کدام یک از انواع آزمایش ژنتیک تحت پوشش بیمه تکمیلی قرار دارد؟
در گذشته که علم تا این اندازه پیشرفت نکرده بود، شاهد تولد نوزادانی بودیم که بیماری‌های مادرزادی داشتند، بیماری‌هایی که می‌توانست باعث مرگ زودهنگام نوزاد شود. اما به لطف پیشرفت‌های کنونی، شرایطی فراهم شده تا قبل از تولد نوزاد از سلامت کامل او مطمئن شد و در صورت ابتلا به برخی از بیماری‌های ژنتیکی راه‌حلی برای درمان پیدا کرد. اینجاست که تست‌های ژنتیک و بیمه تکمیلی آزمایش ژنتیک اهمیت خود را نشان می‌دهد. باتوجه‌به هزینه زیاد تست‌های ژنتیک در این مقاله از بلاگ ازکی به بررسی بیمه تکمیلی تست ژنتیک و سقف تعهدات شرکتهای بیمه‌گر مختلف می‌پردازیم.
آزمایش ژنتیک چیست؟
آزمایش ژنتیک از جمله پیشرفته‌ترین روش‌هایی است که برای تشخیص برخی بیماری‌ها از آن استفاده می‌شود. این آزمایش می‌تواند ساختار کوروموزوم‌ها و ژن‌های DNA افراد را بررسی کند. DNA در واقع ساختاری مولکولی است که وظیفه اصلی آن حفظ اطلاعات ژنتیکی افراد است. این اطلاعات وراثتی در زمان تولیدمثل از نسلی به نسل دیگر منتقل خواهند شد، بنابراین می‌توان آنها را در DNA نسل‌های دیگر یافت. اما این اطلاعات ممکن است شامل ناهنجاری‌هایی باشد که خود عامل اصلی ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند سرطان است.
آزمایش ژنتیک روشی برای کشف تغییرات ایجاد شده در ژن‌ها است. اطلاعات به‌دست آمده در این آزمایش می‌تواند به درک بهتر خطر ابتلا به برخی از بیماری‌ها، غربالگری و حتی درمان‌های پزشکی کمک کند.
متاسفانه برخی از ژن‌های خاص یا حتی جهش‌های ژنتیکی عامل اصلی ابتلا به بیماری‌های ارثی است. پزشکان از نتایج آزمایش ژنتیک برای شناسایی این ژن‌ها استفاده می‌کنند. البته آزمایش‌های ژنتیک کاربردهای دیگری هم دارد که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم. اما نکته‌ای که ممکن است ذهن بسیاری از افراد را به خود مشغول کند، این است که آیا بیمه تکمیلی هزینه آزمایش ژنتیک را می‌دهد؟
دلیل انجام آزمایش ژنتیک چیست؟
آزمایش‌های ژنتیک نقشی تعیین‌کننده در تشخیص خطر ابتلا به برخی از بیماری‌های خاص دارند. در یکی از انواع آزمایش‌های ژنتیک، میزان ناقل بودن مادر برای انتقال بیماری به جنین بررسی خواهد شد؛ بنابراین دلیل اصلی انجام این تست را می‌توان اطمینان از سلامت جنین و ابتلا نبودن به بیماری خاص عنوان کرد.
آزمایش ژنتیک به دلایل مختلفی انجام می‌شود، اما مهم‌ترین آنها که با سلامت و حتی درمان بیمار در ارتباط است، تست‌های تشخیصی است، چون می‌توانند با بررسی ساختار DNA افراد امکان ابتلا به برخی از بیماری‌های خاص را بررسی کنند. در چنین شرایطی می‌توان اقدامات لازم برای پیشگیری از ابتلا به بیماری را انجام دهند یا حتی باتوجه‌به پیشرفت آن، دارویی موثر با دوز مناسب را برای بهبودی بیمار تجویز کرد.
انواع آزمایش ژنتیک
آزمایش یا تست ژنتیک بنابه‌دلایل مختلفی برای افراد تجوز می‌شود. پزشک متخصص ممکن است برای تشخیص بیماری یا جلوگیری از ابتلا به یک بیماری دستور این آزمایش را داده باشد. در ادامه به بررسی انواع آزمایش ژنتیک می‌پردازیم.
