عوارض آزادراهی، نحوه استعلام و روش های پرداخت آن

عبور از آزادرا‌ه‌ها، خیابان‌ها و جاده‌های بین‌شهری توسط خودروهای سبک و سنگین می‌تواند، مشکلاتی را برای زیرساخت‌های شهری به وجود آورد. از طرفی تعمیر و نگهداری این مسیرها هزینه‌های هنگفتی در پی دارد. در همین راستا، دولت برای دریافت عوارض آزادراهی، عوارض طرح ترافیک و عوارض شهرداری اقدام کرده است. علاوه‌براین باتوجه‌به صحبت‌های رئیس کل بیمه مرکزی ایران از تاریخ ۱۷ تیر ۱۴۰۲، خرید و تمدید بیمه شخص ثالث بدون پرداخت عوارض آزادراه‌ها ممکن نخواهد بود. بنابراین در این مقاله از بلاگ ازکی به بررسی انواع عوارض خودرو، نحوه استعلام و روش‌های پرداخت می‌پردازیم.

انواع عوارض خودرو

عوارض خودرو یکی از هزینه‌هایی است که مالکان وسیله برای عبور از جاده‌های شهری و بین‌شهری باید پرداخت کنند. باتوجه‌به اینکه مبلغ این عوارض برای خودرو تعیین می‌شود، بنابراین مالک آن باید نسبت به پرداخت عوارضی اقدام کند. شاید با شنیدن عوارض خودرو، عوارضی‌های بین‌شهری که در عرض جاده اصلی دارای جایگاه‌هایی بودند، در ذهنتان تداعی شود، اما لازم است بدانید که عوارض خودرو دارای انواع مختلفی است که عوارض آزادراهی تنها یکی از آنها است. در ادامه به بررسی انواع عوارض خودرو، نحوه استعلام عوارض خودرو و در نهایت نحوه پرداخت عوارض خودرو می‌پردازیم.

عوارض آزادراهی چیست؟

سؤالی که ذهن بسیاری از افراد را به خود مشغول کرده این است که عوارض آزادراهی چیست؟ عوارض آزادراهی به‌‌مفهوم هزینه‌ای است که باید برای تردد در آزادراه‌های کشور پرداخت شود. اگر با خودروی شخصی خود یا با اتوبوس بین‌شهری سفر کرده باشید، حتماً جایگا‌ه‌های دریافت عوارض بین‌شهری و آزادراهی را دیده‌اید. البته مدتی‌ است که اکثر این جایگاه‌ها جمع‌آوری شده‌اند، چون سامانه پرداخت عوارضی راه‌اندازی شده است که امکان پرداخت الکترونیکی عوارض اتوبان را فراهم می‌کند.

در گذشته هر خودرو باید در کنار این جایگاه‌ها می‌ایستاد تا برای پرداخت عوارض جاده‌ای اقدام کند، اما با حذف این جایگاه‌ها، دوربین‌هایی در آزادراه‌ها نصب شده‌ است که پلاک خودروها را ثبت می‌کنند. با ثبت پلاک خودرو، مبلغ عوارض به شماره همراه مالک خودرو ارسال خواهد شد. مالکان ماشین پس از مشاهده عوارض خودرو باید در موعد مقرر برای پرداخت آن اقدام کنند، در‌ غیر این‌ صورت به‌ آنها جریمه دیرکرد تعلق می‌گیرد.

در حال حاضر آزادراه‌هایی مانند تهران ـ ساوه، کرج ـ قزوین، قزوین ـ زنجان و تهران ـ قم دارای سیستم الکترونیکی است و به‌همین‌دلیل نیز در این مسیرها ایستگاه یا جایگاهی برای پرداخت عوارض آزادراهی وجود ندارد و افراد باید برای پرداخت عوارض الکترونیکی اقدام کنند.

نحوه استعلام عوارض آزادراهی

برای استعلام عوارض آزادراهی می‌توانید از سایت‌های مختلفی استفاده کنید که این خدمت را ارائه می‌کنند. البته مبلغ عوارض بلافاصله بعد از عبور خودرو از ایستگاه پرداخت عوارضی الکترونیکی برای مالک خودرو پیامک خواهد شد. روش‌های دیگر استعلام عوارض آزادراه‌ها به شرح زیر است.

روش های پرداخت عوارض آزادراهی

روش‌های مختلفی برای پرداخت عوارض آزادراهی وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.

