بیمه مرسولات پستی چیست؟ شرایط، هزینه و پوشش ها

شرکت‌های پستی روزانه بیش از 400 میلیون بسته پستی را در سراسر کشور توزیع می‌کنند. حجم بالای بسته‌ها و تنوع کالاهایی که پست می‌شوند، همواره این نگرانی را برای فرستنده و گیرنده ایجاد می‌کنند که شاید بسته آن‌ها در حین حمل‌ونقل آسیب ببیند. بیمه مرسولات پستی راهکاری عالی برای اطمینان از صحت کالای دریافتی از پست است. این بیمه‌نامه را شرکت‌های پستی برای کالای مختلفی در نظر می‌گیرند که نشان‌دهنده اهمیت فرایند لجستیک در این مراکز است. با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله از بلاگ ازکی، اطلاعاتی کامل از بیمه مرسوله پستی ارائه خواهد شد.

بیمه مرسولات پستی چیست و چرا اهمیت دارد؟

روزانه کالاهای بسیار زیادی توسط اداره پست به سراسر کشور ارسال می‌شوند. حجم این کالاها آنقدر زیاد است که گاهی امکان آسیب دیدن بسته در زمان جابجایی وجود دارد. از طرفی با توجه به اینکه این بسته‌های پستی وارد پایگاه‌های مختلف شده و با وسایل حمل و نقل متفاوتی جابجا می‌شوند، در هر مرحله امکان صدمه دیدن آن‌ها وجود دارد.

شرکت‌های پستی همواره به دنبال راهکاری بودند که بهترین خدمات را به مشتریان خود ارائه کنند. بیمه مرسوله پستی راه‌حلی است که با هدف محافظت از کالاهای پست شده در سیستم حمل‌ونقل یا لجستیک از آن استفاده می‌شود.

بیمه مرسولات پستی راهکار شرکت‌های پست برای پرداخت غرامت مرسولات پستی است. بنابراین تمامی کسانی که یک کالا را برای مشتری یا شخص دیگری پست می‌کنند، لازم است برای پرداخت هزینه بیمه پیشتاز پستی اقدام کنند. در چنین شرایطی در صورت بروز مشکلی برای بسته یا کالا، شرکت پست طبق تعرفه بیمه مرسولات پستی برای پرداخت غرامت پست پیشتاز اقدام خواهد کرد.

بنابراین زمانی‌که برای پست کالایی اقدام می‌کنید، شرکت پست بر اساس ارزش تقریبی کالا و متناسب با حساسیت آن، هزینه‌ای را به‌عنوان هزینه بیمه مرسولات پستی دریافت می‌کند. نرخ بیمه مرسولات پستی با توجه به نوع مرسوله، کاملا متفاوت خواهد بود. با دریافت بیمه مرسوله پستی، اگر محموله در حین ارسال دچار آسیب شده یا حتی مفقود شود، شرکت پست موظف به پرداخت خسارت معادل با ارزش کالا خواهد بود.

بیمه مرسولات پستی شامل چه کالاهایی می شود؟

در زمان ارسال بسته پستی، کارشناس در مورد ارزش محموله سوال می‌پرسد. بنابراین بهتر است اگر کالای ارزشمند و حساسی مانند گوشی، تبلت و لپ‌تاپ یا حتی کالاهای آنتیک و قدیمی را با پست ارسال می‌کنید، ارزش نهایی کالا را عنوان کنید. اگر کالای مورد نظر تحت پوشش بیمه مرسوله پستی قرار بگیرد، لازم است برای جبران خسارات احتمالی آن را بیمه کنید.

نکته مهم اینجاست، مبلغی که تحت عنوان بیمه مرسوله پستی در دفاتر پستی از فرستنده دریافت می‌شود، قیمت روز کالا خواهد بود. تعیین هزینه بیمه پیشتاز پستی بر اساس قیمت روز کالا، بسیار مهم است. چون شرکت بیمه در صورت بروز آسیب یا دیگر موارد، میزان خسارت را بر اساس حق بیمه دریافتی تعیین خواهد کرد. بنابراین اگر ارزش کالای مورد نظر را پایین‌تر از قیمت روز بازار اعلام کنید، نباید انتظار دریافت غرامت بیشتری را داشته باشید. تعهد غرامت اجباری پست تنها تا سقف مبلغ بیمه خواهد بود.

