کروکی چیست؟ | انواع کروکی تصادف + نحوه اعتراض خسارت و شرایط

در هر تصادف رانندگی، مهمترین مدرکی که واقعیت ماجرا را نشان میدهد، کروکی تصادف است؛ یک گزارش رسمی از سوی پلیس که مسیر رسیدگی پرونده، تشخیص مقصر و روند پرداخت خسارت بیمه را روشن میکند. اهمیت برگه کروکی تصادف زمانی پررنگتر میشود که بدانیم در نبود آن، بسیاری از پروندههای خسارت حتی به جریان نمیافتند. انواع کروکی تصادف معمولا در دو نوع سازشی و غیرسازشی تنظیم میشوند و هرکدام ویژگیها و تاثیرات خاص خود را دارند. در این مقاله، بهطور دقیق با انواع کروکی، شرایط ترسیم آن، نحوه دریافت خسارت، چگونگی و مهلت اعتراض به کروکی تصادف آشنا میشوید. مطالبی که در ادامه میخوانید، به شما کمک میکند در موقعیتهای واقعی، آگاه و مطمئن عمل کنید.
کروکی تصادف چیست و چرا اهمیت دارد؟
کروکی تصادف یک گزارش رسمی از صحنه حادثه است که افسر پلیس راهور آن را ترسیم میکند تا چگونگی وقوع تصادف، زاویه برخورد، مسیر حرکت خودروها و محل دقیق حادثه مشخص شود. این سند، پایهایترین مدرک در تعیین مقصر، میزان خسارت و روند پرداخت بیمه است.
در واقع، اگر کروکی دقیق و مستند نباشد، حتی بیمه نیز نمیتواند خسارت را به درستی محاسبه کند. از همین رو، کروکی معتبر از اختلافات حقوقی، اتلاف وقت و هزینههای اضافی جلوگیری میکند.
نقش کروکی در تعیین مقصر و دریافت خسارت
کروکی فقط یک نقشه ساده نیست؛ بلکه مستندی است که مسیر پرونده را مشخص میکند:
- تشخیص مقصر براساس شواهد عینی صحنه و تحلیل افسر انجام میشود.
- میزان خسارت مالی یا جانی با استناد به کروکی و گزارش کارشناسی قابلتعیین است.
- بیمهها و دادگاهها فقط بر پایه کروکی رسمی اقدام به پرداخت یا صدور رای میکنند.
در نتیجه، آشنایی با نحوه ثبت و خواندن کروکی، یکی از دانستههای ضروری هر راننده محسوب میشود.
اقدامات ضروری در صحنه تصادف برای گرفتن کروکی
در لحظات اولیه پس از حادثه، تصمیمهای درست ممکن است مسیر پرونده را کاملا تغییر دهد. قبل از هر کاری باید آرامش خود را حفظ کنید و صحنه را دستنخورده نگه دارید. پیش از حضور پلیس، انجام چند کار ساده ولی حیاتی اهمیت فراوانی دارد:
- از جابهجایی خودروها تا زمان رسیدن افسر خودداری شود، مگر آنکه مانع ترافیک باشد.
- از صحنه، محل برخورد و موقعیت خودروها عکس و فیلم تهیه شود تا در صورت تغییر وضعیت، مستندات در اختیار پلیس باشد.
- در سریعترین زمان ممکن با شماره ۱۱۰ یا ۱۲۰ تماس گرفته و گزارش تصادف اعلام شود.
رعایت همین سه مورد ساده، در بسیاری از پروندهها باعث شد مسئولیت اشتباه بهدرستی مشخص و خسارت کامل به راننده زیاندیده پرداخت شود.
الکترونیکی شدن کروکی؛ تحول دیجیتال در پلیس راهور
از مهرماه سال ۱۴۰۳، پلیس راهور کشور کروکی کاغذی را بهطور کامل حذف کرد و سیستم کروکی الکترونیک جایگزین آن شد. این تحول، یکی از بزرگترین گامها در شفافسازی پروندههای تصادف بود.
پس از ثبت اطلاعات در سامانه، برای هر حادثه یک کد رهگیری صادر میشود. شاید برایتان سوال باشد که کد کروکی چند رقمی است؟ معمولا این کد شامل ترکیبی از اعداد و حروف و بین 10 تا 17 رقم است و برای پیگیری وضعیت پرونده از طریق سایت پلیس یا بیمه مورداستفاده قرار میگیرد.
