بهترین بیمه برای اتباع خارجی در ایران چیست؟ | شرایط + مدارک
در سال‌های اخیر با افزایش حضور مهاجران، دانشجویان و کارگران خارجی در ایران، یکی از دغدغه‌های مهم آنها، دسترسی به خدمات بیمه‌ای معتبر و مقرون‌به‌صرفه است. خوشبختانه، دولت ایران برای حمایت از اتباع خارجی طرح‌های متنوعی مانند بیمه تأمین اجتماعی، بیمه سلامت اتباع، بیمه درمان تکمیلی، بیمه حوادث و بیمه مسافرتی را ارائه کرده است تا هر فرد بتواند متناسب با شرایط اقامت، شغل و وضعیت خانوادگی خود از خدمات درمانی و حمایتی برخوردار شود.
اگر شما هم تبعه خارجی مقیم ایران هستید یا قصد کار و زندگی در این کشور را دارید، در این مطلب به‌طورکامل با بهترین بیمه برای اتباع خارجی در ایران، شرایط ثبتنام، مدارک لازم و مزایای هر نوع بیمه آشنا می‌شوید تا بتوانید مناسب‌ترین گزینه را برای خود انتخاب کنید.
ثبت نام بیمه تامین اجتماعی برای اتباع دارای پاسپورت
اتباع فقط درصورت داشتن گذرنامه ورود با حق کار مشخص و پروانه کار، حق اشتغال خواهند داشت. اتباعی که پاسپورت ندارند، نمی‌توانند در ایران مشغول‌به‌کار شوند؛ بنابراین مشمول قانون کار نیستند. میتوان گفت که فقط اتباعی که شماره گذرنامه و شناسه فراگیر دارند، میتوانند از پوششهای بیمه تامین اجتماعی بهره‌مند شوند.
پوشش های بیمه تامین اجتماعی برای اتباع
تعهدات قانونی تامین اجتماعی در بیمه برای اتباع خارجی به نوع بیمه خویش فرما، اجباری یا مشاغل آزاد بستگی دارد. به‌طورکلی تقریبا همه تعهدات و حمایت‌های سازمان تامین اجتماعی (به‌جز بیمه بیکاری) به اتباع خارجی هم تعلق می‌گیرد. حمایت‌های بلندمدت انواع بیمه تامین اجتماعی از اتباع خارجی، شامل موارد زیر است:
- پرداخت مستمری بازنشستگی
- پرداخت مستمری بازماندگان (مستمری فوت)
- پرداخت مستمری ازکارافتادگی کلی غیر ناشی از کار
- پرداخت مستمری ازکارافتادگی کلی و جزئی ناشی از کار
منظور از حمایت‌های کوتا‌ه‌مدت بیمه تامین اجتماعی برای اتباع خارجی نیز موارد زیر است:
- حمایت در برابر حوادث و بیماری‌ها (دفترچه درمانی)
- پرداخت غرامت دستمزد ایام بیماری (این پوشش شامل بیمه‌شدگان غیراجباری اتباع خارجی مثل بیمه‌شدگان صاحبان حرف و مشاغل آزاد، بیمه‌شدگان اختیاری و زنان خانهدار نمیشود.)
