نحوه گرفتن پلاک بین المللی و کاپوتاژ خودرو (مدارک + هزینه)
سفر با ماشین شخصی همیشه یک گزینه راحت و سریع و دردسترس است. فقط کافی‌‌ست تا چمدان‌های خودتان را ببندید و همسفرهای خوش‌مشربی انتخاب کنید. این‌طوری می‌توانیم سرعت‌مان برای رسیدن به مقصد را خودمان تنظیم کنید و حسابی از جاده‌ها و مناظر سر راه استفاده کنیم. تازه خیالمان هم بابت شلوغی‌های فرودگاه‌ها و ایستگاه‌های قطار راحت است و نیازی هم به خرید بلیت‌های گران‌قیمت خطوط هوایی و ریلی نداریم. گزینه بهتر برای سفرهای جاده‌ای برون مرزی کاپوتاژ خودرو است.
درست مثل گذرنامه باید برای ماشین‌مان هم برگه خروج بین‌المللی بگیریم. اگر فکر یک سفر خارجی با ماشین شخصی خیلی‌وقت است که شما را هم قلقلک می‌دهد ولی نگران گرفتن پلاک ترانزیت و کاپوتاژ ماشین‌تان هستید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
کاپوتاژ خودرو چیست؟
کاپوتاژ (Cabotage) درواقع یک کلمه فرانسوی و یک اصطلاح گمرکی‌ست که برای تجارت یا حمل‌و‌نقل کالا و مسافر در آب‌های ساحلی یا حریم هوایی یا بین دو نقطه مرزی استفاده می‌شود. این کلمه دراصل از نام دریانورد ونزوئلایی سباستیائو کابوتو گرفته شده است که در قرن شانزدهم آمریکای شمالی را با سفر از سواحل فلوریدا تا دهانه رودخانه سنت لارنس، در منطقه ای که امروز کانادا است، کاوش کرد.
قرن‌های گذشته بیشتر تاجرها یا واردکنندگان و صادرکنندگان امروزی کالاها با کاپوتاژ سروکار داشته‌اند این روزها اما دیگر کاپوتاژ برای ماشین‌های شخصی هم صادر می‌شود. یعنی اگر میخواهیم با ماشین خودمان به خارج از کشور سفر کنیم باید حتما برای ماشین‌مان برگه کاپورتاژ تهیه کنیم.
همچنین اگر مقصد سفر با ماشین شخصی مناطق آزاد داخل کشور مثل قشم و کیش سفر کنیم و بخواهیم ماشین‌مان را با کشتی وارد این جزیره‌ها بکنیم هم باید برگه کاپوتاژ داشته باشیم. یک نکته مهم اینکه وقتی برای ماشین شخصی برگه کاپوتاژ می‌گیریم یعنی اجازه داریم با ماشین شخصی‌مان کالاهای خارجی را وارد مرزهای کشور کنیم.
برگه کاپوتاژ خودرو چه مدت اعتبار دارد؟
برگه کاپوتاژ خودرو برای هر ماشین یک سال اعتبار دارد. اگر هم کمتر از یک ماه از اعتبار برگه کاپوتاژ ماشین شما باقی ما‌نده باشد؛ باید آن را تمدید کنید. حواستان هم باشد اگر بعد از یک‌سال دیگر نیازی به تمدید کاپوتاژ ماشین نداشتید حتما برگه کاپوتاژ ماشین را باطل کنید. اگر این کار را نکنید جریمه خواهید شد.
مدارک لازم برای کاپوتاژ ماشین شخصی
برای اینکه ماشین‌مان را کاپوتاژ کنیم باید مدارک زیر را آماده و به یکی از اداره‌های گمرک تحویل بدهیم:
- شناسنامه مالکیت ماشین؛ برگ سبز خودرو
- سند و فاکتور فروش ماشین؛ سند کمپانی
- کارت ماشین
- اصل گواهینامه رانندگی معتبر جمهوری اسلامی ایران با اعتبار حداقل یک ماه و سه روز برای گواهینامه بین‌المللی رانندگی یک‌ساله و اعتبار حداقل سه سال برای دریافت گواهینامه رانندگی بین‌المللی سه‌ساله
- بیمه‌نامه ماشین (بیمه شخص ثالث ایرانی و بیمه برگ سبز)
- گواهینامه بین‌المللی قبلی (اگر هنوز اعتبار دارد)
- گذرنامه و کپی صفحه اول آن؛ دارای شش ماه تاریخ انقضاء
- چهار عدد عکس سه در چهار برای گواهینامه بین‌المللی
- بردن خود ماشین شخصی به نمایندگی
اگر می‌خواهید بدانید که برای سفر آن هم سفر خارجی چه بیمه‌هایی لازم دارید حتما مقاله بیمه های ضروری در سفر کدامند؟ را بخوانید.