انواع کروکی تصادف و تفاوت آنها
انواع کروکی تصادف معمولا با شماره سری مشخصی در سیستم پلیس ثبت میشوند. بهعنوانمثال: سری تصادف ۱۰۰ یا ۲۰۰ نشاندهنده نوع و سطح خسارت و نوع گزارش (سازشی یا غیرسازشی) است. این سریها در کروکی الکترونیکی نیز حفظ شدهاند تا مراجع قضایی نوع پرونده را سریعتر شناسایی کنند.
1. کروکی سازشی (یکبرگی)
کروکی سازشی زمانی ترسیم میشود که خسارت مالی پایین است و طرفین با نظر افسر موافق هستند. در این نوع گزارش، معمولا تصادف بدون جرح یا فوت بوده و خسارت زیر سقف تعهد بیمه (حدود ۵۳ میلیون تومان در سال ۱۴۰۴) است.
ویژگیهای کروکی سازشی شامل موارد زیر میشود:
- اطلاعات دو راننده، خودروها و شرح کوتاهی از حادثه ثبت میشود.
- هیچیک از طرفین به تشخیص افسر اعتراض ندارند.
- برای دریافت خسارت از بیمه شخص ثالث کافی است.
کروکی سازشی در اغلب تصادفهای شهری و روزمره ترسیم میشود.
2. کروکی غیرسازشی یا مرجع قضایی (چندبرگی)
در تصادفاتی که اختلاف وجود دارد یا خسارت سنگین و جانی است، افسر کروکی غیرسازشی تنظیم میکند. این گزارش چند صفحهای شامل نقشه دقیق، شرح حادثه، مشخصات رانندگان و تحلیل افسر از علت تصادف میشود.
در شرایط زیر، استفاده از کروکی غیرسازشی الزامی است و نمیتوان فقط به توافق طرفین یا گزارش ساده افسر اکتفا کرد:
- زمانی که میزان خسارت واردشده در محدوده تعهدات رسمی بیمهنامه قرار نگیرد و بیمه مسئول جبران آن نباشد.
- اگر در حادثه رانندگی، آسیب جانی یا فوت یکی از افراد درگیر رخ داده باشد.
- هنگامی که یکی از رانندگان یا طرفین حادثه نسبتبه نظر یا رای افسر راهنمایی و رانندگی اعتراض داشته باشد.
- در مواردی که طرفین تصمیم دارند از طریق مراجع قضایی موضوع را پیگیری کنند (بهعنوانمثال: برای دریافت خسارت افت قیمت خودرو).
- در صورت فرار راننده مقصر از محل تصادف پیش از حضور ماموران.
- وقتی که برای دریافت خسارت بیمه بدنه، میزان خسارت وارده در سال ۱۴۰۴ بیش از ۵۳ میلیون تومان باشد.
- اگر مدارک شناسایی یا بیمهای یکی از طرفین مانند گواهینامه یا کارت بیمهنامه ناقص یا نامعتبر باشد.
- در شرایطی که تصادف زنجیرهای یا چندمرحلهای بین چند خودرو رخ داده باشد.
کروکی غیرسازشی در دادگاه و شرکت بیمه مبنای تصمیمگیری نهایی است.
نمونه کروکی تصادف
برای آشنایی بیشتر با نحوه ترسیم گزارش و اجزای اصلی نقشه حادثه، پیشنهاد میشود نمونه کروکی تصادف را مشاهده کنید تا تفاوت میان کروکی سازشی و غیرسازشی را بهتر متوجه شوید.
مدت اعتبار کروکی تصادف برای دریافت خسارت
مدت اعتبار کروکی تصادف برای مراجعه به شرکتهای بیمه و ثبت شکایت جهت دریافت خسارت، پنج روز کاری است.
بیمهگزاران موظف هستند از زمان ترسیم کروکی توسط افسر راهنمایی و رانندگی، ظرف این پنج روز به مرکز پرداخت خسارت شرکت بیمه مراجعه و مراحل تشکیل پرونده و دریافت خسارت را آغاز کنند. اگر این مهلت پنج روزه منقضی شود، کروکی تصادف برای امور بیمهای فاقد اعتبار تلقی میشود و شرکتهای بیمه معمولا مسئولیتی در قبال پرداخت هزینههای مربوطه ندارند.