پرداخت عوارض از طریق خودپردازها

یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای پرداخت عوارض اتوبان و عوارض جاده‌ای، مراجعه به خودپردازها خواهد بود. زمانی‌که پیامک مبلغ عوارض برای مالک خودرو ارسال می‌شود، از طریق مشخصات درج‌شده می‌تواند برای پرداخت عوارض اتوبان اقدام کند.

پرداخت عوارض از طریق کارتخوان‌های مجتمع‌های رفاهی

یکی از روش‌های پرداخت عوارض آزادراه‌ها، استفاده از دستگاه‌های کارت‌خوان مراکز و مجتمع‌های رفاهی بین مسیر است.

پرداخت عوارض با برچسب عوارض

برای پرداخت عوارض با برچسب عوارض باید ابتدا حسابی متصل به پلاک خودروی خود تعریف کنید. وقتی این برچسب روی خودرو نصب شود با عبور از محل پرداخت عوارض الکترونیکی، اطلاعات خودرو توسط دوربین‌های نصب‌شده در محل دریافت شده و سپس مبلغ عوارض به‌ صورت‌ خودکار از حساب شما کسر خواهد شد. این روش بسیار کارآمد است، چون عوارض به‌صورت خودکار کسر شده و دیگر نگران فراموشی پرداخت عوارض آزادراهی و اضافه شده جریمه به آن نخواهید بود.

پرداخت عوارضی از طریق برچسب الکترونیکی

سیستم پرداخت عوارض با برچسب مجازی برای بعضی از آزادراه‌ها فعال شده و با استفاده از این برچسب یا تیکت مجازی می‌توانید عوارض آزادراهی خود را پرداخت کنید. در این روش زمانی‌که خودرو از گیت یا ایستگاه پرداخت الکترونیکی عوارض خودرو تهران و دیگر شهرهای فعال عبور می‌کند، دوربین پلاک خودرو را ثبت کرده و مبلغ عوارض جاده‌ای برای مالک خودرو پیامک می‌شود. مالک خودرو به‌مدت ۷۲ ساعت فرصت دارد تا عوارض جاده‌ای را پرداخت کند. در غیر این‌ صورت عوارض بین‌شهری مشمول پرداخت جریمه خواهد شد.

پرداخت عوارض با اپلیکیشن و سایت پرداخت جریمه و عوارض

در‌حال‌حاضر اپلیکیشن‌های مختلفی طراحی و راه‌اندازی شده‌ است که به‌وسیله آنها می‌توان بسیاری از امور بانکی را انجام داد. یکی از خدمات این اپلیکیشن‌ها، پرداخت قبض‌ها و عوارض است. با نصب اپلیکیشن مناسب روی تلفن همراه خود می‌توانید قبل از عبور از هر عوارضی، مبلغ مربوطه را پرداخت کرده یا پس از عبور از عوارضی برای پرداخت اقدام کنید.

پرداخت عوارض آزادراهی با مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت

اگر بنابه‌ هر دلیلی موفق به پرداخت الکترونیکی عوارض اتوبان و جاده‌ای نشدید، می‌توانید به‌صورت حضوری به یکی از دفاتر پیشخوان دولت در شهر و محل زندگی خود مراجعه کنید.

عوارض طرح ترافیک (کلان‌شهرها) چیست؟

عوارض طرح ترافیک برای کلان‌شهرهایی مانند تهران، کرج و اصفهان طراحی شده که حجم ترافیک زیادی دارند. در این کلان‌شهرها، مکان‌های پُرتردد در محدوده طرح ترافیک قرار می‌گیرند. این مکان‌ها توسط شهرداری مشخص شده و در نتیجه باید مبلغی به‌عنوان مجوز ورود به طرح ترافیک پرداخت شود.

عوارض طرح ترافیک برای ورود به محدوده‌های مشخص شده و در ساعات پُرترافیک دریافت می‌شود. هدف از اجرای این طرح، کنترل ترافیک محدوده‌هایی از این کلان‌شهرها و همچنین کمک به کاهش آلودگی هوا با کاهش ظرفیت تردد خودروها است.

برای عبور از محدوده‌‌های طرح ترافیک در شهرهای بزرگ باید از روز قبل، طرح ترافیک خریداری کنید، در غیر این‌ صورت جریمه خواهید شد. در این طرح محدودیت‌هایی برای ورود و خروج خودروها با پلاک مشخص تعیین‌شده و هر خودرو سهمیه‌ای دارد. برای اطلاع از سهمیه خود می‌توانید وارد سامانه تهران من شوید. با ثبت‌نام در این سامانه جامع می‌توانید جریمه تردد در محدوده‌های طرح ترافیک مختلف را دیده و برای تردد در این مسیرها، طرح ترافیک خریداری کنید.