کالاهایی که تحت پوشش بیمه مرسوله پستی قرار می‌گیرند به شرح زیر هستند.

• مرسوله‌های پست پیشتاز
• بسته‌های سفارشی (محموله حاوی اسناد، مدارک، اوراق بهادار و پول نقد)
• بسته‌های حاوی اشیاء گران‌بها و ارزشمند

قوانین بیمه مرسولات پستی

طبق قوانین بیمه مرسولات پستی، شرکت پست تعهداتی در قبال کالای پستی خواهد داشت. طبق قانون تصویب احکام و مصوبات بیست‌وسومین کنگره اتحادیه جهانی پست (UPU) منعقد شده در بخارست در سال 2004، قوانین بیمه مرسوله پستی، مسئولیت ادارات پست و غرامات، در ماده 21 آمده است. در صورت تمایل می‌توانید مواد دیگر قانون مرسولات پستی را در ادامه مطالعه کنید.

شرایط استفاده از بیمه مرسولات پستی

هدف اصلی شرکت‌های پست و لجستیک، پوشش حداکثری بیمه مرسوله پستی است. نکته مهم اینکه شرکت‌های پستی هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال مواردی که در قرارداد پستی جهانی ذکر نشده، نخواهند داشت. بنابراین در زمان ارسال بسته یا کالای خود با پست، به موارد تحت پوشش بیمه مرسوله پستی دقت کنید.

محموله‌های پستی تنها در مواردی تحت شرایط بیمه مرسوله پستی قرار می‌گیرند. به این مفهوم که تنها در صورت بروز یکی از موارد زیر، شرکت پست موظف به پرداخت غرامت مرسولات پستی خواهد بود.

• گم‌شدن محموله‌های پستی دارای گواهی تحویل
• آسیب‌ دیدن محموله پستی
• مفقود شدن یا به سرقت رفتن محموله پستی
• بازگشت خوردن یک محموله پستی امانتی توزیع نشده بنا به دلایل نامشخص

با توجه به اینکه حوادث غیرمترقبه تحت پوشش بیمه مرسوله پستی قرار ندارد، اگر یکی از موارد فوق در اثر حوادث غیرمترقبه رخ دهند، با وجود اینکه بیمه پستی مسئولیتی در قبال آن‌ها ندارد، فرستنده می‌تواند هزینه‌های پستی غیر از مبلغ پرداختی برای بیمه را مطالبه کند.

سقف تعهدات بیمه مرسولات پستی

سقف تعهدات شرکت‌های پستی با توجه به شرایط مختلفی تعیین می‌شوند. به صورت کلی، بیمه مرسوله پستی برای کالاها شامل دو تعهد به شرح زیر است.

• تعهد غرامت اجباری پست یا تعهد غرامت عمومی
• تعهد غرامت با ارزش اظهار شده توسط فرستنده

با توجه به 2 نوع تعهد غرامت فوق، پرداخت غرامت توسط شرکت پست نیز شامل 4 نوع آسیب‌ یا خسارت به شرح زیر خواهد بود.

• آسیب‌دیدگی کالای پستی
• دست‌خوردگی کالای پستی
• مفقودی یا دزدیده‌ شدن کالای پستی
• تاخیر در زمان تحویل کالای پستی

با در نظر گرفتن نوع تعهدات غرامت و نوع آسیب وارده به کالای پستی، شرکت بیمه سقف پرداخت غرامت مرسولات پستی را تعیین خواهد کرد. البته در تعیین میزان غرامت، ارزش کالای پستی مهم‌ترین عامل خواهد بود.

در سایت پست ملی بخشی به‌عنوان نرخنامه شرکت ملی پست ایران وجود دارد. در فایل پیوست شده می‌توانید نرخ مرسولات پستی طبق آخرین به‌روزرسانی در تاریخ 12 بهمن 1401 را ببینید.

