حوادثی که ممکن است هنگام ورزش‌های زمستانی رخ دهد!

افراد زیادی هستند که از اسکی، اسکیت روی یخ، سورتمه‌سواری و …، لذت می‌برند؛ بااین‌حال اگر نکات مهم ایمنی و اقدامات احتیاطی مناسب را رعایت نکنند، ممکن است که با آسیب‌های جدیی مواجه شوند. در این مطلب، متداول‌ترین صدمات ناشی از ورزش‌های زمستانی و روش‌هایی برای جلوگیری از این حوادث را بررسی خواهیم کرد.

۷ آسیب رایج در ورزش‌های زمستانی

دومین دلیل متداول مراجعه افراد به اورژانس، آسیب‌های ورزشی است! این صدمات می‌تواند برای هر کسی و  در هر مکانی (چه روی یخ و چه در یک سراشیبی برفی) اتفاق بیفتد؛ بنابراین برای کسانی که به فعالیت‌های بدنی و (مخصوصا) ورزش‌های زمستانی علاقه دارند، واجب است که با نکات ایمنی و دستورالعمل‌های پیشگیری از آسیب‌های ناشی از آنها آشنا باشند.

برخی از متداول‌ترین صدماتی که ممکن است هنگام ورزش‌های زمستانی رخ دهد، عبارت‌ است از:

۱. ضربه‌ مغزی

متاسفانه خطر ضربه‌مغزی در بسیاری از ورزش‌ها شایع است. سالانه بیش از ۲۳ هزار و ۵۰۰ حادثه ضربه‌مغزی ناشی از ورزش‌های زمستانی گزارش می‌شود که کودکان، حدود یک‌سوم از این آمار را تشکیل می‌دهد. بیشتر این آسیب‌های مغزی (TBI) زمانی رخ می‌دهد که به سر ورزشکار، ضربه شدیدی وارد شود؛ مثلا یک اسکی‌باز یا ورزشکار رشته اسنوبرد در سراشیبی کوه سقوط کند یا کسی که در حال اسکیت یا هاکی روی یخ است، زمین بخورد.

هنگام زمین‌خوردن اهمیت زیادی دارد که علائم آسیب مغزی در شخصی که دچار سانحه شده است، بررسی شود. برخی از این علائم به شرح زیر است.

پوشیدن کلاه ایمنی در طول فعالیت‌های ورزشی می‌تواند از ضربه‌ مغزی جلوگیری کند.

۲. دررفتن شانه‌ها

هنگامی که ورزشکار به یک سطح سخت (مانند یخ) برخورد کند، با خطر دررفتگی شانه مواجه است. از آنجا که این مفصل تحرک بیشتری نسبت به سایر مفاصل دارد، راحت‌تر از جای خود در می‌رود؛ بنابراین ضربه محکمی که ممکن است به مفاصل دیگر آسیب جدی نرساند، می‌تواند به دررفتن شانه منجر شود! اسکی‌بازها بیشتر در معرض این خطر هستند، اما سایر ورزش‌های زمستانی نیز می‌تواند به همان اندازه خطرناک باشد. اسکیت‌بازانی که روی یخ می‌افتند یا بازیکنان هاکی که با سایر بازیکنان برخورد فیزیکی دارند نیز می‌توانند به همین آسیب دچار شوند.

مهم‌ترین کاری که ورزشکاران باید هنگام وقوع این حادثه انجام دهند این است که به‌سرعت به اورژانس مراجعه کنند. به تعویق‌انداختن مراقبت‌های پزشکی برای مدتی طولانی می‌تواند به آسیب رباط‌ها یا عضلات مجاور نیز منجر شود.

۳. آسیب‌های ستون فقرات

اگرچه این آسیب‌ها به‌ندرت کشنده است، می‌تواند درست به اندازه ضربه مغزی خطرناک باشد! رگ‌به‌رگ‌شدن و کشیدگی رباط‌ها یا ماهیچه‌ها دردناک است و می‌تواند باعث شود که چند هفته نتوانید خوب راه بروید، اما از طرف دیگر، صدمات شکستگی یا دررفتگی می‌تواند با آسیب‌رساندن به نخاع شما به فلج نسبی یا کامل منجر شود. اسکی‌بازان مخصوصا ورزشکارانی که در شیب‌های بلند اسکی می‌کنند، بیشتر در معرض این آسیب هستند. سایر ورزش‌های زمستانی نیز می‌تواند به آسیب‌های جدی در کمر و ستون فقرات شما منجر شود؛ بنابراین، همیشه نکات ایمنی مربوط به ورزش مورد علاقه خود را رعایت کنید و محتاط باشید.

