برخی موارد نصف دیه کامل مرد محاسبه می‌شود. این موضوع بیشتر در جرایم عمدی و غیر‌مرتبط با حوادث رانندگی مطرح است.

به‌طور مشخص:

تفاوت دیه زن و مرد ریشه در مبانی شرعی و فقهی دارد و قانون‌گذار در تدوین قانون مجازات اسلامی آن‌ها را لحاظ کرده است. با این‌حال، برای جلوگیری از تضییع حقوق در برخی حوزه‌ها، به‌ویژه تصادفات رانندگی، اصلاحات قانونی و رای وحدت رویه دیوان عالی کشور دیه باعث شد این تبعیض برداشته شود. به این ترتیب، در حوادث رانندگی، دیه زن و مرد برابر محاسبه می‌شود و شرکت‌های بیمه موظف به پرداخت خسارت بدون‌توجه‌به جنسیت زیان‌دیده هستند.

قانون جدید دیه زن و مرد در تصادفات رانندگی

یکی از تحولات مهم حقوقی در سال‌های اخیر، موضوع برابری دیه زن و مرد در تصادفات رانندگی است. بر‌اساس تبصره 2 ماده 10 قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث و همچنین رای شماره ۷۹۵ دیوان عالی کشور، شرکت‌های بیمه موظف هستند خسارات جانی ناشی از حوادث رانندگی را بدون‌توجه‌به جنسیت زیان‌دیده پرداخت کنند.

قانون جدید دیه زن و مرد در تصادف، یک نقطه عطف در حقوق بیمه و حمایت از زیان‌دیدگان محسوب می‌شود و موجب شد که تبعیض جنسیتی در حوزه حوادث رانندگی از میان برداشته شود.

مقایسه دیه زن و مرد در حوزه‌های غیر از تصادفات

اگرچه در حوادث رانندگی دیه زن و مرد برابر است، اما در بسیاری از جرایم دیگر همچنان تفاوت وجود دارد. قانون مجازات اسلامی بر پایه مبانی فقهی، این تفاوت‌ها را چنین تعریف کرده است:

به این ترتیب، می‌توان گفت برابری دیه زن و مرد فقط در تصادفات رانندگی و خسارات مرتبط با بیمه شخص ثالث اعمال می‌شود، اما در سایر جرایم کیفری همچنان این تفاوت وجود دارد.

پیامدهای برابری دیه زن و مرد در حوادث رانندگی

اجرای قانون جدید دیه زن و مرد، آثار مهمی در نظام حقوقی و اجتماعی ایران به‌همراه داشته است:

اگر یک زن در سانحه رانندگی دچار فوت شود، مبلغ دیه او دقیقا برابر با دیه کامل یک مرد در همان شرایط است. همچنین در صورت وقوع جراحات یا نقص عضو ناشی از تصادف، میزان دیه بدون در نظر گرفتن جنسیت فرد مصدوم محاسبه و توسط شرکت بیمه پرداخت می‌شود.

نقش بیمه شخص ثالث در پرداخت دیه زن و مرد

بیمه شخص ثالث مهم‌ترین پشتوانه مالی برای جبران خسارت‌های جانی و مالی ناشی از تصادفات رانندگی است و نقش کلیدی در تضمین حقوق زیان‌دیدگان دارد. این بیمه با حذف تبعیض جنسیتی در پرداخت دیه، عدالت بیشتری را در نظام حقوقی ایجاد کرده است.

مطابق با قانون بیمه اجباری شخص ثالث و اصلاحات اخیر آن، شرکت‌های بیمه موظف به انجام تعهدات زیر هستند:

به این‌ترتیب، بیمه شخص ثالث عملا تفاوت‌های شرعی موجود در دیه زن و مرد را در حوزه تصادفات جبران می‌کند و مانع تضییع حقوق زیان‌دیدگان می‌شود.

نکته: اگر در تصادفی راننده مقصر فرار کند، باز هم تفاوتی در پرداخت دیه زن و مرد ایجاد نمی‌شود؛ زیرا در این شرایط، صندوق تامین خسارت‌های بدنی طبق قانون موظف است خسارت را به‌طور‌کامل جبران کند.