شرایط دریافت کاپوتاژ خودرو
برای کاپوتاژ خودرو باید پلاک و گواهینامه بین‌المللی (International Driving Permit یا IDP) تهیه کنیم. البته اول باید برگه کاپوتاژ برای ماشین بگیریم و بعد برای گرفتن گواهینامه بین‌المللی هم اقدام کنیم. یعنی اول باید با ارائه مدارک به ادارات گمرک و برگه خروج موقت برای ماشین ما صادر شود. بعد از دریافت پروانه خروج موقت از اداره گمرک، باید برای گرفتن پلاک و گواهینامه بین‌المللی هم باید مراکز زیر برویم:
- سازمان اصلی جهانگردی و اتومبیل‌رانی
- نمایندگی‌های صدور گواهینامه بین‌المللی در تهران
نکته مهم اینکه دفاتر هردوی این مراکز و همین‌طور نمایندگی بیمه کارت سبز فقط در تهران هستند. یعنی اگر ساکن شهرها و استان‌های دیگر کشور هستیم و میخواهیم گواهینامه و بیمه‌نامه بین‌المللی بگیریم باید حتما به تهران سفر کنیم.
شرایط لازم برای دریافت پلاک بین المللی
برای گرفتن پلاک بین‌المللی یا پلاک ترانزیت باید این مدارک را همراه داشته باشیم:
- اصل پروانه خروج موقت
- اصل گذرنامه مالک یا راننده
- کارت ماشین یا شناسنامه مالکیت ماشین (برگ سبز و سند کمپانی)
- فرم‌های تکمیل‌شده درخواست پلاک ترانزیت
نحوه گرفتن پلاک بین المللی
به‌طور کلی گرفتن پلاک بین‌المللی سه مرحله دارد:
- کاپوتاژ کردن خودرو
- دریافت گواهینامه بین‌المللی
- گرفتن پلاک بین‌المللی
یعنی با تحویل کامل و دقیق مدارک بالا یک پلاک ترانزیت برای ماشین ما صادر می‌شود. با صدور پلاک ترانزیت یک دفترچه بین‌المللی هم به راننده داشته می‌شود که تمامی اطلاعات ماشین و راننده روی آن ثبت شده است. هر دفترچه بین‌المللی یک شماره سریال منحصر به فرد دارد.
حواستان هم باشد که با این پلاک ترانزیت نمی‌‌توانید داخل خیابان‌های شهرهای کشور رانندگی کنید و با این کار جریمه می‌شوید. پس بهتر است پلاک بین‌المللی ماشین را نزدیک مرز نصب کنید.
هزینه پلاک بین المللی چقدر است؟
دیدیم که برای گرفتن پلاک ترانزیت باید خدمات مختلفی برای ما انجام شود. هزینه هرکدام از این خدمات در سال جداگانه و در سال 1400 مطابق با جدول زیر محاسبه می‌شد. تعرفه گرفتن پلاک بین‌المللی در سال 1401 هم به‌زودی اعلام می‌شود.
| خدمات | مبلغ هزینه |
| کارت ماشین بین‌المللی | 130هزار تومان |
| گواهینامه بین‌المللی | 141هزار تومان |
| عضویت یک‌ساله در کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی | 63هزار تومان |
| برچسب IR دائمی | 5400 تومان |
| هزینه گمرک و کاپوتاژ | 50هزار تومان |
به‌طور میانگین هزینه گرفتن پلاک ترانزیت (خودرو) 452هزار تومان و هزینه گرفتن پلاک ترانزیت (موتور) هم 202هزار تومان می‌شود. البته اگر بخواهید پلاک ماشین‌تان را تمدید کنید نیاز به پرداخت هزینه پلاک و برچسب ir نخواهید داشت.
آیا امکان انتقال پلاک ترانزیت وجود دارد؟
بله اگر ماشین‌تان را بفروشید و پلاک ترانزیت داشته باشید، می‌توانید پلاک ترانزیت ماشین‌تان را هم پس از انتقال قطعی ماشین به مالک جدید انتقال بدهید. البته تغییر تریلر (انتقال پلاک ) چیزی حدود 594 هزار تومان هزینه دارد.
آیا باید مالک ماشین و راننده یک نفر باشد؟
معمولا بهتر است که شخص راننده، یعنی کسی موقع ردن شدن ماشین از مرز پشت فرمان است مالک ماشین هم باشد و کاپوتاژ هم به‌نام خودش ثبت شده باشد. اما اگر قرار است مالک و راننده متفاوت باشند باید قبل از مراجعه به گمرک به راننده غیرمالک یک وکالت محضری داده شود. با این وکالت‌نامه تا هنگام مراجعه به گمرک، کاپوتاژ و همچنین کارت بین‌المللی خودرو به اسم راننده غیرمالک صادر خواهد شد. البته در این وکالت‌نامه حتما باید نام این شخص نوشته شود و او نباید مشکلی برای خروج از مرزهای بین‌المللی داشته باشد.