با اینحال، حتی اگر راننده مقصر نسبتبه محتوای کروکی اعتراض داشته باشد، راننده زیاندیده باید در همین مهلت پنج روزه نسبتبه تشکیل پرونده اقدام کند تا زمان قانونی مقرر به پایان نرسد.
امکان استفاده یا استعلام کروکی بعد از گذشت زمان
درصورتیکه در لحظه حادثه کروکی دریافت نکرده باشید، همچنان شما میتوانید از طریق مراجع قانونی درخواست کروکی بعد از تصادف ثبت کنید:
- اگر افسر در صحنه حاضر شده بود ولی کروکی تحویل نداد: میتوان از سازمان راهنمایی و رانندگی درخواست کرد تا همان افسر مجددا کروکی حادثه را ترسیم کند.
- اگر افسری در محل حاضر نشده بود: در این شرایط باید برای دریافت کروکی پس از گذشت زمان، به دادگاه مراجعه کرد. درخواست باید در قالب یک عریضه به دفاتر قضایی تحویل داده شود. پیگیری این امر از طریق شورای حل اختلاف انجام میگیرد و پس از کارشناسی حادثه، گزارش کروکی تهیه و تحویل متقاضی میشود.
همچنین، اگر کروکی بهدرستی ثبت شده باشد، میتوان با وارد کردن کد VIN (کد ۱۷ رقمی پشت کارت خودرو) در سامانههای پلیس راهور، اطلاعات مربوط به تصادف را استعلام کرد.
در چه شرایطی کروکی کشیدن ضروری و لازم است؟
همیشه لازم نیست بعد از تصادف، پلیس کروکی بکشد. در واقع، فقط وقتی حادثه شرایط خاصی داشته باشد، افسر راهنمایی و رانندگی موظف است کروکی ترسیم کند. اگر یکی از موقعیتهای زیر پیش بیاید، کروکی حتما لازم است:
- وقتی میزان خسارت مالی بیش از ۵۳ میلیون تومان باشد (طبق سقف تعیینشده برای سال ۱۴۰۴)
- اگر در حادثه، کسی آسیب دیده یا فوت کرده باشد
- حضور موتورسیکلت، خودروی سنگین یا وسیله نقلیه نظامی در صحنه تصادف
- برخورد با اشیای ثابت یا حیوانات
- نداشتن بیمهنامه یا گواهینامه معتبر از سوی یکی از رانندگان
- تصادفهای زنجیرهای یا مشکوک که نیاز به بررسی دقیق دارند
- تفاوت محل سکونت رانندگان یا درخواست برای استفاده همزمان از بیمه بدنه و ثالث
آشنا بودن با این موارد باعث میشود بدانید در چه نوع تصادفهایی بدون وجود کروکی، فرایند دریافت خسارت از بیمه یا پیگیری قانونی ممکن نیست.
نحوه گرفتن کروکی تصادف
برای دریافت کروکی معتبر و رسمی فقط یک راه وجود دارد؛ باید بلافاصله بعد از تصادف با پلیس تماس بگیرید. پس از اعلام حادثه، افسر راهور در محل حاضر میشود، مدارک رانندگان را بررسی میکند و براساس نوع تصادف، تصمیم میگیرد که کروکی سازشی یا غیرسازشی ترسیم شود.
مراحل دریافت و صدور کروکی به شرح زیر است:
- تماس با شماره ۱۱۰ و اعلام موقعیت دقیق تصادف
- حضور افسر راهور در محل و بررسی شرایط حادثه
- ثبت مشخصات رانندگان و خودروها و ترسیم کروکی روی برگه مخصوص
- تایید و امضای طرفین برای نهایی شدن گزارش
- تحویل نسخه رسمی یا کد رهگیری الکترونیکی کروکی به رانندگان
در پایان، افسر نوع کروکی را مشخص میکند و نسخهای از آن را در اختیار شما قرار میدهد تا بتوانید برای دریافت خسارت بیمه یا پیگیری قانونی از آن استفاده کنید.