روش‌های استعلام عوارض طرح ترافیک

سامانه تهران من که در بخش قبلی به معرفی آن پرداختیم، یکی از بهترین روش‌ها برای استعلام عوارض طرح ترافیک خودرو در کلان‌شهر تهران است.

روش های پرداخت عوارض طرح ترافیک

روش‌های مختلفی برای پرداخت عوارض طرح ترافیک در کلان‌شهرها وجود دارد که به شرح زیر هستند:

پرداخت الکترونیکی عوارض طرح ترافیک با سامانه تهران من

پرداخت عوارض طرح ترافیک نیز مانند عوارض آزادراهی به‌صورت غیرحضوری انجام می‌شود. افرادی که ساکن تهران هستند، می‌توانند از سامانه تهران من یا اپلیکیشن تهران من استفاده کنند. با ورود به این سامانه و ثبت‌نام در آن می‌توانید، علاوه‌بر استعلام عوارض طرح ترافیک برای خرید طرح ترافیک، پرداخت عوارض شهرداری و خلافی‌های خودروی خود نیز اقدام کنید. توجه کنید که بدهی این عوارض‌ها برای مالک خودرو پیامک خواهد شد، بنابراین پس از دریافت اولین پیامک برای پرداخت عوارض اقدام کنید تا مشمول جریمه نشود.

پرداخت عوارض طرح ترافیک با موبایل

یکی دیگر از روش‌های پرداخت عوارض طرح ترافیک، استفاده از کد دستوری *۱۳۷*۳*۳# است. بعد از اجرای کد دستوری در تلفن همراه خود باید ۲ رقم سمت چپ پلاک خود را وارد کنید تا مبلغ عوارض مشخص شود.

پرداخت عوارض طرح ترافیک با مراجعه حضوری به دفاتر پیشخوان دولت

اگر با استفاده از روش‌‌های فوق موفق به پرداخت عوارض طرح ترافیک نشد‌ید، می‌توانید به یکی از دفاتر پیشخوان دولت در نزدیکی محل زندگی خود مراجعه کنید.

عوارض شهرداری چیست؟

طبق تبصره ۶ ماده ۴۲ از فصل نهم مالیات ‌بر ارزش‌افزوده، مالکان وسایل نقلیه موتوری زمینی باید به‌صورت سالانه هزینه‌ای را بابت تردد در خیابان‌ها به شهرداری بپردازند. به‌این‌ترتیب شهرداری می‌تواند، هزینه‌های لازم برای نوسازی و به‌سازی معابر و خیابان‌ها و همین‌طور هزینه بهبود سیستم حمل‌ونقل شهری را از محل این درآمد جبران کند. عوارض سالیانه شهرداری باید پرداخت شود و مالکان خودرو موظف هستند، در موعد مقرر برای پرداخت آن اقدام کنند. مالک هر وسیله‌نقلیه موتوری زمینی باید برای استفاده از خدمات شهرداری و تردد در خیابان‌ها این مبلغ را پرداخت کند. همان‌طور که اشاره شد از محل پرداخت این عوارض، شهرداری اقدامات لازم برای به‌سازی معابر، جاده‌ها و خیابان‌ها را انجام خواهد داد که نقش مهمی در سلامت و احیای خیابان‌ها خواهد داشت.

روش‌های استعلام عوارض شهرداری خودرو

برای استعلام عوارض شهرداری خودرو می‌توانید به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کرده یا از سایت‌ها و اپلیکیشن‌های موجود استفاده کنید.

روش‌های پرداخت عوارض شهرداری خودرو

مانند پرداخت عوارض آزادراهی و عوارض طرح ترافیک، برای پرداخت عوارض سالانه خودرو به شهرداری می‌توانید از سایت‌ها و اپلیکیشن‌های موجود استفاده کرده یا به‌صورت حضوری به یکی از دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنید.

مدارک لازم برای پرداخت عوارض سالانه خودرو به شهرداری

جریمه عدم پرداخت عوارض

اگر به تابلوهای کنار جایگاه‌‌های دریافت عوارض آزادراهی دقت کرده باشید، مبلغ جریمه عدم پرداخت عوارض را مشخص کرده‌ است. این مبلغ برای مسیرهای مختلف بین‌شهری متفاوت است. لازم است بدانید که طبق قوانین جدید و به‌علت مبلغ زیاد عوارض، جریمه عدم پرداخت عوارض آزادراهی برای آزادراه‌های مشارکتی پس از ۷ روز به‌صورت پلکانی افزایش پیدا می‌کند. روند جریمه عدم پرداخت عوارض برای دیگر آزادراه‌ها به شرح زیر است.