نحوه محاسبه هزینه کاپوتاژ خودرو
برای محاسبه هزینه‌های گمرک و کاپوتاژ هم هزینه مربوط به هرکدام از خدمات لازم برای صدور برگه کاپوتاژ تعرفه مشخصی دارند. تعرفه‌های مربوط به این خدمات را هم کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی تعیین و اعلام می‌کند.
هزینه‌های کاپوتاژ خودرو در سال ۱۴۰۰ نیز عبارتند از:
- ترجمه گواهینامه موتور: 141هزار تومان
- ترجمه گواهینامه یک ساله خودرو:141هزار تومان
- ترجمه گواهینامه خودرو + موتور:163هزار تومان
- ترجمه گواهینامه سه ساله: 414هزار تومان
- دفترچه مالکیت:130هزار تومان
- پلاک ترانزیت (خودرو): 425هزار تومان
- پلاک ترانزیت (موتور): 202هزار تومان
- کارنه دو پاساژ ۵ برگی: 202هزار تومان
- کارنه دو پاساژ ۱۰ برگی: 238هزار تومان
- کارنه دو پاساژ ۱۵ برگی: 274هزار تومان
- کارنه دو پاساژ ۲۵ برگی: 325هزار تومان
- کارت عضویت: 63هزار تومان
- علامت CD و IR : 5400 تومان
البته گرفتن برگه کارنه دو پاساژ اجباری نیست. منتها بهتر است برای راحتی در مرز حتما کارانه دو پاساژ هم برای ماشین‌تان تهیه کنید. به‌طور کلی برای گرفتن پلاک بین‌المللی و کاپوتاژ ماشین باید تقریبا چیزی حدود 800هزار تا یک میلیون تومان هزینه کنیم.
هزینه کاپوتاژ خودرو به ارمنستان
هزینه های کاپوتاژ ماشین به ارمنستان هم درست شامل هزینه‌های مربوط به خدمات کاپوتاژ و گرفتن پلاک ترانزیت می‌شود. البته هنگام رد شدن از مرز هم هر فرد باید چیزی حدود ۴۰۰هزار تا ۸۰۰هزار تومان عوارض خروج از کشور بپردازد.
البته مرزنشینان برای سفر به ارمنستان با ماشین شخصی علاوه بر هزینه کاپوتاژ و بیمه و ویزا، باید فقط ۲۵۰هزار تومان برای خروج از کشور پرداخت کنند۔
هزینه کاپوتاژ خودرو به ترکیه
برای کاپوتاژ خودرو به ترکیه هم باید هزینه گواهینامه بین‌المللی رانندگی یک ساله یا سه ساله تهیه کنیم که به‌ترتیب حدود 119هزار تومان و حدود 414هزار تومان می‌شود. سایر هزینه‌ها مثل هزینه کارت عضویت و هزینه پلاک بین‌المللی یا هزینه دفترچه مالکیت خودرو هم دقیقا مطابق با تعرفه‌های اعلام شده محاسبه می‌شود.
البته برای سفر به ترکیه با ماشین شخصی باید بیمه بین‌المللی یا کارت سبز ماشین هم تهیه کنیم. مطمئن‌ترین روش برای خرید این بیمه‌نامه این است که پیش از سفر و از دفاتر بیمه داخلی (نمایندگی بیمه ایران در خیابان مطهری) آن را خریداری کنید. اگر بخواهید در خود کشور ترکیه برای ماشین‌تان بیمه بخرید باید حدودا 55 لیر بپردازید.
اگر در شرایط کرونا می‌خواهید یک سفر خارجی بروید حتما مقاله بیمه مسافرتی با پوشش کرونا برای سفرهای خارجی را بخوانید.
کشور های معتبر و پذیرنده کاپوتاژ خودرو ایران
مطابق با کنوانسیون سال ۱۹۴۹ که بیشتر کشورهای جهان عضو آن هستند؛ 98 کشور کاپوتاژ ایران را می‌پذیرند و اجازه ورود ماشین‌های شخصی با کاپوتاژ ایرانی را به کشورشان می‌دهند.
از بین این کشورها، کشورهای ترکیه، ترکمنستان، ارمنستان، آذربایجان، عربستان، یمن، بحرین، قطر، امارات، کویت، اردن و … همسایه ایران هستند و احتمالا بیشترین مسافرت‌ها را دارند. البته کشورهای سوریه و تاجیکستان هم کاپوتاژ ایران را معتبر می‌دانند و احتمالا مقصد سفر خیلی از ایرانی‌ها باشند.
نکات مهم کاپوتاژ خودرو
- برای خروج ماشین‌های بالای ۲۰ سال، باید از سازمان میراث فرهنگی مجوز بگیریم.
- پلاک و کابوتاژ ماشین‌های منطقه آزاد مثل ارس، فقط می‌توانند از مرز ارمنستان و نخجوان عبور کنند.