ضوابط پرداخت غرامت بیمه مرسولات پستی

اگر فرستنده یا گیرنده ادعایی مبنی بر دریافت غرامت از شرکت‌های پستی داشته باشد، باید ابتدا برای تنظیم شکایت اقدام کند. این شکایت باید در سامانه جامع غرامات پستی ثبت شود. البته فرستنده در صورت توافق با گیرنده می‌تواند برای تکمیل فرم انصراف از بیمه مرسوله پستی اقدام کند. در صورت تمایل فرم انصراف از بیمه محصولات پستی را دانلود کنید.

تا پیش از راه‌اندازی سامانه جامع غرامات پستی، فرایند پرداخت غرامت از سوی واحدهای اجرایی، روندی طولانی داشت. اما با ایجاد این سامانه، حداکثر 24 ساعت پس از تایید صحت ادعای خسارت وارده به مرسوله پستی، غرامت پرداخت خواهد شد.

توجه کنید که شرکت‌های پستی پس از دریافت شکایت از طرف فرستنده یا گیرنده کالا، برای تایید صحت ادعای مشتری، آسیب‌دیدگی، دست‌خوردگی یا عدم دریافت محموله را سنجیده و سپس به شکایت مشتری پاسخ می‌دهند. واحد پستی پس از تایید آسیب وارده به کالای پستی، باید بر اساس مقررات و متناسب با حق بیمه مرسوله پستی پرداخت شده برای پرداخت غرامت مرسولات پستی تا سقف تعیین شده، اقدام کند.

برای ثبت شکایت از شرکت‌ پست ایران می‌توانید وارد بخش دریافت شکایات سایت ملی پست شده و شکایت خود را ثبت کنید.

هزینه بیمه مرسولات پستی چقدر است و چطور محاسبه می شود؟

با گسترش فعالیت فروشگاه‌های آنلاین در سراسر کشور، خدمات پستی نقشی پُررنگ‌تر ایفا می‌کنند. وقتی از یک فروشگاه آنلاین خرید می‌کنید، روش‌های ارسال کالا برای شما از طریق شرکت‌های پست یا پیک خواهد بود. با توجه به اینکه هزینه ارسال با پست بسیار پایین‌تر از هزینه پیک است، بنابراین فروشگاه‌های آنلاین برای کاهش هزینه‌های خود، پست را انتخاب می‌کنند.

حق بیمه مرسولات پستی با توجه به ارزش کالا در همان روز تعیین می‌شود و در نتیجه مبلغ آن متفاوت خواهد بود. البته شرکت‌های پستی نوع دیگری از بیمه را ارائه می‌کنند که به آن بیمه اظهار شده می‌گویند. این بیمه مرسوله پستی در واقع با توجه به ارزش اظهار شده توسط فرستند تعیین می‌شود و سقف 20 میلیون تومانی دارد. با توجه به قرارداد، تعرفه بیمه مرسولات پستی به ازای هر 1 میلیون تومان، 2 هزار تومان خواهد بود. بنابراین اگر ارزش کالا را تا سقف 20 میلیون تومان در نظر بگیریم، سقف حق بیمه 40 هزار تومان می‌شود.

نحوه پیگیری بیمه مرسولات پستی

برای همه مرسولات پستی، یک کد رهگیری 15 تا 24 رقمی توسط شرکت‌های پست صادر می‌شود که با استفاده از آن می‌توانید وضعیت بسته پستی خود را بررسی کنید. اگر مرسوله تحت شرایط بیمه مرسوله پستی قرار گرفته و آسیب‌دیده، باز شده، مفقود شده یا دیر تحویل شده است می‌توانید با این کد رهگیری به اداره پست مربوطه مراجعه و مراحل پیگیری بیمه مرسوله پستی را دنبال کنید.

بیمه مرسولات پستی برای کالاهای مهم

بر اساس آخرین مصوبه دفتر ارتباطات و امور بین‌الملل شرکت ملی پست ایران، بیمه مرسولات پستی اجباری است. به این مفهوم که کلیه افرادی که مایل به ارسال کالا توسط شرکت‌های پست هستند باید برای بیمه مرسوله پستی خود اقدام کنند.  این موضوع اهمیت فرایند لجستیک در شرکت‌های پستی را نشان می‌دهد. اگر کالای مورد نظر شرایط بیمه مرسوله پستی را داشته باشد باید طبق تعرفه و با توجه به ارزش روز کالا، برای پرداخت هزینه بیمه مرسولات پستی اقدام کرد.