مدارک لازم برای دریافت دیه از بیمه

برای تسریع در روند دریافت دیه، آماده‌سازی مدارک زیر ضروری است:

مدارک فوق، پایه اصلی برای شروع فرآیند دریافت دیه هستند و ارائه آن‌ها سرعت کار را افزایش می‌دهد.

نحوه مطالبه و دریافت دیه زن و مرد از بیمه شخص ثالث

برای دریافت دیه ناشی از تصادفات رانندگی از شرکت بیمه، لازم است زیان‌دیدگان یا بازماندگان مراحلی را طی کنند. آشنایی با مراحل دریافت دیه از بیمه شخص ثالث باعث می‌شود فرآیند سریع‌تر و بدون مشکل پیش برود.

1.    گزارش حادثه به پلیس

اولین قدم برای دریافت دیه، تماس با پلیس و ثبت گزارش رسمی از حادثه است. کروکی یا گزارش پلیس، سند معتبر برای مشخص شدن مقصر و بررسی پرونده توسط بیمه محسوب می‌شود. بدون این گزارش، امکان دریافت دیه از شرکت بیمه بسیار دشوار است.

2.    مراجعه به پزشکی قانونی

زیان‌دیده باید برای معاینه و تعیین میزان جراحات یا نقص عضو به پزشکی قانونی مراجعه کند. در این مرحله، طول درمان و شدت آسیب‌ها به‌صورت دقیق ثبت می‌شود. در موارد فوت، پزشکی قانونی علت مرگ را مشخص و مدارک لازم برای پرونده را صادر می‌کند.

3.    تشکیل پرونده در شرکت بیمه

پس از دریافت مدارک لازم مانند کروکی، بیمه‌نامه و گزارش پزشکی قانونی، باید به شرکت بیمه مراجعه کرد. در این مرحله پرونده تشکیل می‌شود و کارشناسان بیمه خسارت را بررسی می‌کنند. دقت در تکمیل مدارک باعث می‌شود روند رسیدگی سریع‌تر انجام گیرد.

4.    صدور حکم دادگاه (در صورت نیاز)

اگر بین زیان‌دیده، راننده و شرکت بیمه اختلافی در پرداخت یا میزان دیه وجود داشته باشد، دادگاه وارد عمل می‌شود. قاضی با بررسی مدارک و نظر کارشناسان پزشکی قانونی، مبلغ نهایی دیه را مشخص می‌کند. این حکم برای بیمه لازم‌الاجرا است.

5.    پرداخت دیه توسط بیمه

پس از تکمیل مدارک و تایید نهایی، شرکت بیمه موظف است دیه شخص ثالث را در مدت مقرر پرداخت کند. مبلغ دیه مستقیما به حساب زیان‌دیده یا وراث قانونی واریز می‌شود. این مرحله پایان فرآیند دریافت دیه از بیمه شخص ثالث است.

تفاوت دیه زن و مرد در تصادفات و نقش بیمه شخص ثالث

با‌توجه‌به تغییرات قانونی، امروز دیه زن و مرد در تصادفات رانندگی برابر است و بیمه شخص ثالث وظیفه دارد خسارت‌های جانی را بدون در نظر گرفتن جنسیت پرداخت کند. هرچند در سایر جرایم کیفری همچنان تفاوت‌هایی مانند نصف شدن دیه زن یا اختلاف در دیه اعضای بدن زن و مرد وجود دارد، ولی در تصادفات این شکاف برطرف شده است. آگاهی از قوانین جدید دیه، نقش مهمی در پیگیری حقوق زیان‌دیدگان دارد. اگر به‌دنبال یک راه مطمئن برای محافظت از خود و خانواده‌تان هستید، استفاده از بیمه شخص ثالث معتبر ضروری است.

با ازکی شما می‌توانید به‌راحتی مقایسه قیمت و خدمات بیمه‌ها را انجام دهید، خرید بیمه قسطی داشته باشید، از صدور سریع بیمه‌نامه و پشتیبانی ۲۴ ساعته بهره‌مند شوید و بیمه‌نامه خود را رایگان در سراسر ایران دریافت کنید. همه این خدمات تحت‌نظارت بیمه مرکزی ارائه می‌شود.

سوالات متداول