دریافت کروکی تصادف بهصورت آنلاین
با الکترونیکی شدن فرآیندها در پلیس راهور، ثبت کروکی تصادف نیز بهشکل آنلاین صورت میگیرد. دیگر خبری از برگههای دستی نیست و همه اطلاعات تصادف بهصورت دیجیتال در سامانه ثبت میشود.
در این روش، افسر پس از حضور در محل حادثه، جزئیات مربوط به خودروها، خسارتها، موقعیت مکانی و مقصر تصادف را در سیستم وارد میکند. سپس برای هر راننده کد رهگیری الکترونیکی صادر میشود که از طریق پلیس +۱۰ یا سایت راهور قابلمشاهده و پیگیری است.
کروکی آنلاین دقت بیشتری دارد، احتمال خطا را کاهش میدهد و باعث میشود روند دریافت خسارت از بیمه سریعتر و راحتتر انجام شود.
دریافت خسارت بیمه با و بدون کروکی
در برخی از تصادفهای ساده، ممکن است شرکت بیمه بدون نیاز به کروکی خسارت را پرداخت کند، ولی همیشه این امکان وجود ندارد و بستگی به نوع حادثه و میزان خسارت دارد.
نحوه دریافت خسارت از بیمه بدون کروکی
اگر حادثه جزئی بوده و دو طرف با هم به توافق رسیده باشند، بیمه اجازه دارد خسارت را بدون کروکی پرداخت کند، بهشرط اینکه:
- هر دو خودرو بیمه شخص ثالث معتبر داشته باشند.
- رانندگان گواهینامه معتبر و قانونی داشته باشند.
- میزان خسارت مالی کمتر از سقف تعیینشده بیمه باشد.
در غیر این صورت، برای بررسی و پرداخت خسارت، داشتن کروکی رسمی الزامی است. همچنین در تصادفهای جزئی امکان استفاده از بیمه بدنه بدون کروکی نیز بهشرط رعایت سقف خسارت و اعتبار بیمهنامه وجود دارد.
نحوه دریافت خسارت از بیمه با کروکی
برای دریافت خسارت از بیمه، فرد زیاندیده باید ظرف مدت ۵ روز از زمان تنظیم کروکی، با مدارک کامل به شرکت بیمه مقصر مراجعه و تشکیل پرونده دهد. پس از این مدت، اعتبار کروکی از بین میرود و شرکتهای بیمه تعهدی در قبال پرداخت هزینهها ندارند. برای اطلاع از جزئیات بیشتر درباره نحوه دریافت خسارت از بیمه با کروکی، شما میتوانید راهنمای کامل مراحل و مدارک لازم را مطالعه کنید تا از رد یا تاخیر پرداخت خسارت جلوگیری شود.
3. خسارت مالی با کروکی سازشی
راننده زیاندیده باید بههمراه خودروی خود (برای رویت کارشناس)، اصل برگ کروکی سازشی (امضاشده توسط پلیس) و کپی مدارک شناسایی، گواهینامه، کارت خودرو و بیمهنامه معتبر هر دو طرف، به واحد خسارت مراجعه کند.
4. خسارت مالی با کروکی غیرسازشی
مدارک موردنیاز شامل اصل یا کپی برابر اصلشده کروکی غیرسازشی (تاییدشده توسط مرجع قضایی) و کپی برابر اصلشده مدارک شناسایی مقصر و زیاندیده است.
5. خسارت جانی فقط با کروکی غیرسازشی
در تصادفات جرحی، کروکی غیرسازشی الزامی است. مراحل پیگیری خسارت جانی از طریق مراجع قضایی انجام میشود و مدارک زیر موردنیاز است:
- کروکی و مدارک مقصر حادثه
- گزارشهای نیروی انتظامی و دادگاه
- نظریه پزشکی قانونی (مصدوم باید حتما پیش از انجام عمل جراحی به پزشکی قانونی مراجعه کند).
- خلاصه پرونده پزشکی مصدوم
شرکت بیمه پس از بررسی مراحل قضایی و مستندات ارائهشده از طرف دادگاه، مبلغ دیه را پرداخت میکند. همچنین، اگر راننده مقصر خود دچار آسیب جانی شود (مانند واژگونی)، دیه او تحتپوشش حوادث راننده در بیمه شخص ثالث پرداخت میشود.