- پرداخت غرامت دستمزد ایام بارداری
- پرداخت غرامت نقص‌عضو
- پرداخت کمک‌هزینه کفن‌و‌دفن
- پرداخت کمک‌هزینه ازدواج
- پرداخت هزینه وسایل کمک‌پزشکی
شرایط بیمه تامین اجتماعی برای اتباع بازنشسته چیست؟
اتباع خارجی که بیمه تامین اجتماعی هستند، مشمول قانون کار می‌شوند؛ یعنی قانون مربوط به بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور برای آنها هم اجرا میشود و در شرایط زیر میتوانند درخواست بازنشستگی بدهند:
- بیمه شدگان (زن و مرد) که ۳۵ سال سابقه پرداخت حق‌بیمه دارند (بدون شرط سنی)
- بیمه‌شده زن شاغل با داشتن حداقل ۴۲ سال سن و ۲۰ سال سابقه پرداخت حق‌بیمه
- بیمه‌شده مرد با داشتن حداقل ۶۰ سال سن و حداقل ۱۰ سال سابقه پرداخت حق‌بیمه و یا داشتن حداقل ۵۰ سال سن و حداقل ۳۰ سال سابقه پرداخت حق‌بیمه
- بیمه شده زن با داشتن حداقل ۵۵ سال سن و حداقل ۱۰ سال سابقه پرداخت حق‌بیمه و یا داشتن حداقل ۴۵ سال سن و حداقل ۳۰ سال سابقه پرداخت حق‌بیمه
- بیمه‌شده مرد با حداقل ۶۰ سال سن و بیمه‌شده زن با حداقل ۵۵ سال سن، با سابقه زیر ۱۰ سال پرداخت حق‌بیمه می‌تواند پرداخت حق بیمه کسری سابقه تا ده سال را پرداخت کرده و با ۱۰ روز حقوق بازنشسته شود
- افرادی که حداقل ۲۰ سال متوالی و ۲۵ سال متناوب در کارهای سخت و زیان‌آور (مخل سلامتی) مشغول بوده‌اند و برایشان حق‌بیمه مربوط به مشاغل سخت و زیان‌آور پرداخت شده، بدون شرط سنی میتوانند تقاضای بازنشستگی کنند (هر سال سابقه پرداخت حق بیمه برای کارهای سخت و زیان‌آور، یک سال و نیم محاسبه میشود)
هزینه بیمه تامین اجتماعی اتباع افغانی؛ نحوه محاسبه حق بیمه اتباع
مبلغ حق‌بیمه اتباع خارجی از جمله بیمه اتباع افغانستانی دارای پاسپورت، بر اساس ضریبی از حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار محاسبه میشود که آن ضریب باید در حداقل دستمزد سال ۱۴۰۴ اعمال شود.
البته اگر اتباع خارجی علاوه‌بر پرداخت حق‌بیمه بخواهند برای دریافت دفترچه خدمات درمانی هم ثبتنام کنند، باید برای دفترچه بیمه برای هر نفر در ماه حق سرانه درمان بپردازند. مبلغ سرانه درمان در هر سال از سوی مراجع ذی‌صلاح اعلام و از بیمه شده کسر میشود. محاسبه حق بیمه مشاغل آزاد برای اتباع خارجی هم براساس قوانین زیر انجام میشود:
- مبنای پرداخت حق بیمه اتباع خارجی کـه بیش از ۳۶۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه دارند، با‌توجه‌به میانگین دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه آخرین ۳۶۰ روز محاسبه میشود؛
- اگر اتباع خارجی فاقد سابقه پرداخت حق‌بیمه باشند یا کمتر از ۳۶۰ روز حق بیمه برایشان پرداخت شده باشد، میتوانند دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه خـود را بین حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار و حداکثر دستمزد مصوب انتخاب کنند.
با استفاده از کد استعلام بیمه تامین اجتماعی می‌توانید به‌صورت آنلاین وضعیت بیمه خود را چک کنید.
نرخ حق بیمه اتباع بیگانه معادل چند درصد حقوق خواهدبود ؟
درصد حق بیمه تامین اجتماعی اتباع خارجی ۳۰ درصد از دستمزد و حقوق کارگر است:
- ۲۰٪ سهم کارفرما
- ۷٪ سهم کارگر
- ۳٪ سهم دولت
در واقع حق بیمه اتباع افغان و دیگر کشورها ۲۷ درصد به استثنای ۳ درصد بیمه بیکاری خواهد بود؛ چون براساس قانون، بیمه بیکاری به اتباع خارجی تعلق نمی‌گیرد. اگر اتباع خارجی که در کشور خود بیمه باشند و از مزایای بیمه‌ای حوادث و بیماری‌ها، بارداری، غرامت دستمزد، ازکارافتادگی، بازنشستگی و فوت استفاده کنند، در کشور ایران فقط مشمول بیمه حوادث ناشی از کار خواهند بود و کارفرما باید هرماه لیست جداگانه‌ای از پرداخت حق بیمه ۳ درصد حقوق و مزایا برای آنها ثبت کند.