۴. شکستگی یا دررفتن آرنج:

شاید فکر کنید که فقط ورزشکاران رشته‌هایی مثل بیس‌بال یا تنیس با آسیب‌های آرنج مواجه هستند، اما ورزشکاران زمستانی نیز از این صدمات رنج می‌برند. استفاده بیش‌ازحد از دست‌ها می‌تواند به درد عضلات و آسیب تاندون‌ها منجر شود. بسیاری از ورزشکارها هنگام زمین‌خوردن یا برای جلوگیری از برخورد با یک جسم سخت، آرنج خود را محافظ قرار می‌دهند. اگر ضربه به اندازه کافی شدید باشد، ممکن است که با مشکل شکستگی فوقانی یا تحتانی بازو در نزدیکی آرنج یا دررفتن آن مواجه شوند. برخی از علائم این آسیب‌ها به شرح زیر است.

۵. شست اسکی‌باز

اسکی تنها ورزش زمستانی است که در آن به‌طور مرتب از دست و مچ خود استفاده می‌کنید؛ در نتیجه اسکی‌سواران نسبت به اسکیت‌بازها و سورتمه‌سواران، بیشتر در معرض آسیب‌های دست هستند. به همین دلیل است که پارگی رباط در انگشست شست (که شایع‌ترین آسیب دست است)، به عنوان «شست اسکی‌باز» یا skier’s thumb شناخته می‌شود!

بعد از رگ‌به‌رگ‌شدن زانو، شست اسکی‌باز دومین آسیب‌شایع در بین این ورزشکاران است. این آسیب معمولا زمانی رخ می‌دهد که یک اسکی‌باز درحالی‌که چوب اسکی را گرفته است، روی دست خود زمین می‌خورد. این حادثه می‌تواند باعث پارگی رباط در مفصل شست و در برخی موارد، شکستگی فالانکس (استخوان بند انگشت) شود.

۶. آسیب‌های زانو

در طول فعالیت‌های روزمره (مثلا پیاده‌روی)، زانوها بیشترین فشار را متحمل می‌شود؛ بنابراین در ورزش‌های سنگین زمستانی نیز در معرض آسیب‌های جدی است. این آسیب‌ها می‌تواند به شکل‌های مختلف و در طول همه فعالیت‌های بدنی رخ دهد. برخی از شایع‌ترین صدمات زانو به شرح زیر است.

۷. رگ‌به‌رگ‌شدن یا شکستگی مچ پا

پیچ‌خوردن یا شکستگی مچ پا هنگام راه‌رفتن یا دویدن روی سطوح ناهموار رخ می‌دهد. پیچاندن یا چرخاندن مچ پا هنگام ورزش اسنوبرد به قدری رایج است که شکستگی استخوان تالوس (بالای استخوان پاشنه و در قسمت خارجی مچ پا)، به عنوان «مچ پای اسنوبرد» یا snowboarder’s ankle a شناخته می‌شود.

شکستگی‌ مچ معمولا به گچ‌گیری و شش هفته زمان استراحت برای بهبود نیاز دارد؛ درحالی‌که پیچ‌خوردگی‌های خفیف را می‌توان با یک کیسه یخ بهتر کرد. البته در هر دو مورد، مهم‌ترین کار این است که به اورژانس مراجعه کرده و آسیب خود را به یک پزشک نشان دهید؛ در غیر این صورت، ممکن است که در آینده دچار مشکلات جدی‌تری حین راه‌رفتن شوید.

مهم‌ترین نکات ایمنی در ورزش‌های زمستانی

آسیب‌دیدگی بخشی از ورزش‌های زمستانی است که می‌توان با آگاهی از نکات ایمنی و آگاهی صحیح از آنها پیشگیری کرد. هنگام آماده‌شدن برای ورزش نکات زیر را به‌دقت مطالعه کنید.

حواستان به آب‌وهوا باشد

آب‌وهوای زمستان می‌تواند کاملا غیرقابل‌ پیش‌بینی باشد. ممکن است که در یک روز زیبا، لحظه‌ای هوا سرد و آفتابی باشد و لحظه دیگر با طوفانی از برف و باران مواجه شوید؛ اگر برای ورزش و تفریح در فضای باز برنامه‌ریزی کرده‌اید، حتما آب‌وهوا را قبل از بیرون‌رفتن چک کنید. شرایط نامناسب احتمال وقوع آسیب‌های ورزشی را افزایش می‌دهد.

محیط اطرافتان را بشناسید

بسیاری از آسیب‌های ورزشی زمانی رخ می‌دهد که ورزشکاران با محیط آشنا نیستند؛ مثلا ممکن است که یک اسکی‌باز نداند در شیب اسکی او یک سنگ وجود دارد. آشنایی با اطراف به شما در پیداکردن مسیر درست و اجتناب از موانع کمک می‌کند. همیشه قبل از ورزش محیط را بررسی کنید. برخی از کارهای دیگری که می‌توانید برای به حداقل‌رساندن خطر آسیب انجام دهید به شرح زیر است.