نحوه اعتراض به کروکی و رای افسر
گاهی ممکن است یکی از رانندگان حس کند نظر افسر در ترسیم کروکی یا تعیین مقصر منصفانه نبوده است. قانون این حق را برای او قائل شده است تا با ارائه مستندات، نسبتبه رای افسر اعتراض کند. این اعتراض باید بهصورت رسمی و از مسیر قانونی پیگیری شود.
اعتراض معمولا در تصادفهای غیرسازشی مطرح میشود؛ یعنی زمانی که خسارت بالا، جرح یا اختلاف در تشخیص مقصر وجود دارد.
مهلت اعتراض به کروکی تصادف
اگر با نظر افسر راهور در کروکی مخالف هستید (مثلاً مقصر شناخته شدهاید ولی معتقدید حق با شماست)، باید ظرف ۷ روز کاری از تاریخ تنظیم کروکی به واحد تصادفات پلیس راهور منطقه مربوطه مراجعه کنید. درصورت تصادفات جرحی نیز، شما ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ گزارش کارشناسی یا کروکی به دادسرا فرصت دارید تا اعتراض خود را ثبت کنید.
مراحل اعتراض به کروکی
برای پیگیری اعتراض، باید گامها بهصورت منظم طی شود تا پرونده در مسیر درستی قرار گیرد:
- مراجعه به دادگاه یا شورای حل اختلاف محل وقوع حادثه و ارائه مدارک مربوط به تصادف، شامل گزارش پلیس، کروکی، بیمهنامهها و کارت خودرو.
- درخواست بررسی مجدد حادثه از سوی قاضی و تشکیل هیئت کارشناسی سهنفره برای بازبینی کروکی و اظهارات طرفین.
- در صورت اعتراض به نتیجه کارشناسی، پرونده به هیئت پنجنفره کارشناسی قابلارجاع است تا رای نهایی صادر شود.
هزینه کارشناسی در سال ۱۴۰۴ حدود ۳ میلیون تومان است، ولی بستهبه نوع تصادف و حوزه قضایی امکان دارد متغیر باشد. هرچند قانون زمان مشخصی برای اعتراض تعیین نکرده است، ولی تجربه نشان میدهد هرچه زودتر اقدام شود، احتمال نتیجهگیری دقیقتر بیشتر میشود.
نکته: اگر در کروکی اطلاعات نادرست ثبت شده است (مثل شماره پلاک، محل تصادف یا مسیر حرکت)، حتما قبل از تشکیل جلسه کارشناسی آن را از طریق اداره راهور اصلاح کنید تا پرونده با داده نادرست بررسی نشود.
توصیههای کاربردی برای رانندگان در زمان بروز تصادف
دانستن چند نکته کاربردی، روند بیمه، دریافت خسارت و حتی آرامش ذهنی راننده را بهبود میدهد.
پیشگیری از اختلاف با بیمه در زمان ثبت کروکی تصادف
پیش از شروع هرگونه تعمیر یا برآورد خسارت، حتما کارشناس بیمه باید خودرو را بررسی کند. همچنین اطمینان حاصل کنید اطلاعات تصادف در سامانه الکترونیکی پلیس و بیمه بهدرستی ثبت شده و کد رهگیری کروکی در اختیار شما قرار دارد. در صورت بروز اختلاف، مکاتبات رسمی و پیامهای تاییدیه از شرکت بیمه را نگهداری کنید تا در مراحل بعدی قابلاستناد باشد.
اهمیت بیمه بدنه در تصادفهایی با کروکی غیرسازشی
در تصادفهایی که خودتان مقصر هستید یا خسارت بیش از سقف بیمه شخص ثالث است، بیمه بدنه نقش نجاتدهنده دارد. اگر ارزش خودروی شما بالا یا در مسیرهای پرخطر رانندگی میکنید، حتما داشتن بیمه بدنه را جدی بگیرید. در خسارتهای بیش از ۵۳ میلیون تومان (حدود سقف مالی بیمه در سال ۱۴۰۴)، ارائه کروکی غیرسازشی ضروری است تا خسارت کامل پرداخت شود.