نحوه محاسبه دیرکرد در پرداخت عوارض آزادراهی چگونه است؟

برای محاسبه دیرکرد در پرداخت عوارض آزادراهی فاکتورهای مختلفی در نظر گرفته می‌شود. هر کدام از این فاکتورها روی میزان مبلغ جریمه تأثیر دارد.

توجه کنید که بخشودگی جریمه شامل دیرکرد در پرداخت عوارض آزادراه‌ها نخواهد شد.

قیمت عوارض آزادراهی ۱۴۰۲

برای تعیین عوارض آزادراهی فاکتورهای متعددی در نظر گرفته می‌شود که از آن جمله می‌توان به هزینه تعمیرات و نگهداری جاده‌ها و مسیرها، نوع جاده و امکانات رفاهی مسیر اشاره کرد. عوارض جاده‌ای با هدف سالم‌سازی مسیر تردد افراد تعیین شده و در صورت عدم دریافت تأثیر زیادی روی سطح امکانات و سلامت جاده خواهد داشت. چون بخشی از هزینه‌های تعمیرات و نگهداری جاده‌ها توسط دولت پرداخت شده و برای تأمین مابقی مبلغ این عوارض دریافت می‌شود.

نرخ عوارض آزادراهی در سال ۱۴۰۲ حدود ۲۵% افزایش داشته است و این افزایش قیمت از اوایل خردادماه سال جاری اعمال شده است، اما این تغییرات قیمتی هنوز به همه آزادراه‌ها ابلاغ نشده و قرار بود تا آخر خردادماه ۱۴۰۲ این تغییرات به تمامی ۲۳ آزادراه غیردولتی ابلاغ شود. در جدول زیر می‌توانید عوارض آزادراهی خودروهای سواری سال ۱۴۰۱ را ببیند. به محض ابلاغ مبلغ دقیق عوارض سال ۱۴۰۲، جدول به‌روزرسانی خواهد شد.

ضرورت پرداخت آنلاین عوارض آزادراهی برای تمدید بیمه شخص ثالث

همان‌طور که مطالعه کردید، پرداخت عوارض آزادراهی، عوارض شهرداری و عوارض طرح ترافیک یکی از وظایف اصلی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی است. پرداخت این عوارض به بهبود و ساماندهی مسیرها و آبادانی جاده‌ها کمک خواهد کرد. باتوجه‌به اینکه از تاریخ ۱۷ تیر ۱۴۰۲ بیمه شخص ثالث وسایل نقلیه موتوری زمینی بدون پرداخت عوارض آزادراهی صادر نخواهد شد، بنابراین ابتدا باید برای پرداخت عوارض اقدام کنید، در غیر این‌ صورت نمی‌توانید بیمه شخص ثالث را خریداری یا تمدید کنید. پس از پرداخت عوارض با ورود به صفحه بیمه شخص ثالث ازکی برای خرید یا تمدید بیمه اقدام کنید.

سؤالات متداول

• • پرداخت عوارض آزادراهی خودرو بر عهده چه کسی است؟
    پرداخت عوارض آزادراه‌ها و جاده‌های کشور بر عهده راننده خواهد بود.
  • نحوه استعلام عوارض آزادراه‌ها چیست؟
    از طریق سایت‌، اپلیکیشن، کد دستوری *۷۲۰*۸# و ارسال پلاک خودرو به شماره ۱۰۰۰۰۱۵۳۱ می‌توانید برای استعلام عوارض آزادراه‌ها اقدام کنید.
  • روش‌های پرداخت عوارض آزادراه‌ها کدامند؟
    روش‌های پرداخت عوارض آزادراه‌ها شامل استفاده از کارتخوان مراکز رفاهی بین مسیر، خودپرداز، پرداخت با برچسب عوارض، پرداخت با برچسب الکترونیکی و مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت است.
  • انواع عوارض خودرو کدامند؟
    انواع عوارض خودرو شامل عوارض آزادراهی، عوارض طرح ترافیک و عوارض شهرداری است.
  • آیا پرداخت عوارض آزادراه‌ها برای خرید بیمه شخص ثالث اجباری است؟
    از تاریخ ۱۷ تیر ۱۴۰۲ شرکت‌های بیمه‌گر بدون پرداخت عوارض آزادراهی برای صدور بیمه شخص ثالث اقدام نخواهند کرد.