تست‌های تشخیصی
اگر فردی علائم یک نوع بیماری خاص را داشته باشد و پزشک متخصص احتمال دهد که این علائم در اثر تغییرات ژنتیکی ایجاد شده است، دستور انجام آزمایش ژنتیک را خواهد داد. توجه کنید که گاهی ممکن است این تغییرات ژنتیکی بر اثر ژن‌های جهش‌یافته ایجاد شده باشد و آزمایش ژنتیک می‌تواند احتمال ابتلا به یک بیماری خاص یا اختلال مشکوک را بررسی کند. آزمایش‌ها یا تست‌های تشخیصی همان‌طور که از نامشان پیداست، برای تشخیص بیماری کاربرد دارد و معمولا به دلیل وجود برخی علائم فیزیکی یا بالینی مشکوک تجویز می‌شود.
تست ژنتیک قبل از ازدواج یا تست ناقل
آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج برای زوج‌هایی انجام می‌شود که در خانواده درجه یک، بستگان و نزدیکان خود مواردی از بیماری‌های ارثی را داشته‌اند. به این آزمایش ژنتیک، آزمایش یا تست شناسایی ناقل هم گفته می‌شود. بنابراین اگر فردی برای یک اختلال ژنتیکی مانند کم‌خونی سلول داسی‌شکل یا فیبروز کیستیک، سابقه خانوادگی داشته باشد، یا جز‌ء یک گروه قومی باشد که در معرض یکی از اختلالات ژنتیکی قرار دارند، شاید لازم باشد قبل از اقدام برای ازدواج و بارداری، آزمایش ژنتیک انجام دهند.
آزمایش پیشرفته غربالگری ناقلین می‌تواند ژن‌های مرتبط با طیف وسیعی از بیماری‌های ژنتیکی و جهش‌های ژنتیکی را تشخیص دهد. به‌این‌ترتیب مشخص می‌شود که فرد یا شریک زندگی او برای یک عارضه ناقل خواهد بود یا خیر.
آزمایش ژنتیک قبل از تولد
اگر خانمی باردار باشد، آزمایش ژنتیک قبل از تولد می‌تواند برخی از ناهنجاری‌های موجود در ژن‌های جنین را تشخیص دهد. سندرم تریزومی ۱۸ و سندرم داون ۲ اختلال ژنتیکی است که به‌عنوان بخشی از تست ژنتیک قبل از تولد نوزاد مورد غربالگری قرار می‌گیرد. این تست، به‌صورت سنتی و با مشاهده نشانگرهای موجود در خون یا به‌وسیله انجام آزمایش تهاجمی مانند آمینوسنتز انجام می‌شود. البته آزمایش جدیدتری هم وجود دارد که از طریق خون مادر انجام می‌شود و DNA جنین را مورد بررسی قرار می‌دهد.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله شرایط و پوشش‌های بهترین بیمه تکمیلی برای زایمان با جزئیات کامل را در بلاگ ازکی بخوانید.
آزمایش ژنتیک غربالگری نوزادان
یکی از رایج‌ترین انواع آزمایش ژنتیک، غربالگری نوزاد است. در ایران، نوزادان برای بررسی ناهنجاری‌های متابولیکی و ژنتیکی خاصی که منجر به ایجاد عارضه‌هایی خاص می‌شود، تحت آزمایش ژنتیک قرار می‌گیرند. این نوع آزمایش ژنتیک بسیار مهم است، زیرا نتایج آن نشان می‌دهد که نوزاد مبتلا به برخی از بیماری‌ها مانند کم‌کاری تیروئید مادرزادی، بیماری سلول داسی‌شکل یا فنیل کتونوریا است یا خیر. به‌این‌ترتیب می‌توان مراقبت و درمان این نوزادان را بلافاصله شروع کرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله کدام بیمه تکمیلی آزمایش‌های غربالگری را پوشش می‌دهد؟ را در بلاگ ازکی بخوانید.
آزمایش فارماکوژنتیک
اگر فردی بیماری خاصی داشته باشد، آزمایش فارماکوژنتیک می‌تواند در تعیین نوع و دوز دارو موثر واقع شود. با بررسی نتایج آزمایش ژنتیک، پزشک می‌تواند موثرترین و مفیدترین دارو را با دوز مناسب تجویز کند.
آزمایش ژنتیک پیش از لانه‌گزینی یا PGD
آزمایش ژنتیک پیش از لانه‌گزینی یا PGD در زمان تلاش برای فرزندآوری از طریق لقاح آزمایشگاهی انجام می‌شود. در این آزمایش، جنین با هدف بررسی ناهنجاری‌های ژنتیکی مورد غربالگری قرار می‌گیرد. جنین در اصل از اسپرم و تخمک مادر شکل می‌گیرد و قبل از لقاح تست می‌شود. تنها اگر جنینی فاقد ناهنجاری‌ها باشد، برای حصول بارداری در رحم مادر لانه‌گزینی می‌شود.