تنها نباشید

خطرناک‌ترین کاری که می‌توانید هنگام ورزش‌های زمستانی انجام دهید، این است که تنها باشید. حتی هنگام ورزش‌های انفرادی نیز شخصی را همراه خود ببرید که خطر را به حداقل برسانید. این‌ کار باعث می‌شود که در صورت وقوع یک حادثه، شخص دیگر بتواند به شما کمک کرده و علائم خطرناک را بررسی کند. همچنین، همیشه یک جعبه کمک‌های اولیه همراه خود داشته باشید.

گرم کنید

قبل از هر فعالیت بدنی، باید ماهیچه‌ها و قلب خود را آماده کنید. اهمیت گرم‌کردن در ورزش‌های زمستانی بسیار بیشتر است. با کاهش دما، ماهیچه‌ها سفت‌تر و رگ‌های خونی شما منقبض می‌شود؛ در نتیجه احتمال خستگی یا گرفتگی عضلانی شما بیشتر است و این خطر احتمال آسیب‌های جدی‌تر را افزایش می‌دهد.

از تجهیزات حفاظتی استفاده کنید

اکثر آسیب‌های ناشی از حوادث ورزشی را می‌توان با پوشیدن تجهیزات حفاظتی به حداقل رساند (یا کاملا از آنها پیشگیری کرد). ضروری‌ترین وسیله، کلاه ایمنی است. آسیب‌ به سر، بیشتر از آسیب‌های دیگر احتمال مرگ دارد؛ بنابراین باید هنگام پیداکردن کلاه ایمنی مناسب خود به برخی نکات توجه کنید:

برای سایر قسمت‌های بدن نیز باید تجهیزات مخصوص بگیرید.

لباس مناسب بپوشید

در ورزش‌های زمستانی لباس اهمیت بیشتری از پارچه‌ای دارد که بتواند شما را گرم نگه دارد. یک لباس مناسب باید از شما در برابر باد، سرمازدگی و آفتاب‌سوختگی محافظت کند و آنقدر انعطاف‌پذیر باشد که بتوانید آزادانه در آن حرکت کنید. پوشیدن لباس‌های تنگ احتمال آسیب در موقعیت‌های خطرناک را بیشتر می‌کند. 

از تکنیک مناسب استفاده کنید

قبل از انجام‌دادن ورزش‌های زمستانی حتما با یک مربی واجد شرایط تمرین کنید. این‌ کار به شما یاد می‌دهد که چگونه از وقوع یک سانحه جلوگیری کنید و در مواقع خطر، چطور کمتر آسیب ببینید. هرچه سریع‌تر تکنیک‌های مناسب را یاد بگیرید، آمادگی بیشتری برای یک زمستان هیجان‌انگیز خواهید داشت.

محدودیت‌های خود را بشناسید

یکی از مهم‌ترین نکات ایمنی ورزشی این است که در صورت احساس خستگی یا درد متوقف شوید و استراحت کنید. شاید بخواهید که خود را به چالش بکشید، اما باید بدانید که در این صورت ممکن است که سلامتی خود را در معرض خطر قرار دهید.

خود را بیمه کنید

برای جبران خسارات ناشی از یک حادثه ورزشی، خرید بیمه را فراموش نکنید! بیمه حوادث انفرادی بیمه‌نامه‌ای است که از شخص در برابر حوادث و صدماتی که ممکن است در طول فعالیت‌های روزمره رخ بدهد، محافظت می‌کند. این بیمه‌نامه پوششی برای خسارات ناشی از ورزش‌های حرفه‌ای نیز ارائه می‌کند که می‌تواند (بسته به شرایط شرکت بیمه و قرارداد شما) هزینه‌های زیر را جبران کند:

برای استفاده از پوشش‌های بیمه حوادث انفرادی باید قرارداد بیمه را بررسی کنید و مطمئن شوید که شرکت موردنظر خسارات ناشی از ورزش موردعلاقه شما را نیز تحت پوشش قرار داده است.

استراحت کنید

هر روز ورزش نکنید. حتی اگر احساس خستگی نمی‌کنید، خستگی عضلانی شما را در معرض آسیب‌های ناشی از ورزش‌های زمستانی قرار می‌دهد. هنگامی که از فعالیت‌های بدنی و تفریحات خود لذت می‌برید، اهمیت زیادی دارد که برای آب‌رسانی، سوخت‌گیری و ریکاوری به صورت منظم استراحت کنید. 

جمع‌بندی

برای جلوگیری از آسیب‌های ورزشی رعایت نکات ایمنی و استفاده از تجهیزات مناسب اهمیت زیادی دارد. اگر دچار یک حادثه شدید و آسیب دیدید، فورا کمک بگیرید. با خرید بیمه حوادث انفرادی نیز می‌توانید خسارات ناشی از ورزش‌های زمستانی را تا حد زیادی جبران کنید.

سوالات متداول