درصد حق بیمه مشاغل آزاد و زنان خانه دار برای اتباع خارجی نیز عبارت است:
- بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی با نرخ ۱۲ درصد
- بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی با نرخ ۱۴ درصد
- بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی و ازکارافتادگی با نرخ ۱۸ درصد
درضمن اتباع خارجی که مجوز اقامت یا گذرنامه با حداقل ۳۰ روز سابقه پرداخت حق‌بیمه (با مجوز اشتغال) دارند، میتوانند خودشان را بیمه اختیاری کنند. نرخ حق بیمه اختیاری برای این دسته از شهروندان هم ۲۷ درصد دستمزد تعیین‌شده و طبق مقررات، بین ۱.۲ حداقل و حداکثر دستمزد مصوب شورای عالی کار محاسبه خواهد شد.
شرایط بیمه تامین اجتماعی برای اتباع خارجی در ایران
براساس قانون، مجوز اشتغال اتباع خارجی را اداره کل اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و یا ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سطح استان‌ها صادر می‌کنند. هر کدام از اتباع خارجی که شماره گذرنامه و شناسه فراگیر دارند میتوانند در سازمان تامین اجتماعی ثبتنام کرده و شماره تامین را (snn) دریافت کنند.
برای تمام اتباع خارجی در زمان ثبتنام بیمه تامین اجتماعی شماره اختصاصی تامین اجتماعی (SNN) ثبت میشود. تخصیص SSN به اتباع خارجی مقیم در ایران هم براساس شماره اختصاصی کارت اقامت و پروانه کار، شماره گذرنامه و شناسه فراگیر درج‌شده در گذرنامه خواهد بود. همچنین:
- برای ثبتنام بیمه زنان خانهدار اتباع خارجی داشتن کارت اقامت یا گذرنامه معتبر ضروری است
- حداکثر سن متقاضی در زمان درخواست ۵۰ سال تمام است
- .برای ثبت نام بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد اتباع خارجی هم پروانه کار معتبر و مدارک هویتی (گذرنامه یا کارت اقامت معتبر) لازم است.
مدارک لازم برای بیمه تامین اجتماعی اتباع خارجی چیست؟
طبق ماده ۵ قانون تامین اجتماعی، اتباعی که مطابق قوانین و مقررات مربوطه در ایران مشغول به کار هستند، از لحاظ پرداخت حق‌بیمه و برخورداری از مزایای قانونی (به جز مقرری بیمه بیکاری) مانند دیگر بیمه‌شدگان در ایران خواهند بود؛ بنابراین کارفرمایان باید لیست آنها را به سازمان تامین اجتماعی ارسال و حق بیمه‌شان را پرداخت کنند. کارفرمایان باید مدارک زیر را برای نام‌نویسی اتباع خارجی ارائه کنند:
- اصل و تصویر مجوز اشتغال به کار صادره توسط اداره کل اتباع بیگانه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی یا اداره ذی‌ربط آن در حوزه محل اشتغال
- اصل و تصویر گذرنامه
- فرم تکمیل‌شده پرسش‌نامه نام‌نویسی
- لیست رسید پرداخت‌حق بیمه
بیمه حوادث اتباع خارجی شامل چه کسانی میشود؟
بیمه حوادث، یکی از انواع بیمه اشخاص است که خسارت‌های ناشی از کار یا سایر حوادث را پوشش می‌دهد. پوششهای اصلی بیمه حوادث شامل فوت، نقص‌عضو و ازکارافتادگی است. یعنی اگر بیمه‌شده به‌دلیل حادثه فوت کند، مبلغی به‌عنوان غرامت فوت به خانواده او پرداخت میشود؛ یا اگر حادثه باعث ازکارافتادگی و نقص‌عضو بیمه‌شده شود، بیمه حوادث مبلغ غرامت تعیین‌شده در بیمه نامه را به بیمه‌شده پرداخت می‌کند. دیگر مزایای بیمه حوادث عبارتند از:
- جبران هزینه‌های پزشکی در اثر حادثه
- غرامت روزانه بستری در بیمارستان
- غرامت روزانه عمومی
بیمه حوادث برای اتباع خارجی مقیم ایران نیز مکمل بیمه تامین اجتماعی است و آنها را در مقابل حوادث ناشی از کار و سایر حوادث تحت پوشش قرار می‌دهد.