تست‌های ژنتیک پیش‌بینی کننده و تشخیص بیماری قبل از بروز علائم آن
اگر فردی برای یک عارضه وراثتی سابقه خانوادگی داشته باشد، انجام آزمایش ژنتیک قبل از بروز علائم بیماری نشان می‌دهد که آیا در خطر ابتلا به بیماری قرار دارد یا خیر. این نوع آزمایش می‌تواند برای شناسایی خطر ابتلا به برخی از انواع خاص از سرطان‌ها مانند سرطان روده بزرگ مفید واقع شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله بیمه تکمیلی بیماری‌های خاص به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟ را در بلاگ ازکی بخوانید.
آزمایش ژنتیک پزشک قانونی
آزمایش ژنتیک پزشک قانونی برای شناسایی هویت افراد با اهداف قانونی و به‌دستور دادگاه انجام می‌شود. این نوع تست ژنتیک هیچ‌گونه کاربردی در تشخیص جهش‌های ژنی ندارد.
آزمایش‌های ژنتیک تحت پوشش بیمه تکمیلی در آیین‌نامه ابلاغی از بیمه مرکزی
طبق آیین‌نامه ۹۹ بیمه‌های درمانی کشور، بیمه تکمیلی آزمایش ژنتیک می‌تواند موارد زیر را پوشش دهد. در این جدول نوع آزمایش و میزان پوشش آزمایش ژنتیک بیمه تکمیلی آمده است.
| نوع آزمایش ژنتیک | میزان پوشش آزمایش ژنتیک بیمه تکمیلی |
| جبران هزینههای انواع خدمات شامل آزمایش‌های تشخیص پزشکی مانند ژنتیک پزشکی، پاتولوژی و تست آلرژیک | در مجموع حداکثر ۱۰٪ از تعهد پوشش‌های اصلی سالیانه برای هر کدام از بیمه‌شده‌ها |
| جبران هزینههای آزمایش‌ها و تست‌های غربالگری جنین شامل آزمایش‌های ژنتیک جنین و مارکرهای جنینی | در مجموع حداکثر ۱۰٪ از تعهد پوشش‌های اصلی سالیانه برای هر کدام از بیمه‌شده‌ها |
همان طور که در جدول بالا مشاهده کردید، بیمه تکمیلی آزمایش ژنتیک را پوشش می‌دهد، اما هزینه آزمایش ژنتیک با بیمه تکمیلی تنها ۱۰٪ کاهش پیدا می‌کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد قیمت بیمه تکمیلی می‌توانید مقاله قیمت بیمه تکمیلی چطور محاسبه می‌شود؟ را در بلاگ ازکی بخوانید.
بیمه تکمیلی آزمایش ژنتیک بارداری
در میان انواع آزمایش‌های ژنتیک که بررسی شد، پوشش بیمه تکمیلی آزمایش ژنتیک بارداری بیشترین تقاضا را دارد. هزینه آزمایش ژنتیک بارداری بدون بیمه تکمیلی و با تعرفه آزاد معمولا بین ۱ میلیون تومان تا ۲۰ میلیون تومان متغیر است که می‌تواند هزینه زیادی برای برخی از خانواده‌ها باشد.
هر آزمایشگاهی بر اساس سیاست‌های خود می‌تواند با چند شرکت بیمه‌گر قرارداد امضا کند. بنابراین افرادی که با بیمه تکمیلی آزمایش ژنتیک انجام می‌دهند، می‌توانند تحت پوشش قرار بگیرند. برخی از آزمایشگاه‌ها درصدی از کل هزینه آزمایش ژنتیک با بیمه تکمیلی را محاسبه می‌کنند. اما ممکن است برخی دیگر از آزمایشگاه‌ها تنها هزینه ۱ یا ۲ مرحله از آزمایش ژنتیک را با بیمه تکمیلی محاسبه کنند. بنابراین قبل از انجام آزمایش در هر آزمایشگاهی باید با شرکت بیمه‌گر و آزمایشگاه مورد نظرتان صحبت کنید.