نگهداری اسناد و مدارک مرتبط با کروکی و بیمه
در بسیاری از پروندهها، نبود یک برگ ساده از بیمهنامه یا کروکی، کل روند را مختل کرده است. همه مدارک شامل:
- بیمهنامهها
- کارت خودرو و گواهینامه
- نسخه یا کد رهگیری کروکی
- رسید کارشناسی بیمه
را تا زمان نهایی شدن پرونده در محل امن نگهداری کنید. حتی اگر تصادف جزئی باشد، اسناد را دستکم نگیرید؛ چون در صورت بروز اختلاف، همین مدارک ساده به اثبات حق شما کمک میکند.
آگاهی از کروکی تصادف؛ کلید حفظ حقوق قانونی رانندگان
کروکی تصادف فقط یک نقشه نیست؛ سند رسمی است که مسیر تعیین مقصر، دریافت خسارت و حتی اعتراضهای بعدی را مشخص میکند. از لحظه تنظیم کروکی تا ارزیابی خسارت توسط بیمه و در نهایت ثبت اعتراض در مراجع قضایی، دقت در جزئیات و آگاهی حقوقی یک نقش تعیینکننده دارد. ثبت درست اطلاعات، نگهداری کد رهگیری و اقدام سریع پس از حادثه تفاوت بین دریافت کامل خسارت و از دست رفتن حق قانونی محسوب میشود.
آیا در تصادف بعدی میخواهید با خیال راحت و بدون دردسر خسارت بگیرید؟ اگر پاسختان بله است، وقت آن رسیده بیمهای داشته باشید که واقعا پشتیبان شما باشد. در ازکی شما میتوانید با مقایسه قیمت و خدمات همه شرکتهای بیمه، بیمهنامه خود را بهصورت قسطی و آنلاین بخرید و با پشتیبانی ۲۴ ساعته و ارسال رایگان، بدون نگرانی از جریمه یا تاخیر رانندگی کنید.
سوالات متداول
- کروکی تصادف چیست و چه کاربردی دارد؟
کروکی یک نقشه رسمی از صحنه تصادف است که افسر پلیس آن را برای تعیین مقصر و ثبت جزئیات حادثه ترسیم میکند و مبنای پرداخت خسارت توسط بیمه است.
- چه زمانی کروکی لازم است؟
وقتی خسارت مالی بیش از سقف بیمه (حدود ۵۳ میلیون تومان در سال ۱۴۰۴) باشد، یا تصادف جانی و اختلافی رخ دهد، کروکی الزامی است.
- آیا بدون کروکی هم میتوان خسارت گرفت؟
بله، در تصادفهای جزئی و سازشی که خسارت کم است و هر دو طرف توافق دارند، بیمه بدون کروکی خسارت را پرداخت میکند.
- کروکی تصادف را از کجا بگیریم؟
کروکی تصادف را باید از پلیس راهور (کارشناس تصادفات) دریافت کنید.
- چگونه میتوان به کروکی افسر اعتراض کرد؟
با مراجعه به دادگاه یا شورای حل اختلاف محل حادثه و درخواست بررسی مجدد توسط هیئت کارشناسی سهنفره. در صورت نیاز، هیئت پنجنفره هم تشکیل میشود.
- چگونه کروکی دیجیتال را دریافت یا پیگیری کنیم؟
در کروکی الکترونیکی، همه اطلاعات در سامانه پلیس ثبت میشود و با کد رهگیری میتوان وضعیت آن را از طریق سایت پلیس یا بیمه پیگیری کرد.
- مدت اعتبار کروکی تصادف چقدر است؟
مدت اعتبار کروکی تصادف برای مراجعه به شرکتهای بیمه و ثبت شکایت جهت دریافت خسارت، پنج روز کاری است.
- کد کروکی چند رقمی است؟
کد کروکی معمولاً در بالای برگه کروکی (سمت راست یا چپ) و با عنوان «کد کروکی»، «شماره پرونده» یا «کد یکتا تصادف» نوشته میشود. در نسخههای جدید (الکترونیکی)، این کد بهصورت ۱۰ رقمی عددی یا ترکیبی از عدد و حروف ثبت میشود.
- مهلت اعتراض به کروکی تصادف چقدر است؟
مهلت اعتراض به کروکی تصادف بستگی دارد به نوع تصادف (خسارتی یا جرحی/فوتی) و مرجع رسیدگی دارد، اما بهطورکلی در قانون برای رانندگان مهلت مشخصی بین ۷ تا ۱۰ روز کاری برای ثبت اعتراض در نظر گرفته شده است.







1 دیدگاه