شرایط بیمه زایمان برای اتباع خارجی
براساس قانون، هزینه زایمان طبیعی در تمام کشور برای افرادی که تحت پوشش بیمه هستند (ازجمله بیمه سلامت و بیمه تامین اجتماعی) رایگان است. اگر هم مادر باردار اتباع برای صدور کارت بیمه در دوران بارداری مشکلاتی داشته باشد، می‌تواند با مراجعه به استانداری مجوزهای لازم را بگیرد تا به‌صورت موردی و محدود برای او بیمه دوران بارداری و کارت اقامت صادر شود.
بیمه مسافرتی اتباع خارجی
بیمه مسافرتی اتباع خارجی در واقع بیمه مسافران ورودی به ایران و گردشگران کشورهای مختلف است. این بیمه‌نامه حوادث مختلفی را که ممکن است در مدت اقامت در ایران برای بیمه‌شده اتفاق بیفتد، تحت پوشش قرار می‌دهد. البته اگر فرد برای کار، شرکت در مسابقات ورزشی یا به قصد درمان به ایران سفر می‌کند، شامل این پوشش ها نخواهد بود!
بیمه سلامت برای اتباع خارجی دارای پاسپورت
طرح بیمه سلامت برای اتباع خارجی به‌عنوان یک طرح بیمه درمانی ملی است که با همکاری سه نهاد زیر ارائه میشود:
- سازمان بیمه بیمه سلامت ایرانیان
- اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور
- نمایندگان پناهندگان سازمان ملل متحد
در این طرح، سازمان خدمات درمانی، پوشش های لازم را برای اتباع خارجی و خانواده‌های آنها فراهم می‌کند. برای استفاده از مزایای بیمه سلامت اتباع خارجی باید تمامی اعضای خانواده آنها در این طرح ثبتنام شوند. البته فقط اتباع خارجی که کارت آمایش و هویت دارند، میتوانند برای بیمه سلامت اتباع خارجی ثبتنام کنند. پوشش های طرح بیمه سلامت اتباع خارجی هزینه‌های زیر را پرداخت می‌کند:
- بستری در بیمارستان (شامل بیمارستان‌های دولتی وابسته به وزارت بهداشت یا سایر بیمارستان‌های طرف قرارداد با سازمان بیمه سلامت ایران)
- خدمات پاراکلینیکی و سرپایی مانند: آزمایش و رادیولوژی در بیمارستان‌های طرف قرارداد
- ویزیت و دارو
نحوه ثبت نام و مدارک لازم برای بیمه سلامت اتباع
اتباع خارجی باید برای ثبتنام در طرح بیمه سلامت، به نزدیک‌ترین دفتر پیشخوان محل سکونت خود مراجعه کنند. سرپرست خانوار می‌تواند کار ثبتنام برای تمام افراد خانواده را انجام دهد؛ فقط باید مدارک مورد نیاز مربوط به همه اعضای خانواده را همراه داشته باشد. برای ثبت نام طرح بیمه سلامت اتباع خارجی، مدارک زیر لازم است:
- کارت معتبر آمایش یا برگه تردد معتبر برای اتباع افغانستانی
- کارت هویت معتبر برای اتباع عراقی
- یک قطعه عکس از هر یک از اعضای خانواده (۳ در ۴)
- کارت بانکی برای پرداخت در محل یا رسید بانکی هزینه‌های حق‌بیمه، هزینه اداری و چاپ هر دفترچه بیمه.