سقف تعهدات بیمه تکمیلی آزمایش ژنتیک در شرکت‌ها بیمه
شرکتهای بیمه‌گر سقف تعهدات بیمه تکمیلی آزمایش ژنتیک را باتوجه‌به نوع بیمه تعیین می‌کنند. این سقف تعهدات می‌تواند هزینه آزمایش ژنتیک با بیمه تکمیلی را تا مبلغ مشخصی پوشش دهد. در جدول زیر می‌توانید شرکتهای بیمه‌گر مختلف با میزان پوشش‌های بیمه تکمیلی آزمایش ژنتیک را ببینید.
| شرکت بیمه‌گر | نوع بیمه تکمیلی | سقف تعهدات و پوشش خدمات آزمایشگاهی |
| آتیه‌سازان حافظ | بیمه تکمیلی گروهی | ۱ میلیون تومان |
| بیمه دی (بسته به نوع طرح انتخابی) | بیمه تکمیلی انفرادی | بین ۱ میلیون تومان تا ۴ میلیون تومان |
| بیمه تعاون (بسته به نوع طرح انتخابی) | بیمه تکمیلی انفرادی | بین ۵۰۰ هزار تومان تومان تا ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان |
| بیمه سامان (بسته به نوع طرح انتخابی) | بیمه تکمیلی گروهی | بین ۱ میلیون تومان تا ۷ میلیون تومان |
توجه کنید که در زمان تعیین سقف تعهدات بیمه تکمیلی آزمایش ژنتیک، شرکتهای بیمه‌گر موارد زیر را در نظر می‌گیرند.
- سن بیمه‌شده؛
- شرایط بیمه‌نامه؛
- شرکت بیمه‌گر پایه؛
- پوشش‌های بیمه‌ای انتخابی توسط بیمه‌شده؛
- طرح‌های انتخابی توسط بیمه‌شده.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله بیمه تکمیلی انفرادی بخریم یا بیمه تکمیلی گروهی؟+ مزایا و معایب انواع بیمه تکمیلی را در بلاگ ازکی بخوانید.
فرانشیز پوشش بیمه تکمیلی آزمایش ژنتیک
فرانشیز در واقع درصدی از هزینههای درمان است که باید شخص بیمه‌شده آن را پرداخت کند. فرانشیز پوشش بیمه تکمیلی آزمایش ژنتیک در خدمات آزمایشگاهی شرکتهای بیمه‌گر معمولا بین ۱۰٪ تا ۳۰٪ متغیر خواهد بود.
بیمه تکمیلی آزمایش ژنتیک برای تشخیص صحیح و درمان بهتر
همان‌طور که در بخش انواع آزمایش ژنتیک مطالعه کردید، تست ژنتیک برای تشخیص صحیح و درمان بهتر بیماری‌های خاص و وراثتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیماری‌هایی که می‌توان حتی قبل از تولد نوزاد آنها را تشخیص داد تا شرایط برای نگهداری و درمان آماده شود. تست‌های ژنتیک غربالگری مهم‌ترین انواع تست‌هایی است که برای شناسایی جنین‌های مبتلا به بیماری‌های ژنتیکی از آنها استفاده می‌شود. باتوجه‌به اهمیت بیمه تکمیلی آزمایش ژنتیک و کمک به پوشش هزینههای آزمایشگاهی پیشنهاد می‌کنیم برای خرید بیمه درمان تکمیلی از ازکی اقدام کنید.
سوالات متداول
- آزمایش ژنتیک چیست؟
آزمایش ژنتیک یکی از پیشرفته‌ترین انواع روش‌هایی است که برای تشخیص بیماری‌های پنهان و خاص در افراد از آن استفاده می‌شود. - فرانشیز پوشش بیمه تکمیلی آزمایش ژنتیک چقدر است؟
فرانشیز پوشش بیمه تکمیلی آزمایش ژنتیک بین ۱۰٪ تا ۳۰٪ متغیر است. - آیا بیمه تکمیلی هزینه آزمایش ژنتیک را می‌دهد؟
بله. برخی از شرکتهای بیمه‌گر باتوجه‌به نوع طرح انتخابی توسط بیمه‌شده، هزینههای آزمایش ژنتیک را تحت پوشش قرار می‌دهند. - سقف تعهدات شرکتهای بیمه‌گر در مورد آزمایش ژنتیک چقدر است؟
سقف تعهدات شرکتهای بیمه‌گر با توجه به طرح‌های انتخابی توسط بیمه‌شده، متفاوت خواهد بود. - هزینه آزمایش ژنتیک با بیمه تکمیلی برای کدام آزمایش‌ها تحت پوشش قرار می‌گیرد؟
طبق آیین‌نامه بیمه مرکزی ایران، آزمایش‌های تشخیصی ژنتیکی پزشکی و تست غربالگری جنین شامل آزمایش‌های ژنتیک جنین و مارکرهای جنینی تحت پوشش بیمه تکمیلی قرار می‌گیرند.