هزینه بیمه سلامت برای اتباع خارجی در سال 1404
هزینه ثبتنام در طرح بیمه سلامت اتباع خارجی ۱۴۰۴، برای هرکدام از گروه‌های زیر متفاوت است:
- اتباع خارجی آسیب‌پذیر مثل افراد دارای بیماری خاص (از جمله هموفیلی، تالاسمی، دیالیز، پیوند کلیه و ام‌اس) و خانوادهشان: حق‌بیمه این افراد هر سال بر اساس ارزیابی اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی مشخص شده و به‌طور کامل توسط کمیساریای عالی سازمان ملل متحد پرداخت میشود. این گروه از اتباع خارجی، فقط باید هزینه سالانه امور اداری، از جمله صدور دفترچه بیمه سلامت را بپردازند؛
- پرداختکنندگان حق بیمه یا گروه اتباعی که در لیست افراد آسیب‌پذیر ثبت نشده‌اند، برای ثبتنام در طرح بیمه سلامت: حق بیمه این گروه از اتباع خارجی که باید حق‌بیمه سلامت را پرداخت کنند ۲ برابر حق سرانه ایرانیان است.
انتخاب بهترین بیمه برای اتباع خارجی بر اساس شرایط اقامت و نوع اشتغال
مهاجران و پناهندگان ایران میتوانند بسته به شرایط خود، نسبت به دریافت یکی از انواع بیمه اتباع خارجی اقدام کنند. این افراد میتوانند با کارکردن در سازمان‌ها توسط کارفرمای خود بیمه شوند یا درصورت خوداشتغالی، یکی از بیمه‌های اختیاری را خریداری کنند. شما می‌توانید آخرین اطلاعات درباره انواع بیمه تامین اجتماعی برای اتباع خارجی، حق‌بیمه آنها و قوانین این سازمان را در سایت ازکی دنبال کنید.
سوالات متداول
- چند نوع بیمه اتباع خارجی وجود دارد؟
اتباع خارجی میتوانند از بیمه‌های مختلفی مانند بیمه سلامت، بیمه حوادث و در برخی شرایط، بیمه تامین اجتماعی استفاده کنند.
- آیا در بیمه سلامت اتباع خارجی، میتوان فقط یک فرد را بیمه کرد؟
خیر. بیمه سلامت برای اتباع خارجی به‌صورت خانوادگی است.
- تفاوت بیمه تامین اجتماعی ایرانیان با اتباع خارجی چیست؟
اتباع خارجی با خرید بیمه تامین اجتماعی، تحت‌پوشش بیمه بیکاری قرار نمی‌گیرند.
- اتباع خارجی بدون پاسپورت هم میتوانند بیمه شوند؟
خیر. برای ثبتنام در بیمه تامین اجتماعی یا سلامت، داشتن پاسپورت معتبر یا کارت اقامت الزامی است. فقط پناهندگان دارای کارت آمایش میتوانند بدون پاسپورت بیمه شوند.
- تفاوت بیمه سلامت اتباع خارجی با بیمه تامین اجتماعی چیست؟
بیمه سلامت فقط هزینه‌های درمانی و بستری را پوشش می‌دهد، اما بیمه تامین اجتماعی علاوه‌بر درمان، بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت را هم شامل میشود.
- آیا بیمه بیکاری به اتباع خارجی تعلق می‌گیرد؟
خیر. طبق قانون تأمین اجتماعی ایران، اتباع خارجی مشمول بیمه بیکاری نیستند.
- اتباع افغانستانی مقیم ایران چگونه میتوانند بیمه شوند؟
اتباع افغانستانی دارای پاسپورت، کارت اقامت یا کارت آمایش میتوانند به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کرده و برای بیمه سلامت یا تامین اجتماعی ثبتنام کنند.
- آیا زنان خانهدار اتباع خارجی هم میتوانند بیمه شوند؟
بله. زنان خانهدار با داشتن کارت اقامت یا گذرنامه معتبر و سن کمتر از ۵۰ سال میتوانند بیمه اختیاری یا بیمه مشاغل آزاد دریافت کنند.
- شرایط بازنشستگی اتباع خارجی در ایران چگونه است؟
اتباعی که مشمول قانون کار ایران هستند، در صورت داشتن سابقه بیمه و سن قانونی (مثل ایرانیان)، میتوانند از مزایای بازنشستگی تأمین اجتماعی استفاده کنند.
